Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Расм. 3.7. "Кадрлар" тушунчасининг кўп йўналишли схемаси 
Ташкилот ходимлари деганда, унда ишлайдиган барча ходимлар (барча ходимлар) - ишчилар, менежерлар, мутахассислар, ҳам ишлаётганлар, ҳам ишлаётганлар тушунилиши керак. барча тоифадаги ишчилар, уларнинг тирик меҳнати ташкилотнинг умумий меҳнат харажатларига киритилган ва тўлаш учун ташкилотнинг бухгалтерия маблағлари сарфланган.
Ходимлар - бу меҳнат шартномаси билан тартибга солинадиган муносабатларда юридик шахс сифатида ташкилотда бўлган ва ташкилотга стратегик мақсадларига еришишга имкон берадиган маълум сифат хусусиятларига ега бўлган ходимлар тўплами.
Бундай муносабатларга нафақат ходимлар, балки ташкилотнинг егалари ёки биргаликда егалари ҳам кириши мумкин, агар улар ўз даромадларининг бир қисмидан ташқари, ўз шахсий меҳнатлари билан ташкилот фаолиятида қатнашганликлари учун тегишли ҳақ олсалар.
Ташкилот ходимларининг асосий хусусиятлари - бу тузилиш ва сон.

V МАВЗУ. МЕҲНАТ РЕСУРСЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ШАКЛЛАНТИРИЛИШИ


5.1. Меҳнат ресурслари тушунчаси
5.2. Меҳнат фаолиятида инсон омили.
5.3. Аҳолини иш билан бандлиги бўйича таснифлаш


5.1. Меҳнат ресурслари тушунчаси
Меҳнат ресурслари мамлакат аҳолисининг ўз психофизиологик ва ақлий сифатлари билан моддий неъматлар ишлаб чиқаришга ёки хизматлар кўрсатишга қодир бўлган қисмидан иборатдир.
Меҳнат ресурслари деб, ўзининг ақлий ва жисмоний меҳнати билан ижтимоий ишлаб чиқаришда иштирок этадиган меҳнатга қобилиятли кишилар тўпламига айтилади.
Бу таърифдан шу нарса келиб чиқадики, меҳнат ресурслари ўзига иқтисодиётда меҳнат билан банд бўлган кишиларни ҳам, меҳнат билан банд бўлмаса ҳам меҳнат қилишлари мумкин бўлган кишиларни ҳам қамраб олади. Бошқача айтганда, меҳнат ресурслари ҳақиқий (реал) ва потенциал ходимлардир.
Ишчи кучи — меҳнат жараёнида инсон фойдаланадиган унинг жисмоний ва маънавий қобилиятларнинг мажмуасидир. Замонавий хорижий иқтисодий назарияларда «ишчи кучи» атамаси кўпинча «иқтисодий фаол аҳоли» тушунчасининг синоними сифатида қўлланилади. Масалан, Р.Ж. Эренбергер ва Р.С. Смит бундай таъриф берганлар: «Ишчи кучи» деганда ёши 16 дан юқори бўлган ходимлар ва ё эндиликда ишлаётганлар, ёки фаол равишда иш қидириш билан банд бўлганлар ёхуд ишдан бўшатилганларидан кейин хизматларга яна мурожаат қилишларини кутаётганлар тушунилади»¹. Халқаро меҳнат ташкилоти ҳам худди шунга ўхшаш нуқтаи назарга амал қилади.