Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалик вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалик институти

Майизбоп навларни тавсифи. 
Султони – бу нав маҳаллий хўраки ва майизбоп нав бўлиб халқ 
селекцияси асосида чиқарилган. Узум бошлари катта (750 г), кониссимон 
шаклда, тиғиз, ғужумлари йирик, овалсимон, сарғиш, қаҳрабо рангда, ўта 
пишганда жигар рангда қўнғир ранга киради. Пўсти юпқа, тиниқ, оч рангли, 

---

39 
қора нуқтачалари ва бир оз мумсимон ғубори бор; сентябрни ўрталарида 
пишади. Сер эт, сер сув, карсиллайдиган ѐқимли, асал мазали бўлади. Узум 
бошлари тиғиз ва узумларининг пўсти юпқа бўлганлаги сабабали, баъзан 
мевалари чириб кетиши ҳам мумкин. Қандлилиги 24%, кислоталилиги 3.3 
л/г, сақлашга чидамли ва ажойиб майизбоп нав. 
Андижон қораси (Қора узум) юқори сифатли маҳсулот олинадаган 
маҳаллий хўраки ва майизбоп нав ҳисобланади. Узум бошлари катта эмас 
(200 г) цилиндир ѐки конус шакилда, ғужумлари ўртача зич жойлашган, 
ўртача ѐки йирик, тухумсимон ѐки овалсимон, қора рангда. Таъми оддий 
хушхўр, август ойида пишади. Ғужумларини қандлилиги 23-25%, 
кислоталилиги 5.7 л/г бўлади.
Қора жанжал – халқ селекцияси йўли билан чиқарилган., жуда 
қимматли хўраки ва майизбоп нав. Тупи кучли ўсади, барглари сариқ рангда , 
туксиз, ялтироқ; Нормал ривожланган барглари эса тўқ яшил рангда бўлади. 
Узум бошлари кенг конуссимон шаклда, ўртача тиғиз, яъни 300 г, айрим узум 
бошлари 1 кг гача етади. Ғужумлари йирик, қалин мумсимон, ғуборли, тўқ 
қора рангда, сер сув карсиллайдиган хуш таъм бўлади. Пўсти юпқа, пишиқ, 
сентябрни бошларида пишади. Қандлилиги 23-25%, кислоталилиги 4-5 л/г 
бўлади. Ҳосилдорлиги юқори совуққа чидамсиз, қора рангда аъло сиқатли 
йирик майиз бўлади. 
Ризамат – бу навнинг узум бошлари йирик чиройли, аъло сифатли 
майизбоп, хўракибоп янги нав бўлиб, Р.Р.Шредер номидаги иниститутнинг 
Самарқанд фелиалида чиқарилган. Гули икки жинсли, ғужуми жуда йерик, 
цилиндирсимон шаклда, пушти рангда, эти тиғиз бўлади. Узум бошлари 
катта, сийра, конуссимон шаклда ўртача муддатда пишади. 

---

40