Z betinshe jumisi qaraqalpaq meditsina instituti

ÒZ BETINSHE JUMISI

QARAQALPAQ MEDITSINA INSTITUTI

EMLEW FAKULTETI 409-TOPAR TALABASI

TOLIBAEVA SAXIBJAMAL diñ

SUD MEDITSINASI paninen

Tema: OQ ATAR QURALDAN JARAXATLANIW MEXANIZMI

Reje:

▪︎oq atar qurallardan jaraqatlaniw (OAQJ)

▪︎OAQJ diñ turleri

▪︎oq dariler

▪︎oqtiñ tàsir mexanizmi

▪︎oqtiñ otiw araliģin aniqlaw

▪︎qaysi quraldan atilģanliģin aniqlaw

▪︎OAQJ di aniqlawdiñ arnawli usillari

OQ ATAR QURAL

Oq atar quraldan jaraqatlaniw

OAQJ-oq atar qurallar, snaryad yaki partlawshi zat jardeminde jaraqatlaniwģa aytiladi

Oq atar qural menen jaraqatlaniw xarakteri birinshi nawbette sebebine ham quraldiñ hamde oq darilerdiñ qasiyetlerine baylanisli boladi

Oq atar qurallardan jaraqatlaniw turleri:

1. Ashiq jaraqatlaniw:

▪︎dene bolimleriniñ jemiriliwi ham ùziliwi

▪︎oq atar qurallar jardeminde paysa bolgan jaralar (tesip otiwshi, soqir, urinba h.t.b)

2. Jabiq jaraqatlaniw:

▪︎ishki agzalar ham organlar uriliwi

▪︎ishki organlardiñ jarìliwi

▪︎suyeklerdiñ siniwlari

3. Teri qaplamlariniñ juzeki buziliwlari:

▪︎shiliniwler

▪︎ qurum

▪︎oq dari danesheleri

▪︎metall boleksheleriniñ kiriwi

Oq dariler

Oq atar qurallardan atiw ushin standart patronlar islep shigiladi. Bularģa: miltiqli, pestoletler, revolverler, maqsetli awshi-sportiv, sportiv, awshi ham basqa patronlar kiredi.

Qurallar kalibrige kore:

▪︎mayda kalibri (4--6mm)

▪︎orta kalibri (7-9mm)

▪︎ulken kalibri (10-20mn)

Oqtiñ tasir mexanizmi:

Oq atar qural jardeminde payda bolgan jara 3 turli zonadan ibarat:

▪︎tuwridan-tuwri jara kanalina baylanisli zona

▪︎jara kanali diywali esaplanģan toqimalar uriliw zonasi, keñligi bir meshe mm den 1-2 smge deyn boliwi mumkin

▪︎jumsaq toqimalrdin molekulyar shayqaliw zonasi, keñligi 4-5 sm ham onnanda ulken boliwi mumkin

Otiw araliģin aniqlaw:

Sud meditsinasinda ham krinimalistikada 3 turli araliq parqlanadi:

☆tirep otiw

☆jaqin araliqtan otiw

☆ jaqin bolmshan (uzaq) araliqtan otiw

Qaysi quraldan atilganliģin aniqlaw:

Quraldiñ turin tomendegilerge qarap aniqlaw mumkin:

▪︎jaraqatlaniw xarakterine kore

▪︎qural awzi tamgasina qarap

▪︎oqtiñ jarip kiriw qasiyetine qarap

▪︎jaraniñ olshemi ham suyeklerdiñ jaraqatlaniwina qaray

▪︎oq dari danesheleri formasi ham olshemine kore

▪︎oqtiñ turine qaray

▪︎gistologiyaliq usil ▪︎ximiyaliq tekseriw usili ▪︎rentgenografik ham spektografik usil ▪︎infraqizil nurlar jardeminde suwretke aliw ▪︎kontakli diffuzion usil

OAQJ dan jaraqatlaniwdi aniqlawdiñ arnawli usillari:

▪︎Sud tibbiyoti Jalalov j.j Toshkent-1996 ▪︎syd tibbiyoti a.iskandarov toshkent-2009 ▪︎www.ziyonet.uz

Paydalanilģan adebiyatlar: