Ўзбекистон республикаси халқ таълим вазирлиги

 Қўзичоғим жингалак,  
Жўни силлиқ жамалак.
Кўзи қора қуралак,  
Ранги гуѐ камалак. 
Ўзбек болалар термалари хазинаси жуда бой, сермазмун, сербўѐқ ва 
оҳангдор. Бола ҳаѐтини ўйин-кулги билан бирга ўқиш, мактабга бориш, 
катталардек ишлаш орзу-истаги билан ҳам тўлдиради. Уларни мўжазгина 
ижод лабораториясида ишлайди. Термалар болаларни жисмонан, ақлан ва 
маънан тетиклаштиради. Тафаккурини, нутқини ўстиради. 
Болалар қўшиқларидастлаб 1932-йилда нашр қилинган ―Ашулалар 
тўплами‖да чоп қилинган. Бунда ―Бозор борайми қизим?‖, ―Бошгинам 
оғрийди‖ каби иккита ҳазил-мутойиба қўшиғи киритилган. 1934- йилги 
тўпламда эса ―Қайчи-қайчи‖ термаси ва ―Лайлак келди‖ қўшиқлари 
босилган. 1935-йилги ―Ашулалар тўплами‖да ҳам болалар репертуарига 
махсус бўлим ажратилиб, тўққизта болалар қўшиқлари нашр этилди. 1937-
йилда эса ўзбек болалар қўшиқлари алоҳида китоб ҳолида ―Болалар 

---

106 
қўшиқлари‖ номи билан чоп этилди.Болалар қўшиқларини мавзу 
қамровига кўра қуйидагича гуруҳлашимиз мумкин: 
Меҳнат қўшиқлари 
Мавсум-маросим қўшиқлар.
Мавсум-маросим қўшиқлари йил фасллари ва миллий анъаналаримиз 
билан боғлиқ бўлган, фақат болалар томонидан ижро этиладиган 
қўшиқлардир. Катталар болаларниниг табиатга бўлган қизиқишини 
уйғотиш, муҳаббатини ошириш, ҳар бир фаслнинг ўз зийнати билан 
таништиришда ҳам фаол бўлганлар. Йил фасллари билан бўғлиқ баҳорда 
куйланадиган қўшиқлар ―Бойчечак‖, ― Офтоб чиқди оламга‖, ―Читтигул‖, 
―Қалдирғоч‖ кабилар шулар жумласидандир. Ўзбек болалари орасида 30-
йиллардан бери арча байрамини нишонлаш, қорбобони кутиб олиш одат 
бўла бошлайди. Бу тараддуд аста-секинлик билан кенгайиб, анъанага 
айланиб қолди.