Ўзбeкистон рeспубликаси халқ таълими вазирлиги ўҚувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва психологик-педагогик республика ташхис маркази

2. Машқ қилиш “Танишиш” 
Ўз исми ва профилактика олдини олиш тушунчаси билан боғлиқ бўлган 
ассоциацияни номлаш. 
Тренер (ўқитувчи): Семинар жараёнида ҳар бир педагог соғлом турмуш 
тарзи кўникмаларини шакллантириш ва замонавий ёндашувлари ҳақидаги 
ғояларни кенгайтириш имкониятига эга бўлади, қоидаларни қабул қилишни 
таклиф қилади. 
Қоидаларни қабул қилиш. 
“Шу ерда ва ҳозир” тамойили бўйича мулоқот 
Тренинг давомида ҳар бир иштирокчи фақат ҳозирги пайтда ўзини 
мавзуга оид қизиқтирган ва хавотирланаётган нарсалар ҳақида гапиради ва 
гуруҳда улар билан нима содир бўлишини муҳокама қилади. 
Махфийлик 
Семинар давомида содир бўладиган барча нарсалар тренингдан 
ташқарида ошкор қилинмайди ва муҳокама қилинмайди. 
Ўз - ўзини ифода қилиш 
Шахсиз сўзлар ва “кўп одамлар бунга ишонишади...”, “Баъзиларимиз 
ўйлайди... “билан алмаштиринг” мен ишонаман...”, “Менимча...”. Бошқача 
қилиб айтганда, биз фақат ўз номимиздан ва фақат шахсан кимгадир айтамиз. 
Самимийлик 
Семинар давомида фақат сиз ўйлаган ва ҳис қилган нарсаларни айтиш, 
яъни самимийлик хушмуомала хатти-ҳаракатларнинг ўрнини босиши керак. 
Фикр билдирувчиларга ҳурмат
Кимдир гапирганда, биз уни диққат билан тинглаймиз ва уни 
тўхтатмаймиз, гапиришга имкон беради. Ва у гапиришни тугатгандан сўнг, 
саволларингизни беринг ёки ўз нуқтаи назарингизни билдиринг. 
Кечикмаслик. Мобил телефонларни ўчириб қўйиш. 
Иш жараёнида давомида баъзи энергия майдони яратиш ва ҳимоя қилиш. 
3.Кичик маъруза: “Профилактика-олдини олиш даражаси”- 
 Олдини олиш – бу шахсий ривожланиш орқали болаларни 
“қўрқитмасдан” соғлом турмуш тарзини шакллантиришга имкон берадиган 
иш шакли. Кўпинча қўрқитиш билан биз ўсмирларни ўзларига қарши 
ўргатамиз, улар бизга ишонишни тўхтатадилар, чунки биз уларга “босим 
ўтказамиз” ва нотўғри маълумот берамиз. 
Шу сабабли, ўсмирлар билан ишлашда психоактив моддаларни истеъмол 
қилишнинг олдини олишда муваффақиятга эришиш учун ўсмирларнинг 
шахсий фазилатлари ва ижтимоий кўникмаларини ривожлантиришга, 
болаларни янги хатти-ҳаракатларга ўргатиш, стрессга чидамлиликни 
шакллантириш, ўз ҳаётини мустақил ва масъулиятли тарзда қуришга қодир 
шахсни тарбиялаш керак. Шу муносабат билан психоактив моддаларни 
истеъмол қилишнинг ижобий олдини олиш курсининг ажралмас қисми бу 
баркамол шахсни шакллантиришга, соғлиқнинг аҳамиятини англашга 
қаратилган дарслардир. 

---

Психоактив моддалардан фойдаланишни баҳолашда ҳар доим 
хушмуомалалик ва эҳтиёт бўлиш керак. Бу, айниқса, иш билан боғлиқ 
наркологик муаммоларга эга бўлган вояга этмаганлар, чунки гиёҳванд 
моддаларни истеъмол қилишда асоссиз шубҳа ўз-ўзидан травматик омил 
бўлиб, ўз навбатида уларни ҳақиқий ишлатишга мажбур қилиши мумкин. 
Олдини олиш-бу ҳар қандай ҳодисани олдини олиш ёки хавф 
омилларини бартараф этишга қаратилган турли хил тадбирлар мажмуи. 
Соғлиқни сақлаш ҳолатига, касаллик ёки жиддий патологиянинг хавф 
омиллари мавжудлигига қараб, олдини олишнинг уч турини кўриб чиқиш 
мумкин.