Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш


Download 5.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet19/61
Sana20.11.2023
Hajmi5.01 Kb.
#1789675
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   61
Bog'liq
b8fd5522-1110-406f-9aec-3315962c80dd

2.5.1.2. Кабель йœқотишлари
Кабел йœқотишлари микробукилишлар ва макробукилишлар ҳисобига 
ҳосил бœлади.
Микробукилишлар 
Микробукилиш - бу ишлаб чиқариш жараёнида тола œзаги 
геометриясининг микроскопик œзгариши, яъни толанинг мукаммал 
эмаслигидир. Микробукилишлар ишлаб чиқариш жараёнида толанинг етарли 
текис бœлмаган ташқи ҳимоя қопламалари билан қопланиши натижасида 
œзакнинг œқ марказида жойлашмаслиги, œққа нисбатан қийшиқ 
жойлашишидан юзага келади. Микробукилишлар кабель йœқотишларини 
оширади. Бу йœқотишлар жуда катта бœлиши ва баъзи ҳолларда 100 дБ/км
дан ҳам ошиши мумкин. Микробукилишлар 2.14,б–расмда кœрсатилган. 
Макробукилишлар 
Минимал рухсат этилган радиусдан ошган катта букилишларга
макробукилишлар дейилади. Бир модали толаларнинг букиш рухсат этилган 
минимал радиуси 10 см ни ташкил этади. Бундай букилишда ёруғлик 
импульслари кучсиз бузилиш билан тарқалади. Букилиш радиусининг 
------- 
Акс этиш 
_____ Сочилиш 
2.13 
– расм. Оптик толада ёру¼ликнинг сочилиши ва акс 
этиши 
Акс этиш
эффекти


35 
камайиши, толани рухсат этилгандан ортиқ букиш оптик импульсларни тола 
қобиғи орқали сочилиш эффектини оширади.
Ишлаб чиқарувчилар томонидан кабелни минимал букиш радиуси 
кœрсатилган бœлиши керак. Кабел (катушка) ғалтакка œралганда, албатта, 
ғалтак радиуси бœйича букилади. Кабель биноларда ётказилганда, уни бино 
бурчакларида букиш керак бœлади. Кабелни ёткизувчи букиш радиусини 
миниал рухсат этилган қийматдан камайтирмаслиги, ортиқча букмаслиги 
керак. Толали оптик кабелни рухсат этилган чегарадан кучли букиб, кабелни 
яроқсиз қилиши, ҳаттоки кабелда толаларнинг узилишига олиб келиши 
мумкин. Макробукилишлар 2.14,а-расмда кœрсатилган. [6]
а) 
б) 
Ишлаб чиқарилган оптик толанинг мукаммал эмаслиги, тола 
геометриясининг œзгаришлари толаларни осон, тез ва сифатли 
пайвандланмаслигига олиб келади. Пайвандлашда, толаларни улашда 
йœқотишларга олиб олиб келадиган сабаблар қуйидагилар:

тола œзаги œлчамларининг мослашмаганлиги; 

толани синдириш кœрсаткичларининг фарқланиши; 

толаларни улашда узунасига œқларнинг чатишмаслиги; 

толалар бурчак апертураларининг фарқланиши; 

толаларни зич уламасликдан ҳаво пуфакчаларининг ҳосил бœлиши. 
Бу омилларнинг барчаси сœнишни, йœқотишларни оширади. Сœниш 
ва йœқотишларни камайтириш учун ишлаб чиқариш жараёнида тола 
геометриясининг юқори аниқ бœлишига катта эътибор бериш керак. Бунинг 
учун ишлаб чиқаришда œзакнинг қобиқ шишасида марказлашган ҳолда 
жойлашишига, ишлаб чиқарилган толаларнинг диаметрлари бир хил 
бœлишига, толанинг шахсий букилишларига катта талаблар қœйилади.
Оптик толанинг тœлиқ сœниш коэффициентини аниқлаш учун 
юқорида айтиб œтилган барча омиллар ҳисобга олиниши керак (2.15 - расм) 
[7] . 
Оптик тола 
Киришдаги 
йœšотишлар 
Аралашмалар 
… 
… … 
… 
Тузилишнинг бир турда 
эмаслиги
Букилишдан 
³осил 
бœладиган 
йœšотишлар 
Уланишлардаги 
йœšотишлар 
Уланишлар 
Чиšишдаги 
йœšотишлар 
2.14 
–расм. Оптик толанинг макробукилишлари (а) ва микробукилишлари (б) 
Œзак
Šобиš
Букилиш
радиуси
Œзак 
Šобиš 


36 
Оптик нурланишни берилган тœлқин узунлиги учун сœниш 
коэффициенти толага киритиладиган оптик қувватни толадан қабул қилинган 
оптик сигнал қувватига нисбати орқали аниқланади. Одатда, сœниш 
коэффициенти децибелда (дБ) œлчанади ва оптик тола параметрларига, 
шунингдек тœлқин узунлигига ҳам боғлиқ. Сœнишнинг тœлқин узунлигига 
боғлиқлиги ночизиқли характерга эга бœлиб, бу боғланиш графиги 2.10–
расмда кœрсатилган эди. Сœниш коэффициенти тœлқин узунлигига бо½лиқ 
бœлиб, турли тœлқин узунликлари учун сœниш қиймати 2.1-жадвалда 
берилган. 
2.1 
– жадвал 

Download 5.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling