Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти


Download 0.96 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/73
Sana18.06.2023
Hajmi0.96 Mb.
#1556091
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   73
Bog'liq
yuristning nutq madaniyati 071120101613

Имловий (орфографик) меъёрлар 
Имловий меъёрлар ҳам нутқ маданиятининг асосий мезони ҳисобланади. 
Имловий меъёрлар тилшунослар томонидан ишлаб чиқилади ва ижтимоий 
ҳаётга тавсия этилади. Мутахассислар яратган ва жамоатчилик муҳокамасидан 
ўтган амалдаги имло қоидалари Ўзбекистон Респбуликаси Олий Совети 
Президиуми томонидан 1956 йил 4 апрелда тасдиқланган. 
«Ўзбек орфографиясининг асосий қоидалари» қабул қилинганлигига ҳам 
45 йилдан кўпроқ вақт бўлди. Бу қоидалар ҳозирги кунга қадар ўзбек халқининг 
саводхонлиги учун хизмат қилиб келмоқда. Лекин даврлар ўтиши, ижтимоий 
ҳаётдаги ўзгаришлар, аниқроғи янги тарихий шароитда мустақиллик сиёсати 
янги ўзбек алифбосини яратиш вазифасини кун тартибига қўйди. Узоқ давом 
этган умумхалқ муҳокамаси натижасида лотин ёзуви асосидаги ўзбек 
алифбосига ўтиш маъқул топилди. Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши 
1993 йил 2 сентябрда “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини жорий этиш 
тўғрисида” қонун қабул қилди. 


37 
Ушбу қонун Ўзбекистон Республикаси Конституциясига асосланиб ва 
ўзбек ёзувининг лотин алифбосига ўтилган 1929-1940 йиллардаги ижобий 
тажрибасидан келиб чиқиб, кенг жамоатчилик вакиллари билдирган истак-
хоҳишларни инобатга олган ҳолда Республиканинг ҳар тарафлама камол 
топишини ва жаҳон коммуникация тизимига киришини жадаллаштирувчи 
қулай шароит яратишга хизмат қилишни назарда тутади. 
Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига ўтилиши ўзбек тили 
имлосини ҳам ислоҳ қилишни тақозо этди. Шу боис Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Маҳкамаси 1995 йил 24 августда «O’zbek tilining asosiy imlo 
qoidalari»ни тасдиқлади. Лотин ёзувига 2010 йилда тўлиқ ўтилади ва шундан 
кейин эски қоидалар ўз кучини йўқотади. 
Тилда сўзлар ва қўшимчаларнинг маълум қоидалар асосида ёзилиши 
амалдаги «Ўзбек орфографиясининг асосий қоидалари»га бўйсунади. 
Ўзбек имлоси қуйидаги тамойилларга асосланади: 

Download 0.96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling