‘z b e k is t n respublikasi oliy va ‘rta m a xsu s ta ’lim va zir lig I nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Tayanch iboralar:
K o'pburchak chizish 
Aylana chizish 
Tutashm alar yasash
Nazorat savollari:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

V -M A SH G ‘ULOT
Mavzu: Chizmani taxrir qilishning asosiy buyruqlari va ulardan 
foydalanish algoritmlari
Adabiyot:
1. w ww .info-baz.narod.ru, III-боб “ Редактирование геометрии”. 2-часть.
2. А. Ф едоренков, А.Кимаев, AutoCAD 2002: “ Практический курс” , 
М осква, “Д Е С С C O M ” , 2002г., 240 
274 стр.
3. Б. Барчард va boshqalar. “ Внутренньш мир AutoCAD" (П еревод с 
анг.) К иев: Д и а С оф т 2000. Ш -раздел.
5.1. “CTepeTb”- “0 ‘chirish” buyrug‘i va undan foydalanish algoritmi
K om pyuterda grafik axborotlarni bajarishdagi hatoliklam i “ С тереть” - 
“0 ‘chirish” buyrug'idan foydalanib tuzatiladi. “CrepeTb”- “0 ‘chirislv’ buyrug‘i 
quyidagi algoritm asosida bajariladi:
1. “CrepeTb”- “0 ‘chirish” buy rug'i “Sichqon” yordamida yuklanadi. Shunda 
muloqotlardarchasidada “Ob'yektni ko'rsating” so‘rovi paydo bo'ladi. Bu so'rovga 
o ‘chirilishi kerak bo'Igan chiziqlar '‘Sichqon” yordamida alohida-alohida kvadrat 
nishoncha bilan yoki biryo‘la to'g’ri to'rtburchak ochib ajratiladi.
2. A jratilgan ortiqcha chiziqlar “ E n ter” bilan qayd etilib ekrandan 
yo‘qotiladi-o‘chiriladi.
5.2. “KoimpoBaTb”- “Nusxa olish buyrug'i va undan foydalanish algoritmi
K om pyuterda grafik axborotlarni bajarish jarayonida ulam ing ayrim 
elem entlaridan nusxa olib, boshqajoyga q o ‘yishda “ К опировать” - “ Nusxa 
olish” buyrug'idan foydalaniladi. Bu buyruq quyidagi algoritm asosida bajariladi:
1. “ Копировать” - “Nusxa olish” buyrug‘i “Sichqon” yordamida yuklanadi. 
M u lo q o tla r d arch asid ad a quyidagi s o ‘rov paydo b o ‘ladi: “ O b 'y ek tn i 
k o 'rsatin g '’. Bu so'rovga nusxasi olinishi kerak b o ‘lgan ob'yekt-chiziqlar 
“Sichqon” yordam ida alohida-alohida kvadrat nishoncha bilan yoki b iry o ‘la 
to 'g 'ri to 'rtb u rch ak ochib ajratiladi va “ E nter” bilan qayd etiladi.
2. S hunda m uloqotlar darchasidada navbatdagi “Tayanch nuqtasini 
ko'rsating yoki [M ultiple]:” so‘rovi paydo b o ‘Iadi.Agar ob'yektning nusxasi 
tasvirning bitta joyiga olib borib qo'yiladigan bo'lsa, bu so'rovga uni biror 
nuqtasi ko'rsatiladi. Agar ob'yektning nusxasi tasvirning bir nechta joyiga 
olib borib qo'yiladigan bo'lsa, bu so'rovga ko‘p nusxa olish qo'shim ch a 
buyrug'i - “ M u ltip le”ning birinchi harfi terib kiritiladi.
3. Ob'ektning “Sichqon” yordamida bog'langan tayanch nuqtasi chizmaning 
kcrakli joyiga keltirilib, uni chap tugmasi bilan qayd etiladi. Natijada nusxasi ko'chirilib 
olingan ob'ekt yangi joyda tasvirlanib qoladi. Agar ko‘p nusxa olish qo'shimclia
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

buyrug‘i yuklangan bo'lsa, ob'ektni tayanch nuqtasi chizmaning kerakli joylariga 
birin-ketin keltirilib, qayd etiladi va uning ko'plab tasviriari yasaladi.