Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги тошкент давлат

Ўзбек тили банк-молия терминлари омонимияси. Тилшуносликда 
лексемалар ўртасида шакл муносабатига кўра амал қилувчи ҳодисалардан 
бири омонимиядир. Омоним сўзлар шаклан айнан тенг бўлишига қарамасдан 
улар ўртасидаги маъно боғлиқлиги занжири мавжуд эмас. Т.Б.Назарованинг 
тадқиқотларида омонимларни шакллантирувчи иккита манба кўрсатиб 
ўтилади: а) турли тил бирликларининг талаффузда ўзоро мос келиб қолиши; 
б) қачондир бир сўз таркибида мавжуд бўлган кўп маънолиликнинг 

---

100 
йўқолиши (маъно боғлиқлик занжирининг узилиши) натижасида юзага 
келган шаклий ўхшашлик
186
. 
Лексик омонимиядан фарқли ўлароқ, терминологик омонимия ўз 
ечимини 
кутаѐтган 
долзарб 
масалалардан 
биридир. 
Чунончи, 
Ч.Абдуллаеванинг таъкидлашича ―... бир терминологик майдонда термин 
омонимларининг бўлиши мумкин эмас‖ 
187
. 
Ўзбек 
тилининг 
банк-молия 
терминологик 
системасидаги 
терминларнинг умумистеъмол сўзлари билан омонимликни ҳосил қилишини 
мисоллар орқали кузатамиз. 
Актив (лотин тилидаги ―activus‖ сўзидан олинган; инг. asset, assets; 
фр. аctif; рус. актив(действенный)
188
; ўзб. актив( ҳаракатчан, фаол): 
актив
1 
– (от, нарса-буюм оти) ҳисобиѐт (бухгалтерия) балансининг бир 
қисми бўлиб, мазкур корхона ѐки муассасага қарашли моддий бойликларни 
уларнинг таркиби ва жойлашуви нуқтаи назаридан пул (пул маблағлари, 
бошқа ташкилотларга қарз талабномалари ва ҳ.к.) кўринишида ифодалайди. 
Терси: пассив
189
. Масалан: Банк активларининг қиймати ва улардан 
олинадиган фойда ўзгариб туриши мумкин
190
(банк-молия термини). 
актив
2