Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Ўқувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва психологик-педагогик Республика ташхис маркази

Вазифа: Гуруҳ аъзолари давра бўлиб ўтиради. Ўйин давомида ўқувчилар диққати мулоқот жараёнида “ширинсухан” сўзлар ва ибораларни қўллашнинг аҳамиятлилигига қаратилади.
Ўқувчи ҳар бир гуруҳ аъзоси айтаётган “ширинсухан” сўзлар қандай ҳисларни юзага келтираётганлигини англаб етиши лозим.
Биринчи босқич: Гуруҳ аъзолари галма-галдан ҳар бир ўқувчига хос бўлган энг яхши фазилатларни санаб ўтадилар. Натижада ҳақиқий ёқимли тўла тасаввур пайдо бўлади. Ўйин тугагагач ўқитувчи ҳар бир ўқувчидан унга қарата “ширинсухан” сўзлар айтилаётганда, у нималарни ҳис этганлигини сўраб, ўз таассуротлари ҳақида гапиришига имкон беради. Муҳокама тугагандан кейин ўқитувчи якунловчи сўзларни айтиб “ширинсухан” сўзлар инсонга қандай таъсир этиш механизмлари ҳақида қисқача маъруза қилиб бериши мумкин. Маърузанинг мазмуни қуйидаги психологик билимларни ташкил этади. Одатда, “ширинсуҳанлик” сўзлар турукумига ёқимли, чиройли, “жуда қадрли” сўзларни киритиш мумкин. Бу сўзларни эшитаётган одамларнинг руҳий ҳолати маълум, психологик механизмларга асосланган бўлади.
Хўш “ширинсухан” сўзлар дегани нима? Бу сўзлар инсонда мавжуд бўлган ижобий хусусиятларни бирмунча бўрттириб кўрсатиб, ижобий муносабатларни пайдо қилувчи усуллардан биридир. Ҳақиқатан ҳам бирон-бир одам қобилиятингизга ёки ижобий хислатларингизга салгина бўрт-тириброқ урғу бериб қолса, сизда ёқимли ҳислар пайдо бўлади. Айни шу пайтда сиз бу сўзларнинг ҳақиқатга айнан тўғри келмаслигини ҳам билиб турасиз, лекин бу ҳол руҳиятингиздаги ижобий хисларнинг кечишига салбий таъсир этмайди. Хўш, нима учун бу хил сўзларни эшитиш ёқмайди?
“Олтин сўзларни” психологик механизмлари нимадан иборат?
“Олтин сўзлар” туркумининг инсонга таъсир этишининг психологик асослари.
1. Инсон ўз ижобий хусусиятлари ҳақида бир мунча бўрттириб айтилган ёқимли сўзларни эшитади.
2. Ишонтириш ҳодисаси келади.
3. Ишонтиришнинг натижаси сифатида шахснинг ички эҳтиёжларини қондириш мавжуд бўлади.
4. Эҳтиёжларининг қондирилиши натижасида ижобий ҳисларнинг пайдо бўлиши юзага келади.
5. Эҳтиёжни қондириш орқали пайдо бўлган ҳиссиётларнинг сабабчисига нисбатан ижобий муносабатларнинг шаклланиши юзага келади.
Мана шу хил мавзуларда маъруза қилгандан сўнг ўқитувчи ўқувчилар бу маълумотларни қай даражада ўзлаштирган-ликлари ва уларни ҳаётда мустақил равишда кандай қўллай олишлари ҳақида қисқача суҳбат ўтказилади.

“Разведкачи” ўйини