Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

диний эътиқод ва ахлоқни ифодаловчи ҳаёт қонунидир.
Ҳозирги вақгда афсона нафақат халқ оғзаки ижодиёти тури 
ва диний эътиқоднинг таркибий қисми сифатида мавжуд,. 
балки ижтимоий ҳаётнинг сиёсат, иқгисод, фан-техника каби 
бошқа соҳаларида ҳам сақланиб қолган. Масалан, кенг тарқ- 
алган ҳозирги замон афсоналари сифатида номаълум учувчи 
объект ҳақидаги ёхуд электрон ҳисоблаш машиналарида жон 
борлиги тўғрисидаги афсоналарни қайд этишимиз мумкин.
Хулоса қилиб айтганда, диннинг илк шакллари нафақдт 
ибтидоий жамиятнинг ривожланишида катта аҳамиятга эга 
воқелик бўлган, балки тарихий тараққиётнинг кейинги бос- 
қичларида ва ҳозир ҳам ижтимоий ҳаётда ўз таъсирини сак­
лаб қолган.
Назорат учун саволлар ва топшириқлар
1. Дин қачон вужудга келган?
2. Диннинг юзага келиши сабабларини ўрганишнинг асо­
сий ёндашувлари нималардан иборат?
3. Диннинг ижтимоий илдизлари деганда нимани тушу­
насиз?
4. Диннинг қандай функциялари мавжуд ва уларга хос 
хусусиятларни аниқданг.
5. Диний комплекс нима?
6. Диний комплекснинг диний тизимдан фарқи ва хусу- 
сиятлари нималардан иборат?
7. Тотемизмнинг интеграцияловчи ва регулятивлик функ­
циялари деганда нимани тушунасиз?
8. Нима сабабдан анимизм ибтидоий диннинг универсал 
пакли деб аталади?
9. Сеҳргарликга хос қандай хусусиятлар мавжуд?
10. Фетишизмнинг асосий шакллари нималардан иборат?
- 43 -

---

3-мавзу 
М ИЛЛИЙ ДИНЛАР
Месопотамия диний тизимининг вужудга 
келиши ва ривожланиши
Ишлаб чиқдриш кучларининг ривожланиши, меҳнат тақ-