Z. N. Adizov Buxoro Neft va gaz sanoati kasb-hunar kolleji direktori

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Namlikni 0‘lchash usullarini ayting.
   
2. 
   Gazlaming namligini 0‘lchash asboblari qanday turlarga bo'linadi?
   
3. 
   Qattiq jismlarning namligi qanday asboblar yordamida o‘lchanadi?
   
4. 
   Zichlik deb nimaga aytiladi?
   
5. 
   Zichlik qanday birliklarda o‘lchanadi?
   
6. 
   Zichlikni 0‘lchash asboblarining turlarini ayting.
   
7. 
   Qovushoqlik qanday birliklarda 0‘lchanadi?
   
8. 
   Qovushoqlikni o‘lchash asboblarining turlarini ayting.
   

7- bob. MAHSULOTNING TARKIBI УА XUSUSIYATINI NAZORAT QILISH

1. 
   MAHSULOTLARNING TARKIBI VA XUSUSIYATINI NAZORAT QILUVCHI ASBOBLAR VA 0‘LCHASH USULLARINING TASNIFI
   

Zamonaviy ishlab chiqarish, ayniqsa, sanoatning kimyo va neftni qayta ishlash tarmoqlarida texnologik jarayonning borishini va oxirgl mahsulotning sifat ko‘rsatkichlarini avtomatik nazoratsiz tasawm qilish mumkin emas.
Zavod laboratoriyalarida mahsulot sifatini aniqlash yetarliclui yuqori aniqlikda olib borilsa-da, aniqlash vaqtining uzoq davomiyligt hamda ko‘p mehnat talab qilinishi sanoat ishlab chiqarishi talablan ni qanoatlantirmaydi.
Tez amalga oshiriladigan ishlab chiqarish texnologik jarayonlari sifat ko‘rsatkichlari uchun avtomatik sifat analizatorlari zarur. Sanoat miqyosida ishlatiladigan avtomatik sifat analizatorlarini yaratisf texnologik jarayonlarni avtomatik boshqarishdan bevosita kattaliklarm avtomatik boshqarish va chiqadigan mahsulotni sifat ko‘rsatkichla riga qarab texnologik jarayonni optimallashtirishga olib keladi.
96




Sifatli xossalarga ega, tabiiy yaratilgan mahsulotlardan qolishmay- digan sun’iy mahsulotlar yaratish va ulardan foydalanish bugungi kim texnika taraqqiyotining asosiy yutug'idir.
Polietilen, sintetik kauchukningyangi turlarini, polimerlami, yarim (•‘ikazgichlar texnikasi tarmoqlarining rivojlanishi ma’lum darajada .ivtomatik sifat analizatorlarining yaratilishiga bog‘liq.
Texnologik jihozlarni va ishlab chiqarishni boshqaruvchi, nazorat *|iluvchi kishilarni apparatlarda va sexlarda to‘planib qoladigan yonuvchi va zaharlovchi moddalardan himoya qilishda analizator- I.li ning asosiy o‘rin egallashini eslatib o‘tish lozim.
Mahsulotning sifati uning xossasi va tarkibi bilan xarakterlanadi.
Mahsulot tarkibi aralashmalarning turlari va ularning miqdori lulan xarakterlanadi. Mahsulot tarkibi uning fizikaviy va fizik- kimyoviy holatiga bogiiqligidan aniqlanishi mumkin.
Sifatni nazorat qilishga mo‘ljallangan barcha asboblarni vazifasiga ko‘ra 3 turga bo‘lish mumkin: mahsulot xossasini nazorat qiluvchi unalizatorlar; mahsulot tarkibini nazorat qiluvchi analizatorlar; aralashmalami nazorat qiluvchi analizatorlar.
Qo‘llanishiga ko'ra barcha analizatorlar sanoat va laboratoriya iinalizatorlariga bo‘linadi.
Sanoat analizatorlari (44- rasm) odatda, tekshirilishi lozim bo‘lgan mahsulot o'zgarishini texnologik tizimdan avtomatik ravishda olib, uning tarkibi va xossasini aniqlaydi hamda o'ziyozar va rostlovchi <|inilmalarga mos bo‘lgan chiqish signali beradi.
Laboratoriya analizatorlari esa ilmiy-tadqiqot ishlarida mahsulot •.ifatini davriy tekshirish uchun, sanoat analizatorlari bo‘lmagan paytda liamda sanoat analizatorlari ishini tekshirish uchun qo‘llaniladi.


Kirish
(Mahsulot)





signal)