Z. T. Taxirov nashr jarayoni asosiy bosqichlari

Sahifalangan nusxani o ‘qish 
-
nashriyot asl nusxasi sahifa- 
langandan so‘ng musahhih(imlochi), muharrir, texnik muharrir va 
muallif tomonidan о‘qib chiqiladi. Ular barcha ishlami bajargach 
bosishga ruxsat beriladi.
Tahrir ishi - mafkuraviy,adabiy-nashriy faoliyatning muhim 
sohasi. Noshirlik ishida e’lon qilinajak asaming faqat til va uslub 
jihatdangina emas, balki g‘oyaviy, siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy jihat­
dan qiyomiga etkazish jarayoni hisoblanadi.
Tahrir nazariyasi va amaliyoti 
-
kitob yaratishning nazariy
va amaliy jarayonlarini o‘rganuvchi fan. Tahrir uning ob’ekti
hisoblanadi. Tahrir ishi faoliyat turi, muharriming ijodiy mehnati
256

---

hisoblanadi. Muharrir bu faoliyat bilan bo‘lajak bosma asarning 
qo‘lyozmasini kitob shakliga keltirib, nashrdan chiqarishlikni 
muallif bilan hamkorlikda amalga oshiradi.
Shakl va mazmun uyg‘unligi- adabiy asarni baholashning 
muhim mezoni. Bunga erishish har bir muallif va muharriming eng 
mas’uliyatli ijodiy vazifasi sanaladi. Alisher Navoiy mazmun tem 
bo‘lsa, shakl libosdir anga,-deb bejiz ta’kidlamagan. 0 ‘zining va 
o‘zganing ijodiga yuksak iqtidor va talabchanlik bilan yondashuv 
shakl va mazmun uyg‘unligini ta’minlovchi omildir.
Asar ibtidosi - asaming boshlanish nuqtasi, asar mazmun 
mohiyatini ifoda etuvchi to‘liq matnning boshlanish qismi.
Asar intihosi - asaming xotimasi, asaming mazmun mohiyatini 
ifoda etuvchi matnning mantiqiy xulosasi.
Asar qatlamlari 
-
muallif orzu-umidlarining asarda namoyon 
bo‘lishi. Mas.: Oybekning “Qutlug‘ qon” romanida ikki qatlam 
mavjud. Birinchi qatlamni bosh qahramonlaming hayoti, o‘y- 
fikrlari, turmush tarzi tashkil etsa, ikkinchi qatlamni ijtimoiy muhit 
tashkil etadi.
Matn (mazmun, ar. - mundarija), 1) muallifning o‘z so‘zi; 2) 
yozilgan yoki bosilgan maqola, undagi chizmalar, tasvirlar, ilovalar 
va boshqalar bundan mustasno; 3) musiqa asari (opera, romans va 
hokazolar)ga tegishli so‘z.