Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti xorijiy tillar fakulteti
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
frazeologik birikmalarning paydo bolish yollari va ularning ozbek tilidagi muqobillarini tadqiq etish usullari (1)
ataladi.
61
Ibora Shekspirgacha ma`lum bo`lsa-da, uni Shekspir o`zining Henry IV yilnomasining ikkinchi qismida ishlatgani uchun ommalshib ketgan.
2.
Bibliya iboralari prototiplarining variantlari frazeologizmlarda shakllanadi. Misol uchun:
To live on the fat of the land – yegani oldida, yemagani ketida, faravon yashamoq, shod- hurram umr kechirmoq = pichog`i moy ustida bo`lmoq, qozon ham, cho`mich ham moy bo`lgan sharoitda yashamoq.
3.
Bibliyadan olingan iboralarning shaklan o`zgarishi. Be weighed in the balance and found waiting – mos emasligi, yetarlimasligi ma`lum bo`lmoq; ishonchni oqlamaslik. Bibliyada: thou art weighed in the balances, and art found wanting. A drop in the bucket o`zgargan bibliya iborasi hisoblanadi: Behold the nations are as a drop of a bucket … . Gall and wormwood frazeologik birikmasi Bibliyadagi haqiqiy birikma bilan qiyoslanganda, undagi so`z tartibi o`zgarganini va artikllar olib tashlanganligini ko`rishimiz mumkin: the wormwood and the gall.
pichoqday, jonni halqumga keltiradigan og`ir gap. Hope against hope frazeologizmi “who against hope believed in hope …” dan yaratilgan. Hope against hope – mo`jiza kutmoq, yo`q narsadan umid qilmoq = osmondan chalpak yog`ishini kutmoq. A lost sheep – yo`ldan ozgan, ahloqi buzilgan odam. Bibliyada: … for I have found my sheep which I was lost. Wheels within wheels frazeologizmi L.P.Smitning fikriga asosan …a wheel in the middle of a wheel birikmasidan olingan. Wheels within wheels – qiziqish; nufuz va fitnaning aralashib ketishi, chigal vaziyat.
62
Pride goes before a fall – yaxshilikni oxiriga yetkazmay turib kekkayish = shayton kibrlandi va arshdan quvildi. Pride goeth before destruction and an haughty spirit before a fall. A wolf in sheep`s clothing – qo`y terisiga burkangan bo`ri. Ba`zi bibleyizmlar zamonaviylashtirilgan va eskirgan shakllari olib tashlangan, masalan: Not to let one`s left hand know what one`s right hand does – o`ng qo`ling berganini chap qo`ling bilmasin. When thou doest alms let not thy left hand know what thy right hand doeth. – ehson qilganingda o`ng qo`ling berganini chap qo`ling ham bilsin. Ibora Bibliyada ijobiy ma`noda ishlatilmoqda. Hozirgi tilda esa undagi ma`no biroz o`zgargan va bo`lishsiz shakldagi frazeologik birikma tusini olgan. 4. Noto`g`ri sitatalar keltirish natijasida bibliya iboralarining buzilishi. [14;225] Bu jumla quyidagi iboraga tegishli: he that runs may read. Ibora Bibliyadan quyidagi parchaning noto`g`ri sitata keltirilishi oqibatida paydo bo`lgan: Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling