Zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish: muammo va yechimlar

ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА АХБОРОТ КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ
Б.Қодиров Жиззах вилояти
ХТХҚТМОҲМ ўқитувчиси
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ахборот коммуникация технологиялари бўйича фармонлари, Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари, Халқ таълими вазирлигининг буйруқлари ишлаб чиқарилган.
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги фан ва технологияларни мувофиқлаштириш Давлат Қўмитасининг “2012–2020 йилларга мўлжалланган Фан ва технологияларни ривожлантиришнинг устивор йўналишлари” тўғрисидаги Қарорларида юксак малакали баркамол авлод тарбиясида компьютер саводхонлигининг ўрни ва ролига махсус эътибор қаратилиши соҳа мутахассислари олдига қатор вазифаларни кўндаланг қилиб қўйди.
Таълим жараёнида ахборот-комуникация технологияларидан фойдаланиш усуллари бугунги кун мутахассислари, фаолият доиралари қандай бўлишидан қатъий назар, методик жиҳатдан педагогик дастурий воситалар:

0. 
   электрон дарсликлар (дарслар);
   

0. 
   тренажер дастурлар (репетиторлар);
   

0. 
   назорат қилувчи дастурлар (тест қобиқлари);
   

0. 
   маълумотномалар-справочниклар (энциклопедиялар);
   

0. 
   виртуал лабораториялар;
   

0. 
   моделлашштирувчи дастурлар;
   

0. 
   тақдимот ва намойиш дастурлари (слайдлар ёки видеофильмлар);
   

0. 
   ўқув-ўйин дастурлар (мантиқий, ўргатувчи ва ҳ.к.) турларини пухта ўзлаштиришлари лозим:
   

Ахборот коммуникация технологиялари бўйича кенг кўламдаги билимларга, информацион алоқа ва коммуникация тизимлари, оргтехника воситалари ва улардан фойдаланиш борасида етарли малакаларга эга бўлиши, ҳамда, янги информацион техника ва технология асосларини унинг эртанги куни, ривожи тўғрисидаги билимларни ўзида мужассамлаштирган бўлиши керак.

Бугунги кунда деярли барча вазифаларни бажаришда ва бошқариш жараёнларини такомиллаштиришда ахборот тизимини жорий этиш, мутахассисларни компьютерда ишлашга ўргатиш муҳим аҳамиятга эга.

Ахборот коммуникацион технология ўқувчиларни рағбатлантиради ва қизиқишини оширади.

Ахборот коммуникацион технология ўқувчиларни келажакдаги фаолиятига тайёрлашга кўмак беради.
АКТдан фойдаланиб дарс ўтишда ҳар бир педагогдан қуйидаги талабларни билишни тақозо этади:

0. 
   юқори эстетик кўриниш (мусиқа, анимациялардан фойдаланиш);
   

0. 
   кўргазмалиликни таъминлаш;
   

0. 
   турли ҳил дидактик материаллардан фойдаланиш;
   

0. 
   дарсда бажарадиган ишларнинг самарадорлигини оширишга имкон яратилади.
   

Ўқитувчиларнинг асосий вазифалари:

0. 
   ỹқувчиларнинг иқтидор ва қобилиятини ўстириш;
   

0. 
   ўқувчи шахсини ривожлантиришда замонавий педагогик ва ахборот технологиялардан фойдаланган ҳолда дарс ỹтиш;
   

0. 
   ўқувчиларда илмий изланиш кўникмаларини шакллантириш. АКТдан фойдаланиш қуйидаги усулларда амалга оширилади:
   
1. 
   интернет ресурсларидан фойдаланиш;
   

0. 
   ахборот-таълим ресурсларидан (ўргатувчи дастурлардан) фойдаланиш;
   

0. 
   очиқ (эркин фойдаланиш - freeware) дастурларидан фойдаланиш;
   

0. 
   шахсий (муаллифлик) ишланмаларидан фойдаланиш.
   

АКТдан таълим жараёнида фойдаланишда педагогларимиз қуйидаги йўналишларни ўзлаштиришлари лозим:

0. 
   ўқув курслари дизайнери-яратувчиси;
   

0. 
   ўқитиш методлари бўйича маслаҳатчи;
   

0. 
   компютер-ўқув курсларини интерактив тақдим этиш бўйича
   

мутахассис;

0. 
   таълим натижаларини назорат қилиш усуллари бўйича мутахассис бўлиши талаб этилади.
   

Ўқув машғулотларини яратишда қуйидагилар ҳисобга олиниши лозим:

0. 
   машғулотнинг мақсади;
   

0. 
   мақсадга эришиш йўллари;
   

0. 
   ўқув материалларини тақдим этиш усуллари;
   

0. 
   ўқитиш методлари;
   

0. 
   ўқув топшириқларининг турлари;
   

0. 
   муҳокама учун саволлар;
   

0. 
   мунозара ва баҳсларни ташкил этиш йўллари;
   

0. 
   ўзаро мулоқот
   

Педагоглар компютер технологияларидан фойдаланиш кўникмасига эга бўлиш билан бирга қуйидагиларни амалиётда қўллай олиши лозим:

янги ўқув материалларини тушунтиришда компютернинг намойиш имкониятларидан фойдаланиш;

0. 
   интернет, ўргатувчи ва назорат қилувчи дастурий маҳсулотлар асосида дарсларни ташкил этиши;
   

0. 
   дарсга методик тайёрланиш, қўшимча ахборотларни излаш ва тизимлаштириш, дидактик материалларни тайёрлаш;
   

0. 
   компютер технологиялари асосида ўқув жараёнини ташкил этиш ва бошқалар.