‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o L iy va ‘r t a maxsus
Download 3.83 Mb. Pdf ko'rish
|
Logistika asoslari
- Bu sahifa navigatsiya:
- 5.2. Materiallarga boMgan ehtiyojni aniqlash
|
Nazorat savollari:
1. Mahsulotlarga boMgan talabni qondirish (bajarish) qoidalari necha turga boMinadi? 2. FIFO qoidasi LIFO dan qanday farq qiladi? 3. Xarid logistikasi qanday faoliyatni bajaradi? 4. Xarid logistikasining asosiy masalalari nimalardan iborat? 5. Ta’minot jarayoni (logistikasi) necha xil usulda amalga oshirilishi mumkin? 6. Ombordagi zaxira deb qanday zaxiraga aytiladi? 7. T a’minotda «Sotib olish yoki ishlab chiqarish» masalasi deb qanday masalaga aytiladi? 5.2. Materiallarga boMgan ehtiyojni aniqlash M ateriallarga boMgan talab (ehtiyoj) bu dasturda belgilangan mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun zarur boMgan homashyo materiallarining miqdoridir. Mahsulotga boMgan talab bazi bir xusuiyatlariga qarab bir necha turga boMinadi: M ateriallarga boMgan birlamchi ehtiyoj- bu tayyor materiallarga boMgan talab boMib, bozor talablarini tavsiflaydi va savdo korxonalarining talablaridan kelib chiqib aniqlanadi. Masalan, savdo do‘konlariga har kuni 100 qop un tashib keltirish kerak boMsin. Bu yerda 100 qop un birlamchi ehtiyoj boMadi. M ateriallarga boMgan ikkilamchi ehtiyoj - bu butlovchi detal va homashyoga boMgan talabdir. Bu talab sanoat korxonalarida qoMla- niladi. Ehtiyoj determinar hisoblashlar yordamida birlamchi ehtiyoj miqdoriga qarab korxona omboridagi zaxiralami hisobga olgan holda aniqlanadi. Masalan, 100 qop unni tagliklarda tashib keltirish kerak boMsa-yu, uning uchun 12ta taglik kerak boMsa, 12ta taglik ikkilamchi ehtiyoj deb nomlanadi. 68 Uchlamchi (yordachi) ehtiyoj- yordamchi resurslarga bo‘lgan ehtiyoj asbob uskunalarining yemirilishi oqibatida vujudga keladi va asosan stoxastik, ekspert yoki determirar usullar yordamida aniqlanadi. Agar unlarni tashish davrida ba’zi bir tagliklar sinib ishga yaroqsiz b o ‘lib qolsa, ularni almashtirish uchun zarur bo‘lgan tagliklar uchlamchi ehtiyoj bo‘ladi. Mavjud zaxiralami qanday hisobga olinishiga qarab material- larga bo‘lgan talab «brutto ehtiyoj» va «netto etiyoj» ga bo‘linadi: - «brutto ehtiyoj» bu ishlab chiqarish dasturini bajarishga kerak boMadigan ehtiyoj boMib omborda mavjud tayyor mahsulotlarning miqdorini hisobga olmagan holda aniqlanadi. Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi ehtiyojlarni jamlash orqali aniqlanadi. - «netto ehtiyoj» bu ishlab chiqarish dasturini bajarishga kerak bo‘ladigan ehtiyoj bo‘lib omborda mavjuu tayyor mahsulotlar va materiallarning miqdorini hisobga olgan holda aniqlanadi. Amaliyotda jam i materiallarga bo‘lgan ehtiyoj korxonada mahsulotlami ishlab chiqishda yo‘l qo‘yiIgan braklar hamda ishlab chiqarish vositalariga texnik xizmat ko‘rsatish va ta ’mirlash ishlari sababli ularning ishini to‘xtatib turilganligi sababli brutto ehtiyojga qaraganda ko‘proq bo‘ladi. Korxonadagi har xil turdagi ehtiyojlar orasidagi bog‘liqliklar 24 - rasmda ko‘rsatilgan. Download 3.83 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|