«Ўзароалмашувчанлик, стандартлаштириш ва техникавий ўлчовлар» фанидан лаборатория ишларини бажариш бўйича услубий қўлланма Бухоро – 2015 й. «Ўзароалмашувчанлик, стандартлаштириш ва техникавий ўлчовлар»

Универсал ўлчов воситаларнинг чегаравий хатоликлари  , мкм

1-топширик
Текширилаё тган ўлчам, мм	Ўлчам қўйими,мм	Ўлчамнинг Рўҳсат этилган хатолари, мкм	Асбобнинг метрологик тавсияси
			Асбобнинг номи	Бўлинма миқдори, мм	Ўлчаш чегаралари, мм	Ўлчамнинг чегоаравий хатоси ±, мкм
тешик
вал
Асбоб кўринишининг схематик тасвири
Бажарди текширди	Исми-шарифи	Имзо	Сана	Универсал ўлчов воситаларини танлаш

6 – ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ.

ЮЗА ҒАДИР-БУДИРЛИКЛАРИНИНГ HA3OPATИ
ИШДАН МАҚСАД

Ғадир-будирликни ўлчаш усуллари ва воситалари билан танишиш.

ИШНИНГ МАЗМУНИ

Детал юзасининг цадир-будирлигини ғадир-будирлик эталонлари билан солиштириш ва R_а ёки R_z киймат кўрсаткичларини аниқлаш.

МИС-11 микроскопида юза ғадир-будирлик қийматини ўлчаш.

Профилометр-283 ёрдамида юза ғадир-будирлик қийматини аниқлаш. Детал эскизини юза ғадир-будирлик белгиси билан тасвирлаш. Талабага берилади: ғадир-будирлик эталонлари, МИС-11 микроскопи, профилометр-283, лупа ва деталлар.

ИШНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

Детал юзасининг ғадир-будирлигини ҳар хил эталонлар билан лупа ёрдамида солиштириб, детал юза ғадир-будирлигига яқин бўлганини танланг ва 3-жадвалдан R_a ва R_z кийматларни аниқланг.

МИС-11 МИКРОСКОПИДА ҒАДИР-БУДИРЛИКНИ

ЎЛЧАШ
Микроскоп МИС-11 ғадир-будирликнинг R_z ўртача ғадир-будирлик баландлиги кўрсаткичи бўйича ўлчаш учун мўлжалланган. Ўлчанаётган детални (4) микроскоп столчасига (7), ишлов чизиқларини объектив (3) ўқига перпендикуляр қилиб ўрнатинг (9-расм). Столча микрометрик винтлар билан таъминланган. У столчани икки ўзаро перпендикуляр йўналишида ҳараката келтиради.

Микроскоп корпуснинг салазкалари бўйланма узатма ёрдамида қўпол силжитиш винтини (11) бураш йўли билан кронштейн йўналтиришларида ҳаракатга келтирилади. Винт (12) ёрдамида кронштейн (10) детал юзасидан 10-15 мм оралиқда ўрнатилади ва стопор (15) билан қотирилади.

Жадвал - 3

Ғадир-будирлик қўрсаткичлар қиймати, мкм
Ғдир -будирлик синфи 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12	Ra 80, 63, 50. 40, 40, 32625, 20 20, 16, 12, 5, 10, 10,8,6,3,5, 5, 4, 3, 2, 2, 5, . 2,5; 2; 1,6; 1,25; 1,25; 1; 0,8; 0,63; 0,63; 0,5; 0,4; 0,32 0,32; 0,25; 0,2; 0,16 0,16; 0,125; 0,1; 0,08 0,08; 0,063; 0,05; 0,04; 0,04; 0,032; 0,025; 0,02	Rz ]20, 250, 200, 160, 160. 125, 100,80, 80, 63, 50, 40, 40, 32, 25, 20, 20, 16, 12, 5, 10, 10,8,6,3, 6,3; 5; 3,2, 3,2; 2,5; 1,6; 1,6; l,25;'l;0,8; 0,8; 0,6; 0,5; 0,4; 0,4; О,32; 0,25; 0.2 0,2; 0,16; 0,125; 0,1	база узунлиги. мм 8 2,5 0,8 0,25