Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat unversiteti pedagogika fakulteti


Ta’rif. a=n(A) va A to‘plam juft-jufti bilan kesishmaydigan teng quvvatli


Download 0.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/57
Sana05.01.2022
Hajmi0.85 Mb.
#214720
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57
Bog'liq
boshlangich sinf matematika darslaridabolish amalini orgatishda qoldiqli bolishdanfoydalanish metodikasi

Ta’rif. a=n(A) va A to‘plam juft-jufti bilan kesishmaydigan teng quvvatli 

qism to‘plamlarga ajratilgan bo‘lsin. 

Agar b A to‘plamni bo‘lishdagi qism to‘plamlar soni bo‘lsa, u holda a va 

b  sonlarning  bo‘linmasi  deb  har  bir  qism  to‘plamdagi  elementlar  soniga 

aytiladi. 

Agar  b  A  to‘plamni  bo‘lishdagi  har  bir  qism  to‘plam  elementlari  soni 

bo‘lsa,  u  holda  a  va  b  sonlarning  bo‘linmasi  deb  bu  bo‘linmadagi  qism 

to‘plamlar soniga aytiladi. 

a:b    bo‘linmani  topishda  foydalaniladigan  amal  bo‘lish  deb,  a  soni 

bo‘linuvchi,  b soni bo‘luvchi deb ataladi. 

Bo‘lish  amalining  to‘g‘ri  bajarilganini  teshirish  uchun  biz  ko‘pincha 

ko‘paytirishga  murojaat  qilamiz.  Nima  uchun?  Chunki  bo‘lish  va  ko‘paytirish 

amallari o‘zaro bog‘liq ekani shubhasiz. Biroq bu bog‘lanish qanday? 

a  =  n  (A)  to‘plam  va  A  to‘plam  b  ta  juft-jufti  bilan  kesishmaydigan  teng 

quvvatli  A

1

, A


2

, ….., A


b

  qism  to‘plamlarga  bo‘lingan bo‘lsin. U  holda  s=a:b   har 

bir shunday qism to‘plamdagi elementlar soni bo‘ladi, ya’ni s=a:b = n(A

1

) = n (A



2

=. . . =n {A



b

). 


Shartga ko‘ra A = A

1

UA

2

, U….., A



b

  bo‘lgani uchun n  {A)=n (A

1

UA

2

, U…, 



A

b

) bo‘ladi. Lekin A



1

UA

2

, U….., A



b

 qism to‘plamlar juft- jufti bilan kesishmaydi, 

demak, yig‘indining ta’rifiga ko‘ra 

p(A


1

UA

2

, U….., A



b

)= n(A1)+n(A2)+….+n(Ab)=s+s+...+s. 

Ko‘paytmaning ta’rifiga ko‘ra har biri s ga teng bo‘lgan b ta qo‘shiluvchining 

yig‘indisi s-b ko‘paytmaga teng. Shunday qilib, a=sb- ekani aniqlandi, ya’ni a va b 

sonlarning  bo‘linmasi  shunday  s  sonki,  u  bilan    bsonning  ko‘paytmasi  a  ga  teng 

bo‘ladi.  s  =  a\b  bo‘linma  A  to‘plamning  bo‘linishidagi  qism  to‘plamlar  soni 

bo‘lganda ham xuddi shunday xulosaga kelamiz. 

Shunday qilib, bo‘linmaning ikkinchi ta’rifiga ega bo‘lamiz: 




Download 0.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling