Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti pedagogika fakulteti
Download 497.69 Kb. Pdf ko'rish
|
pedagogik diagnostika va uning oquv-tarbiya jarayoni samaradorligini taminlashdagi roli
- Bu sahifa navigatsiya:
- MUNDARIJA
|
48
UMUMIY XULOSALAR Tadqiqot natijalaridan quyidagicha xulosalarga kelindi: 1.
Pedagogik diagnostika – bu o‘sib kelayotgan odamning mikromuhit bilan munosabatlaridagi muammolarni aniqlash. Diagnostika pedagogik jarayonni gumanizatsiyalash dasturiga kiritilgan. Diagnostik faoliyatning maqsadi o‘qituvchiga pedagogik vaziyatlarni tahlil qilish va baholash mezonlarini belgilashga, muammolarni oson hal qilish yo‘llarini aniqlashga, o‘quvchilarning faoliyatini boshqarishga va o‘zining kasbiy faoliyatini tuzatishga, pedagogik o‘zaro ta’sir samaradorligini baholashga imkon beruvchi yaxlit axborotni aniqlashdan iborat. 2. Pedagogik diagnostika – pedagog shaxsi va u bilan muloqotga kirishuvchilarning pedagogik tizim natijalarini tahlil qilish va tavsiyalar berish jarayoni. O‘zining ish faoliyatida integral pedagogik diagnostikadan foydalangan o‘qituvchi zudlik bilan hal etilishni talab qilayotgan va ayni paytda bir necha muddatga ortga surilgan o‘quv-tarbiyaviy vazifalarni uddalash imkoniga ega bo‘ladi. O‘zi ishlayotgan sinf jamoasini to‘liq o‘rganish o‘qituvchi uchun muhim hisoblanadi. 3.
Har qanday psixologik-pedagogik diagnostika shaxsning kechagi yoki bugungi kundagi rivojlanish darajasini, o‘quv jarayonining tashkil qilinganlik darajasini ko‘rsatib berish bilan cheklanib qolmasligi lozim. Diagnostik jarayonida o‘rganilayotgan ob’ektning kelajagi, ertangi kuni ham taraqqiyot tendensiyalari, ham ma’lum omillar ta’sirining oqibatlari ochib berilishi kerak. Shu holdagina prognoz mohiyatidan kelib chiqqan holda ta’lim-tarbiya jarayonida yo‘l qo‘yilayotgan xatolar, shaxs taraqqiyotidagi ko‘zga tashlangan kamchiliklarni bartaraf qilish, to‘g‘ri yo‘lga solish imkoniga ega bo‘lamiz. Shu sababli psixologik-pedagogik diagnostika metodlarining prognostik bo‘lishi eng muhim talablardan biridir. 4. Pedagogik diagnostika ta'lim samaradorligi, ish mazmuni, olib borilgan pedagogik faoliyatni tahlil qilishda, katta ahamiyatga ega bo'lib, ilg'or ta'lim muassasalarida bu ish uslubi muvaffaqiyatli tarzda amalga oshirilmoqda. Yutuq, mustaqhamlalanib, yo'l qo'yilgan kamchilik va nuqsonlar tahlil qilish asosida bosh strategik yo'nalishilari belgilab olinmoqda va yuqori darajadagi pirovard natijalar qo'lga kiritilmoqda. 5. Pedagogik diagnostika yordamida ta'lim - tarbiya jarayoni to'g'ri tahlil etiladi va uning samaradorligi to'g'ri baholanadi. Pedagogik diagnostika muhim ahamiyatga ega. U o'quv tarbiya jarayonini yaxshilashga xizmat qiladi, ta'limiy faoliyat natijasida erishilgan samaralarni xolislik bilan belgilab beradi, yo'l qo'yilgan kamchilik va nuqsonlarni bartaraf etishga yo'l ochadi, pirovard natijada ta'limning takomillashib borishiga ijobiy ta'siri qiladi. 6. Pedagogik diagnostika o’quvchining o’zlashtirishi, o’qishdagi qiyinchiliklarini, uning 49
o’qishiga ta’sir qilayotgan ijtimoiy, oilaviy omillarni o’rganishga yo’naltirilgandir. Diagnostika natijalari esa ta’lim-tarbiya jarayonini to’g’ri rejalashtirish, yo’l qo’yilgan hatolarni tuzatish, psixologik-pedagogik profilaktika ishlarini olib boorish imkonini beradi. 7.
O‘quvchilar jamoasida shaxslararo diagnostika doimiy va maqsadga yo‘naltirilgan bo‘lishi kerak. Buning uchun turlicha nomlanishga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan o‘quvchi va bolalar jamoasini o‘rganishning maxsus dasturlari ishlab chiqilmoqda, masalan, o‘rganish sxemasi, kuzatish dasturi, pedagogik yoki psixologik-pedagogik konsilium dasturi, o‘quvchilarni o‘rganish kartasi va boshqalar. 8.
Pedagogika diagnostika ta'lim samaradorligi, ish mazmuni, olib borilgan pedagogik faoliyatni taxlil kilishda katta ahamiyatga ega bulib, ilgor ta'lim muassasalarida bu ish uslubi muvaffakiyatli tarzda amalga oshirilmokda, yutuklar mustaxkamlanib, yul kuyilgan kamchilik va nuksonlarni taxlil kilish asosida bosh strategik yunalishlar belgilab olinmokda va yukori darajadagi pirovard natijalar kulga kiritilmokda. 9.
Pedagogik diagnostika yordamida ta'lim-tarbiya jarayoni tugri taxlil etiladi va uning samaradorligi tugri baxolanadi. Boshkacha kilib aytganda, pedagogik diagnostika orkali ta'lim ob'ekti, ta'limiy tushunchalar qaydarajada uzlashtirilganligi taxlil etiladi, butun uquv kursini, uquv dasturlarinrini uzlashtirish darajasi baxolanadi. Pedagogik diagnostka muhim ahamiyatga ega. U uquv-tarbiya jarayonini yaxshilashga xizmat qladi, ta'limiy faoliyat natijasida erishilansamaralarni xolislik bilan belgilab beradi, yul kuyilgan kamchilik va nuxsonlarni bartaraf etishga yul ochadi, pirovard natijada ta'limning takomillashib borishiga ijobiy ta'sir qladi.
10. Pedagogik diagnostikani ta’lim sohasining istalgan sohasini tahlil qilishda ham joriy etish mumkin. Masalan, Xalq ta’limi vazirligi xalq ta’limining xududiy boshqarma va bo’limlari faoliyatini uzoq yillardan beri 15 yo’nalish bo’yicha aniq tahlil etib bormoqda. Tahlil natijalari esa har qanday baxs va munozaralardan holidir.
50
MUNDARIJA Kirish......................................................................................................................3-7
1 bob. Pedagogik diagnostikaning o‘quv-tarbiya jarayoni samaradorligini ta’minlashdagi ahamiyati...........................................................................................8
1.1. Pedagogik diagnostikaning rivojlanish bosqichlari va
uning tamoyillari............................................................................................................8-20
1.2.pedagogik diagnostika, uning maqsadi va vazifalari...................................20-31 2 bob. O‘quv-tarbiya jarayoni samaradorligini ta’minlashda pedagogik diagnosika imkoniyatlaridan foydalanishning o‘ziga xosligi....................................................32
2.1. Shaxsning shakllanishi va taraqqiyotida pedagogik diagnostikaning tutgan o‘rni....................................................................................................................32-44 2.2. Shaxsning rivojlanishida diagnostik tadqiqotlarni tashkil qilish va o‘tkazishga pedagogik yondashuv.........................................................................................44-61
Umumiy xulosalar.............................................................................................62-64 Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati....................................................................66-67 51
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI 1.
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida» gi Qonuni. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. T., «Sharq», 1997 yil. 2. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. T., «Sharq», 1997 yil. 3.
Karimov I.A. «O‘zbekiston XXI asrga intilmoqda» T., «O‘zbekiston» 1999 yil. 4.
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: “Ma’naviyat”, 2008. -176 b. 5.
Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. –T.: O‘zbekiston, 2011. – 440 b.
6. Prezident I.A.Karimovning “Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti” mavzusidagi Halqaro konferensiyada so‘zlagan nutqidan. – Toshkent, 2012 yil, 17 fevral. 7. Ayzenk G. Klassicheskie IQ testы. Moskva. Izd-vo Eksmo, 2004 g. 8. Ijtimoiy psixologik treningdan praktikum. //Mualliflar jamoasi. M.Abdullajonova va b. – Farg‘ona, 2003 y. 9.
Intellekt psixologiyasi. Toshkent. «Universitet». 1996 y. 10.
Iskandarov E.A. Bilish faoliyatini o‘rganish va rivojlantirish uslublari (o‘quv-metodik ishlanma). SamDU nashri, 1995 y. 11. Iskandarov E.A. Litseyda psixologik xizmatni tashkil etish masalalari. SamDU, 1997. 45- 47 b. 12.
Iskandarov E.A. Test-talabalar bilimi va mustaqil fikrlash darajasini aniqlash vositasi. //Psixologiyaning ba’zi masalalari. Ilmiy maqolalar to‘plami. SamDU 1995 y., 14-20 bet. 13. Iskandarov E.A. Shaxslar ruhiyatini o‘rganish uslublari (metodik tavsiyanoma). Samarqand, SamDU nashri. 1994 y. 14.
Karimova V., Akramova F. Psixologiya. Ma’ruzalar matni. – T., 2002. 15.
Karimova V.M. «Ijtimoiy psixologiya asoslari» - T., O‘qituvchi, 1994. 16.
Karimova V. M. «Ijtimoiy psixologiya va ijtimoiy amaliyot» - T., Universitet, 1999. 17.
Karimova V. M. Psixologiya. O‘quv qo‘llanma. – T., 2002. 18.
Kvinn V. Prikladnaya psixologiya. - SPb., 2000. 19.
Matmuratova.N.B. Psixodiagnostika fanidan ma’ruzalar matni. - T., 2000 y. 20.
Nishonova Z.T.Bolalar psixodiagnostikasi. - T.: 1998. 21.
Poznay sebya i drugix. Testы. M., 1996. 52
22. Psixologicheskaya diagnostika: Uchebnoe posobie. /Pod red. K.M.Gurevicha, Ye.M.Borisovoy. 2-e izd., ispr. - M., 2000. 23.
Psixologiya. Uchebnik. Pod.red. V. Krыlova. – M., 1999. 24.
Sotsialnaya psixologiya i etika delovogo obщeniya. Pod.red. V.Doroshenko i dr., -M., 1995.
25. Umumiy psixologiya. A.V.Petrovskiy tahriri ostida. –T.: «O‘qituvchi», 1992.-508 b. 26. Chaldini R. Psixologiya vliyaniya. - M., 2000. 27. G‘oziev E. Intellekt psixologiyasi. - T., 1996.
28.
Hayitov O.E., Lutfullaeva N.X. «Psixodiagnostika va amaliy psixologiya». - T. 2005. 29.
//www.bilimdon.uz 30.
//www.ziyonet.uz.
Download 497.69 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|