Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги юристлар малакасини ошириш маркази ф. Э. Мухамедов

 
2017 йил 29 
ноябрдаги 46-сонли қарори. 
Муаммоли саволлар: 
1. Қандай мақсадда 1994 йили Жиноят кодексига вояга етмаганлар 
жавобгарлигининг хусусиятларини белгиловчи бўлим киритилди? 

---

115 
2. Вояга етмаганлар учун жазо тизими жазонинг қандай турларини 
назарда тутади? 
3. Вояга етмаганларга озодликдан маҳрум этиш кўринишидаги жазо 
тайинлашнинг шартлари қандай? 
4. Вояга етмаганларга жазо тайинлашнинг хусусиятлари нимадан 
иборат? Вояга етмаганларга нисбатан шартли ҳукм қўлланишига йўл 
қўйиладими? 
5. Қандай ҳолларда вояга етмаганни жиноий жавобгарликдан озод қилиб 
материалларни вояга етмаганлар иши бўйича комиссияга кўриб чиқиш учун 
топширилади? 
6. Қандай ҳолатларда вояга етмаганларга тарбиявий таъсир этувчи 
мажбурлов чоралари қўлланиб жазодан озод этилишига йўл қўйилади? 
7. Содир этган қилмиши аҳамиятини тўла ўлчамда англаш хусусиятидан 
маҳрум этувчи вояга етмаганни ѐши бўйича ривожланишидан сезиларли 
орқада қолиши. 
8. Вояга етмаганларга қўлланиладиган мажбурлов чораларининг қандай 
турлари мавжуд? 
9. Жазони ўташ муддатидан илгари шартли озод қилиш тўғрисида қарор 
қабул қилинганда судланган шахс вояга етган тақдирда у қайси қоидалар 
(ЖК 73- ѐки 89- моддаси) бўйича озод этилади? 
10. 18 ѐшгача бўлган ѐшда содир этган жинояти учун судланган шахсга 
жазони енгилроғи билан алмаштиришнинг қандай хусусиятлари мавжуд? 
11. ЖК Умумий қисми ХII ва ХIII бобларида назарда тутилган умумий 
асосларда вояга етмаганни жавобгарликдан ѐки жазодан озод қилиш 
мумкинми? 
 
1-масала 
Суд ҳукмига кўра вояга етмаган А. соат 11-00 ларда жамоат жойида 
юриш-туриш қоидаларини қасддан менсимасдан фуқаро Б. билан ўзаро 
келишмовчилик натижасида қўлиги пичоқ билан Б.нинг қорин қисмига енгил 
шикаст етказиб, жанжалнинг олдини олиш учун келган фуқаро Ш. билан ҳам 
ўзаро жанжаллашиб қолиб, унга ҳам енгил шикаст етказган.
Вояга етмаган А. суд томонидан Ўзбекистон Республикаси ЖК 277-
моддасининг учинчи қисми ―г‖ банди билан айбли деб топилиб, уч йил 
муддатга озодликдан маҳрум қилинган ҳамда унга нисбатан ЖКнинг 72-
моддаси қўлланилиб, тайинланган озодликдан маҳрум қилиш жазоси шартли 
деб ҳисобланиб бир йил синов муддати белгиланган.
– Суд ҳукми қонунийми? 
– Вояга етмаган маҳкумларга нисбатан қандай жазолар тайинланиши 
мумкин?
– жавобни тавсия этилган Ўзбекистон Республикаси Олий суд 
Пленумининг қарорига асосланиб беринг. 

---

116 
2-масала
Суд 15 ѐшли вояга етмаган К.га нисбатан ЖКнинг 97-моддаси 2-қисм 
―л‖ бандида назарда тутилган жинояти учун 10 йилу 7 ой озодликдан маҳрум 
қилиш жазосини тайинлади.