Заки достонлари

мунинг (А.i=9; Р.i=2). Масалан: Муни кўриб тўрасининг орқасидан 
югурди (Рав.54). Алпомиш шунда ухлаб ётибди, ухлаб ётганеридан 
бунинг ҳам руҳини танидан олди (Алп.91). Мунинг ўзи шундай сағир 
болади (Алп.368). Агар берсам мунга гавҳар тахтимди (Рав.48). 
2. У - ул предметни ажратиб кўрсатиш учун қўлланса, шу - шул 
илгаридан сўзланган нарсага диққатни жалб этиш учун қўлланилади: 
Тақдир шул, оқ уйлига борайик (Тўл.132). Ул сабабдан мендай ининг 
бузлади,// Шул ўзбекнинг қизин олиб берасан (Алп.58). 
3. "Халқ оғзаки ижодиёти материалларида ҳам кўрсатиш 
олмошининг шул шакли ишлатилади: Шул кийгизди майин кўйлакни 
// Боз бостириб кийди бел қиш телпакни (Алп.67) Бул, шул, ул, 
кўрсатиш олмошлари –доқ, -доғ
78
” -дай, -дайин, -дайғачоқ 
қўшимчаларини қабул қилади: мундайғачоқ (А.i=4), бундайғачоқ 
(А.i=2; Р.i=1), шундайин (А.i=30). Масалан: Икковига зарар етмай // 
Шундайин айрилиш бўлди (Тўл.143). Мундайғачоқ ахмоқ бўлгани 
наси (Алп.120). Ундай бўлса, менда бир от бор, икковимиз минайик 
(О.55). Эр йигитсан, бундайғачоқ бўлмагин (Алп.310). 
4. Ўша кўрсатиш олмоши аниқ предметларни кўрсатиш учун 
ишлатилади ва шў шаклида учрайди. Шў вақтида вақти етиб, ойин 
битиб // Хуройим ўғил туғди (Рус.356). Шў – тоғда кўринган қора 
дарахт Бужул шаҳри экан.. (Рус.403). 
5. Ана, мана сўзларига бу, у кўрсатиш олмошлари қўшилганда 
фонетик ўзгариш анов (Р.i=7), анови (Р.i=3), манов (Р.i=1), манови 
(Р.i=1) тарзида ишлатилади
79
. Масалан: Анов болага қара, тўлган 
камоли бор, ойдай жамоли бор, элдан зиёд ақли бор (Рав.58). Сизлар 
ҳу анови ерга бориб туринглар..(Ой.15). Чўли бозор, мис бозори //