‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

Qarzning qanday pul bilan berilishi. 
A gar qarz erkin 
konvertirlangan valyutada berilsa, foiz yuqori belgilanadi, agar u

---

oddiy valyutada berilsa, foiz nisbatan past o'rnatiladi. Konvertir- 
langan pul nufuzli bo'lgani uchun uni ishlatish o so n , undan 
tezda daromad ko'rish mumkin.
Inflyasiya darajasi. 
Inflyasiya yuz bersa, qarzga berilgan pul 
egasiga qaytib kelgunicha o ‘z qadrini qisman yo'qotadi. Bunda pul 
egasi yutqazadi. Shu sababli foiz inflyasiyani hisobga olib o ‘matiladi. 
Foiz inflyasiya shiddatiga nisbatan to ‘g ‘ri mutanosiblikda o'zgaradi.
Pulni qarz berishdan ko‘ra boshqa yo‘sinda ishlatishdan 
tushadigan daromad. 
Bunda pul egasining afzal k o‘rish prinsipi 
amal qiladi. Agar aksiya dividendi yuqori bo'lsa, foiz pasayadi va 
aksincha. Agar aksiyaga 15% dividend berilsa, foiz undan yuqori 
b o ‘lishi shart. Aks holda pul egasi uni qarzga bermay, aksiya sotib 
olishni afzal ko'radi.
Qarz berishning xatar darajasi. 
Agar qarzning qaytib kelishi 
kafolatlansa, foiz past, agar bu xatarli b o'lib , qarz qaytishi 
shubhali bo'lsa, foiz yuqori bo'ladi. Odatda, m oliyaviy baquw at 
va nufuzli firmalar uchun foiz tayinlanadi. Yuqori va past foiz 
o'rtasidagi farq pul egalari uchun m a’lum darajada qarz xatarini 
kamaytiradi, chunki bir erda foizning kam ligi, boshqa erda uning 
ortiq bo'lishi bilan qoplanadi.
8.3. Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatining 
iqtisodiy samaradorligi
Iqtisodiy samaradorlikning mohiyati. 
B ozor iqtisodiyotiga 
o'tish xo'jalik yuritishning oqilona yo'llarini izlab topishni talab 
qiladi. Bu esa materiallar va xom ashyoni tejab-tergab sarflash,