‘z b e k is t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘r t a m a X su s t a ’l im V a z ir L ig I u r g a n c h d a V l a t u n IV e r s it e t I

10-mavzu. Antarktida
Qutb doirasi ichida joylashgan yagona materik ekanligi. Tabiatining asosiy qirralari, 
o‘lchamlari. shakllanish tarixi. Muz usti va osti relefi. Muzning qalinligi, muzning turlari. Shelf 
muzliklari. “Vohalar”. Iqlimining o‘ziga xos xususiyatlari. 0 ‘simlik va hayvonot dunyosi. 
G‘arbiy Antraktida, Sharqiy Antraktida. Ularning umumiy tabiiy geografik tasnifi.
II-QISM. JAHON MAMLAKATLARI IQTISODIY VA IJTIMOIY 
GEOGRAFIYASI 
1-mavzu. Xalqaro mehnat taqsimoti va unga ta’sir etuvchi omillar
Xalqaro mehnat taqsimotining shakllanishi. Hududiy mehnat taqsimoti. Xalqaro va 
rayonlararo mehnat taqsimoti. Adam Smitning mutlaq afzallik nazariyasi. David Rikardoning 
nisbiy (qiyosiy) afzallik qonuni. Xalqaro mehnat taqsimoti va jahon xo‘jaligining 
shakllanishi.Xalqaro mehnat taqsimoti va uning omillari.
2-mavzu. Jahon xo‘jaligi
Jahon xo‘jaligi va uning tarmoqlar tarkibi. Jahon xo‘jaligining shakllanish va rivojlanish 
bosqichlari. Yevropa mamlakatlari iqtisodiyotining rivojlanishi. Manufakturaning yuzaga 
kelishi. Buyuk geografik kashfiyotlar.
Eng muhim texnik kashfiyotlar. Yevropa va Shimoliy Amerika mamlakatlaridagi sanoat 
inqilobining dunyo mintaqalari iqtisodiy rivojlanishiga ta’siri. Mustamlaka tuzumi.
Hozirgi zamon rivojlanayotgan mamlakatlari iqtisodiyotining yuqori sur’atda o‘sishiga 
ta’sir etuvchi omillar.
3-mavzu. Dunyoning hozirgi zamon siyosiy xaritasi, jahon mamlakatlarining sotsial-
iqtisodiy guruhlari
Dunyoning siyosiy xaritasi va uning shakllanish xususiyatlari. Jahon mamlakatlarining, 
hududi va aholi soni. Mamlakatlaming davlat tuzumi. YalM bo‘yicha mamlakatlar tavsifi. 
Davlatlarning tiplari. 0 ‘tish iqtisodiyoti, rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar. Anklav va 
eksklav mamlakatlar.
4-mavzu. Jahon tabiiy resurslari geografiyasi. Ekologik muammolar

---

Jahon 
tabiiy 
resurslarining 
turlari. 
Agroiqlim 
resurslari. 
Yer-suv 
resurslari. 
Gidroenergetika resurslari. Foydali qazilmalar geografiyasi. Dunyo okeani resurslari. Tabiat- 
jamiyatning o‘zaro ta’siri va uning oqibatlari. Jahon va uning mintaqalarida geoekologik 
muammolar.