Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2020 йил 30 июнда 3275-сон

4-§. Телефон тармоқларида қўриқлаш қурилмасини 
ўрнатиш ва хизмат кўрсатиш 
88. Телефон тармоқларида сигнализация ускуналарини ўрнатиш ва уларга техник 
хизмат кўрсатишни ташкил этиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ваколатли 
органлар (бундан буён матнда қўриқлаш хизмати деб юритилади) томонидан амалга 
оширилади. 
89. Юридик ва жисмоний шахсларга қарашли корхоналар, ташкилотлар, муассасалар, 
хонадонлар ҳимоя қилиш объектлари ҳисобланади. 
90. Телефон станцияларини лойиҳалаш ва реконструкция қилишда қўриқлаш 
сигнализацияси аппаратини жойлаштириш учун кроссда ва кросс яқинида, маҳаллий 
шароитларни ҳисобга олган ҳолда, технологик лойиҳалашнинг нормативларига мувофиқ 
майдонли аппаратура хонасини жиҳозлаш кўзда тутилиши лозим. 
Оптик толали алоқа линиялари орқали ташкил этилган кичик сиғимли телефон 
станцияларида қўриқлаш сигнализация аппаратуралари алоҳида шкафларда ўрнатилади. 
91. Хавфсизлик сигнализация тизимининг таркибига хабарларни узатиш тизимлари 
рамкаларига абонент линияларини кроссировка қилиш ишлари 5 кун муддат ичида телефон 
тармоқлари ҳисобидан амалга оширилади. 
Ҳимоя бўлаклари ва кросснинг станцион рамкаларидан қўриқлаш сигнализацияси 
рамкаларигача бўлган кроссировкаси телефон тармоқлари ходимлари томонидан амалга 
оширилади. 
92. Қўриқланадиган объектлардаги абонент линияларининг телефон розеткасига 
хабарларни узатиш тизимларининг якунловчи (терминал) қурилмаларини улаш қўриқлаш 
хизмати томонидан амалга оширилади. 
93. Хабарларни узатиш тизимлари ускуналарига техник хизмат кўрсатиш билан 
шуғулланувчи қўриқлаш хизматининг мутахассисларига хабарларни узатиш тизимлари 
ускуналари ўрнатилган телефон станциялари биноларига кириш учун телефон тармоқлари 
маъмурияти томонидан махсус гувоҳномалар ёки рухсатномалар берилади. 
94. Кечки ва тунги пайт, таътил ва дам олиш кунлари қўриқлаш хизмати 
ходимларининг кўрсатилган биноларга киришлари телефон тармоқлари диспетчерининг 
рухсати асосида бўлади. 
Қўриқлаш хизмати ходимлари бажарадиган ишлар телефон тармоқлари ходимлари 
томонидан назорат қилинади. Қўриқлаш бошқармаси ходимлари томонидан бажарилган 
барча ишлар махсус журналда қайд этилиши лозим. 
95. Телефон линияларидан қўриқлаш мақсадида фойдаланилаётган абонентларнинг 
абонент карталарида қўриқлаш пульти белгиси бўлиши, рамка рақами ва сигнализация 
штифти кўрсатилиш лозим. 

---

96. Объектларни қўриқлаш даври мобайнида абонент линияларини кроссдан 
текшириш фақатгина қўриқлаш хизматининг буюртмасига биноан амалга оширилади. 
Текширув учун буюртмалар бошқа шахслардан қабул қилинганда, кўрсатилган линиялар 
текшируви қўриқлаш сигнализацияси ўчирилганидан кейин, фақатгина қўриқлаш 
хизматининг рухсати билан амалга оширилади. 
97. Қўриқлаш сигнализациялари учун ишлатиладиган тақсимлаш жавонлари, қути, 
бокс ва громполоса штифтлари телефон тармоқлари ходимлари томонидан бўёқ билан 
маркирланиши (белгиланиши) лозим.
98. Телефон станцияси кросслари ва линияларда таъмирлаш ҳамда профилактика 
ишлари ўтказилганда, қайта пайка қилинганда вa кабелларни алмаштириб қайта уланганда 
(станция ва линия иншоотларида) телефон тармоқлари ходимлари учун телефон 
линияларининг маркирланган симлари жуфтлиги жойма-жой алмаштирилишига, 
шунингдек, улардан хизмат алоқаси учун фойдаланилишига рухсат берилмайди.
99. Қўриқлаш сигнализацияси учун ишлатиладиган линияларда профилактик режа 
асосида иш олиб боришлари тўғрисида телефон тармоқлари ходимлари қўриқлаш хизмати 
иш бошланишидан уч кун, ишлар шошилинч (режадан ташқари) бажарилиши керак 
бўлганда бевосита мазкур ишлар бажарилишидан олдин огоҳлантиради. 
100. Қўриқлаш хизмати буюртмасига биноан, алоқа линиялар параметрлари ўлчовини 
телефон тармоқлари 15 кун ичида амалга оширади. Зарур бўлганда, қўриқлаш хизматининг 
мутахассислари 
ўлчовларда 
қатнашадилар. 
Телефон 
тармоқлари 
линиялари 
параметрларини белгиланган нормаларга мувофиқлаштиришни таъминлайди ёки техник 
имконият мавжуд бўлганда линияларни алмаштиради.
101. Қўриқлаш сигнализацияси юзага келиши билан боғлиқ бўлган сабаб туфайли 
телефон алоқаси бузилган бўлса, телефон тармоқлари ходимлари бу ҳақда қўриқлаш 
хизматига хабар беради ва қўриқлаш хизмати ходимлари билан биргаликда носозлик 
сабабини икки соат ичида аниқлаб, уни бартарф этиш чораларини кўради.
Қўриқлаш сигнализациясининг уч соатдан ортиқ вақт орқалиғидаги носозлик, 
телефон алоқасининг сифатли ишлашига таъсир кўрсатган ҳолда, телефон тармоқлари 
ходимлари қўриқлаш сигнализациясини телефон линиясидан узиб қўяди.
102. Марказий кузатув пультлари ва телефон станциясини боғлайдиган тўғри симлари 
бўлган кабеллар шикастланиши ёки таъмирланиши вақтида телефон тармоқлари томонидан 
техник имконият мавжуд бўлса уч соат ичида заҳира алоқаси тақдим этилади. Бундай 
имконият мавжуд бўлмаган ҳолда шикастланишлар белгиланган муддатларга мувофиқ, 
қўриқлаш хизматини хабардор қилган ҳолда бартараф этилади. 
Қўриқлаш сигнализацияси учун фойдаланиладиган абонент телефон линияларидаги 
шикастланишлар, телефон тармоқлари ходимлари томонидан биринчи навбатда бартараф 
этилади.
103. Абонент линияларини қайта улаш, жуфтлик схема бўйича телефонларни ёқиш 
ҳамда қўриқлаш сигнализацияси фаолиятини тўхтатиб, телефонлар жойини алмаштириш 
қўриқлаш хизмати раҳбариятини олдиндан ёзма равишда огоҳлантирган ҳолда телефон 
тармоқлари томонидан амалга оширилади. Бунда қўриқлаш сигнализацияси 
аппаратурасини улаш учун тўлов ундирилмайди. 

---

104. Қўриқлаш сигнализацияси учун телефон линияларидан фойдаланганда 
рўйхатдан ўтказиш ва абонент тўловлари амалдаги тарифларга мувофиқ қўриқлаш 
хизматидан ундирилади. 
105. Қўриқлаш хизматига уланган объектлар телефонлари ўчирилганида ёки абонент 
мазкур Қоидаларни бузганлиги сабабли алоқа хизмати кўрсатилишидан тўхтатилганда, бу 
ҳақда кросс ходимлари қўриқлаш хизматини огоҳлантиради.