Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги бухоро давлат университети

Iqtisodiy o‘sish modelini yaratish jarayonidan R. Xarrod taxliliga uchta tenglamani kiritdi:
* Amaldagi o‘sish sur’atlari tenglamasi
• Kafolatlangan o‘sish sur’atlari tenglamasi
• Haqiqiy o‘sish sur’ati tenglamas.

R.Solouning neoklassik iqtisodiy o‘sish modeli

• 0 ‘sishning birinchi neoklassik modellari 1950-yillar oxiri 1960- yillarda paydo bo‘la boshladi, bunda dinamik muvozanat muammolariga e’tibor susayib, nafaqat foydalanilmagan quwatlar balki yangi texnikani joriy etish, unumdorligini oshirish va ishlab chiqarishni tashkil etishni yaxshilash hisobiga o‘sishning mumkin bo‘lgan sur’atiga erishish muammosi birinchi pog‘onaga chiqib qoldi.

• Iqtisodiy o‘sishning o‘zini A.Lyuis ikki turga ajratadi: sanoatda uning manbasi bo‘lib qo‘shimcha ishchi kuchidan foydalanish hisoblanadi (ekstensiv tur)
• qishloq xo‘jaligida esa chegaraviy mehnat unumdorligining oshishi (intensiv tur). Iqtisodiy o‘sishning bu ikki turi investitsiyalashning ikki turli xil vazifalariga muvofiq keladi. Sanoatda gap asosan kapitalni kengaytirish ustida boradi. Shuning uchun investitsiyalaming berilgan vazifasi yakuniy sanoat mahsulotiga taklifga bog‘liq bo‘ladi.

Иқтисодий ўсиш турлари ва кўрсаткичлари

Маҳсулот ўсиш суръати билан ишлаб чиқариш омиллари миқдорининг ўзгариши ўртасидаги нисбат иқтисодий ўсишнинг экстенсив ва интенсив йўлларини белгилаб беради.

Экстенсив иқтисодий ўсишга ишлаб чиқаришнинг аввалги техникавий асоси сақланиб қолган ҳолда ишлаб чиқариш омиллари миқдорининг кўпайиши туфайли эришилади.
Интенсив иқтисодий ўсиш шароитида маҳсулот ишлаб чиқариш миқёсларини кенгайтиришга ишлаб чиқариш омилларини сифат жиҳатдан такомиллаштириш, яъни техникани қўллаш, ишчи кучи малакасини ошириш, ишлаб чиқариш потенциалидан самарали фойдаланиш, маҳсулот сифатини ошириш.

ЭКСТЕНСИВ ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ

ЭКСТЕНСИВ ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ

Бу ерда: - ЯИМнинг t давр ичида ўзгариши;

- ЯИМнинг ўтган даврдаги ҳажми.

Экстенсив ўсиш шарти:

- фойдаланилаётган ресурслар сони;

- ресурсларнинг маълум даврда ўсиши.

Интенсив ўсиш шарти:
ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ:

• ялпи ички маҳсулот (ЯИМ);
• аҳоли сонига тўғри келадиган ЯИМ;
• аҳоли сонига тўғри келадиган маҳсулот турлари;
• аҳолининг турмуш даражаси.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!