Z. X. A L im o V a transport vositalarida

Muzla
sh 
x
a
ro
ra
ti
 
Q
ay
na
sh
 
xa
ro
ra
ti
 
A
ra
la
sh
m
a 
zichlig
i
0 
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100; %
0 
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100; %
Etilenglikolning miqdori
8.2-rasm. Etilenglikol va suvning m uzlash, qaynash h aro rati.

---

Sovituvchi suyuqlik sifatida antifrizdan foydalanilganda antifriz 
quyidagi afzalliklarga e g a :
qotish harorati past, qaynash harorati yuqori, qovushqoqligi 
yaxshi, yonm aydi, issiqlik sig‘imi va o'tk azuvchanligi yuqori, 
m uzlaganda hajm i kattalashm aydi, shuning uchun sovitish sistem asini 
ishdan chiqarm aydi.
8.3-jadval
Sovitish suyuqliklarining asosiy tasnifi
K o‘rsatkichlari
Antifriz
ARKTON-40
Antifriz
ARKTON-65
Konsentratli
Antifriz
«ARKTON-
SUPER»
20°C dagi ishqor 
soni, pH
8,75
8,5
8,54
Ishqorligi, sm 3
20,0
20,0
20,0
20°C dagi Zichligi, 
g/sm 3
1,068-1,085
1,085-1,10
1,1125
M uzlash harorati, °C
-44
-65
-20
Q aynash harorati 
(760 m m s.ust.), °C
+110
+118
+170
K o ‘piklanishi:
- k o ‘pik hajm i, sm"1
20
20
20
- k o ‘p ik y o ‘qolish 
vaqti, sek
2
2
2
m etallarga korrozion 
ta ’siri:
-m isga M l
0,02
0,02
-latun L-63
0,06
0,06
-alyum iniyga A L-9
0,05
0,05
- ch o ‘y anga C Ch-20
0,03
0,04
-p o‘latga St-20
0,05
0,05
R ezinaga ta ’siri, 
%
1,3
1,3
1,3
A ntifriz kam chiligi: zaxarli, m etallarni korroziyalovchi xossaga 
ega, qalay v a alyum iniyga nisbatan korroziyaga aktivdir. A ntifriz

---

tarkibidagi 
etilenglikolning 
suvdagi 
eritm alari 
m etallam i 
korroziyalaydi. B uning oldini olish uchun antifrizlarga 0,4% m axsus 
q o ‘shilm alar qo ‘shiladi. A ntifrizning quyidagi 
m arkalari ishlab 
chiqariladi:
Shuningdek, hozirgi vaqtda ishlatiladigan antifrizlar, «TOSOL» 
larga korrozion ta ’sirini kam aytirish m aqsadida korroziyaga qarshi 
dinatriy fosfat —2.5-3.5 g/1 va dekstrin (kraxm al) lg/1 shuningdek, 
k o ‘piklanishga qarshi q o ‘shilm alar q o ‘shiladi. Bunday antifrizlarning 
40, 40M, 65, 65M markalari ishlab chiqarilm oqda. M -m olibdenli 
natriy qo‘shilm alari q o ‘shilgan.
8.4-jadval