‘z b e k is t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘r t a m a X su s t a ’l im V a z ir L ig I u r g a n c h d a V l a t u n IV e r s it e t I

2 - £
Q
£
■ 
d a g i 
m a j l i s i d a ( B a y o n n o m a №
2 J
I
m u h o k a m a q ilin d i v a f a k u l lc t k c n g a s h i d a k o 'rik r 'c f f iq is h u c h u n t a v s i y a q il in d i
K a f e d r a m u d ir i:
d o ts . A b d u lla y e v A .
Y a k u n iy D a v la t A tte s l a ts iy a s i d a s tu r i T a b iiy f a n la r f a k u l te t i k e n g a s h i n i n g 2 0 2 2 yil 
( ? £ .
d a g i m a jli s i d a ( B a y o n n o m a №
/ 4 )
kft rib c h i q ild i v a u n iv e r s i te t k e n g a s h i i’a 
t a s d i q la s h u c h u n ta v s i y a q ilin d i
K c n g a s h r a is i:
d o ts . P o lv o n o v X .
Y a k u n iy D a v la t A tte s t a ts iy a s i d a s tu r i U r g a n c h d a v l a t u n i v e r s i t e t i K e n g a s h in i n g 2 0 2 2 yil 
4
. 
с
’ ■? 
d a g i №
H
- s o n li y i g 'i l i s h i d a m u h o k a m a q il in g a n v a t a s d i q la n g a n .
I

---

KIRISH
Yakuniy Davlat attestatsiyasi dasturi 5140600-Geografiya ta’lim yo‘nalishi kunduzgi 
bitiruvchi talabalaming “Umumiy tabiiy geografiya”, “Jahon geografiyasi”, “0 ‘zbekiston 
geografiyasi”, “Tabiiyot va geografiya o‘qitish metodikasi”, “Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya” 
fanlari bo‘yicha egallagan bilim va malakalarini baholash uchun tuzilgan.
Tabiat va jamiyat o‘rtasidagi munosabatlarning yildan-yilga keskinlashib borishi 
insonning tabiat qonuniyatlarini chuqur bilishini, shuningdek, tabiatdan hamda uning 
resurslaridan tejab-tergab, oqilona foydalanishni talab etadi. Bu esa geografik bilimlarni chuqur 
bilishni, tabiatdan foydalanishda ularga amal qilishni taqozo etadi. Bunda talabalar geografik 
qobiqning qonuniyatlari, ularning manbalari, omillari, sabab va oqibatlari hamda ho‘jalik 
faoliyatida ularga amal qilish lozimligi haqidagi tushunchalarga ega bo‘ladilar. “Umumiy 
tabiiy geografiya” kursi universitetlarda geograflar tayyorlashda tabiiy geografiyadan asosiy 
bilim va tushunchalar beradigan fandir. Shu bilan birga geografiya faninning tuzilishi, 
rivojlanish tarixi, umumgeografik qonuniyatlar haqida ma’lumot beradi.
Materiklar 
va 
okeanlar 
tabiiy 
geografiyasi 
dunyo 
tabiati 
komplekslari 
va 
komponentlarining tarkib topishi va rivojlanishi qonuniyatlarini o‘rganuvchi fandir. Ushbu fan 
talabalarga yer kurrasida ro‘y beradigan tabiiy jarayon va hodisalarni, geografik tizimlar yoki 
ularni tashkil qilgan ayrim komponentlar orasidagi o‘zaro aloqadorlik va ta’sirni, o‘xshash va 
farq qiluvchi qonuniyatlarni o‘rganish bo‘yicha bilimlar beradi.
Jahon mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi o‘quv predmetida aholi va 
xo‘jalikni jahon hamda uning ayrim mintaqalarida, mamlakatlarida joylanish va rivojlanish 
xususiyatlari haqida bilimlarga ega bo‘linadi. Mazkur fanning regional bo‘limida talabalar 
dunyoning turli davlat va hududlarida ro‘y berayotgan o‘zgarishlar, ijtimoiy-iqtisodiy, 
demografik, siyosiy jarayonlaming mazmun-mohiyati, sabab-oqibatlari, qonuniyat va 
aloqadorliklari, shuningdek globallashuv jarayonlarining mintaqaviy xususiyatlari bo‘yicha 
tegishli bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari talab etiladi.
0 ‘zbekiston geografiyasi o‘quv kursi oliy ta’lim tizimida geograf bakalavrlar 
tayyorlashda muhim o‘rin tutadi. Ushbu o‘quv kursi Vatanimiz - 0 ‘zbekiston tabiiy sharoiti va 
resurslari, ulardan omilkorlik bilan foydalanish, muhofaza qilish haqida bilimlar berish bilan 
birga, respublikamiz tabiati va xo‘jaligining rivojlanishi qonuniyatlarini tushunib olishga xizmat 
qiladi.
0 ‘zbekiston geografiyasi o‘quv kursining asosiy maqsadi talabalarda mamlakatning 
tabiati va uning o‘ziga xos xususiyatlari, tabiiy va mineral xom ashyo salohiyati, aholi va 
mehnat resurslari, xo‘jaligi, uning tarmoqlar va hududiy tuzilishi hamda rivojlanishi masalalari 
bo‘yicha bilimlarni shakllantirishdan iborat.
Jamiyat taraqqiyotini har tomonlama yetuk o‘qituvchilarsiz tasavvur etish qiyin. Bugungi 
kun talabi 
esa yangi texnologiyalarga asoslangan holda geografik voqea va hodisalarni, 
geografik jarayonlami, ularning sabab va oqibatlarini, qonuniyatlarini, tabiiy va iqtisodiy- 
ijtimoiy tushunchalarni bilim oluvchilarga yetkaza olishga qodir yuksak malakali 
o‘qituvchilami tayyorlash hisoblanadi. Bu vazifani a’lo darajada bajarish uchun Vatanimizga 
fanni chuqur biladigan, metodik jihatdan yuksak tayyorgarlikka ega bo‘lgan mutaxassislar 
kerak bo‘ladi. Ushbu kursda talabalarga aynan shunday pedagog bo‘lib yetishishlari uchun 
yetarlicha bilim berish va malaka shakllantirish nazarda tutilgan.

---