Zamonaviy turarjoy majmuasning loyihalashda milliylikni ahamiyati

Bitiruv malakaviy ishning predmeti. Turar-joy majmuasi, kichik majmuani loyihalashda hal etiladigan masalalar:

• 
  turar-uylar va xizmat ko‘rsatish muassasalari turlarini to‘g‘ri tanlash;
  
• 
  aholi talablarini maksimal qondirish va xizmat ko‘rsatish muassalaridan foydalanish qulayligini oshirish maqsadida ularni turarjoy hamda kichik majmuasida to‘g‘ri joylashtirish;
  
• 
  binolar va turar-joy majmuasini ichki muhitlarining sanitar-gigienik me’yorlar talablarini qondirish;
  
• 
  insolatsiya va aeratsiyasini ta’minlash;
  
• 
  dam olish, sport bilan shug‘ullanish va bolalar o‘ynashi uchun ko‘kalamzorlashtirilgan hududlarni to‘g‘ri joylashtirish.
  

Turar-joy majmuasinining funksional-rejaviy tashkil etilishi estetik jihatdan to‘laqonli yashash muhitini yaratish, qurilmalarning ko‘rimli arxitekturaviy-fazoviy manzarasini shakllantirish, yashash muhitini kelajakda mukammallashtirish imkoniyatini yaratib berishi lozim. O‘zbekistonning yashash hududlarini shakllantirishda asosiy ijtimoiy-iqtisodiy va shaharsozlik omillari. Yashash hududlarining - turar-joy majmuasi va kichik majmualar strukturaviy birliklari shakllanishining umumiy prinsiplari turli tabiiy-iqlimiy sharoitlardagi barcha shaharlarga xosdir. Lekin shu bilan birga, O‘zbekistonning alohida hududlari o‘ziga xos tabiiy-iqlimiy, demografik va ijtimoiymaishiy xususiyatlarga ega va ularni shahaming yashash hududlarini shakllantirishda hisobga olish zarur. Ushbu omillar majmuasini hisobga olish yashash sharoitlaririi qulaylashtirishga yordam beradi va qurilmalarning o‘ziga xosligining shakllanishiga obyektiv asos boiib xizmat qiladi.
Bitiruv malakaviy ishning tuzilishi: kirish, 3 bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati, ilovalardan iborat.

I BOB. Milliy madaniyat va urf-odatlari ham turar uy-joylarining tuzilmasi va xillari

1.1 Turar joy majmuasining tarixi haqida

Turar joylar xilma-xil boʻladi: oddiy kulbadan tortib murakkab qurilmalar tizimigacha.^[1][2]
Kulba — bu turli xil mahalliy materiallardan qurilishi mumkin boʻlgan kichik uy . Kulbalar xalq meʼmorchiligining bir turi hisoblanadi, chunki ular yog‘och, qor, muz, tosh, o‘t, palma barglari, novdalar, terilar, mato yoki loy kabi oson mavjud bo‘lgan materiallardan avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan usullardan foydalangan holda qurilgan.Kulbaning qurilishi odatda uy (bardoshli, yaxshi qurilgan uy) nikiga qaraganda kamroq murakkab, lekin chodir kabi boshpananikiga qaraganda koʻproq va vaqtinchalik yoki mavsumiy boshpana sifatida ishlatiladi yoki baʼzi mahalliy jamiyatlarda doimiy yashash joyi sifatida ham ishlatiladi .^[3]

Bu atama koʻpincha tropik va subtropik hududlarda gʻarbiy boʻlmagan uylarni qoʻpol yoki ibtidoiy deb hisoblaydigan odamlar tomonidan qoʻllaniladi, lekin koʻpincha dizaynlar murakkab meʼmorchilik texnikasidan foydalangan holda mahalliy hunarmandchilik anʼanalariga asoslanadi. Tropik va subtropik hududlardagi dizaynlar issiqlik tarqalishiga imkon beruvchi oʻtkazmaydigan materiallardan qurilgan yuqori havo oqimi konfiguratsiyasini qoʻllab-quvvatlaydi. Uy yoki xona atamasi baʼzilar tomonidan koʻproq mos keladi.
Gʻarbiy tomonda kulba soʻzi koʻpincha yogʻochdan yasalgan shiypon uchun ishlatiladi. Bu atama, shuningdek, alpinistlar va ryukzaklar tomonidan boshpana taklif qiladigan yanada mustahkam va doimiy tuzilmaga ishora qilish uchun qabul qilingan. Bular oddiy boshpanalardan bir oz koʻproq — tog ‘kulbalarigacha, ular juda hashamatli va hatto restoranlar kabi ob’ektlarni oʻz ichiga olishi mumkin.
Kulbalar deyarli barcha koʻchmanchi madaniyatlarda mavjud. Baʼzi kulbalarni koʻchirib yurish mumkin va ob-havoning koʻp sharoitlariga bardosh bera oladi. Italiyaning Rim shahridagi Diokletian vannalaridagi muzeyda dafn urnalari koʻrinishidagi kulbalar va kattaroq bino.
Turar joyda doimiy yashovchilar bu inshootni uy deyishadi. Uyda istiqomat qiluvchi ijtimoiy birlikka uydagilar deyiladi, bu birlik odatda oila, ayrim hollarda esa har qanday boshqa ijtimoiy guruh, tashkilot yoki yolgʻiz kimsalar boʻlishi mumkin.