2-жадвал
Мусобақаларни туркумларга бўлиниши
1. Аҳамияти бўйича.
|
Тайёргарлик, асосий, мақсадли
|
2. Мазмуни бўйича
|
Енгил атлетика, сузиш ва х.к. спартакиадалар,
Олимпиада ўйинлари (мажмуали)
|
3. Кўлами буйича
|
Жамоа, туман, шаҳар, вилоят ва республика
|
4. Идоралар ёки террито рия принципи бўйича
5. Ҳал қиладиган
вазифаси бўйича
|
"Динамо" КСЖ бўйича, Республика, Овропа, миллий, халқаро, дунё биринчиликлари
-назорат
-классификация
-танлаш
-биринчилик учун
-кўргазмалилик
|
6. Ташкил қилиш
характери бўйича
|
Очиқ, ёлиқ, анъанавий, матчли, сиртдан
тенглаштирилмаган
|
7.Синов олиш шакли бўйича
|
Шахсий, жамоа, шахсий - жамоа
|
8. Ўтказиш тизими бўйича
|
Айланма тизимида, чиқиб кетиш билан, аралаш
|
9. Ёшари бўйича
|
Болалар ўсмирлар, ёш спортчилар, катталар, кексалар
|
10. Қатнашувчиларнинг
жинси бўйича
|
Эркаклар учун, хотин-қизлар учун.
|
11. Қатнашувчиларнинг
касбини йўналиши бўйича
|
Мактаб, талабалар, ҳарбий ва ҳ.к.
|
12. Соғлигини оғиш
характери бўйича
|
Кўрлар учун, карлар, яқиндан кўрувчи,
полиомилет билан касалланганлар учун.
|
3-жадвал
Спорт мусобақаларининг асосий турлари ва спортчини тайёрлаш
вазифаларини қал этишга йўналтирилгаилиги
Тайёрлов
|
Назорат
|
Умумлаштириш
|
Саралаш
|
Асосий, бош,юқори пағона
|
|
Номлари
|
Вазифаси
|
Тайёрлов
мусобақалар
|
-Мусобақа беллашуви шароитларига. мослашиш;
-мусобақа беллашуви шароитида энг мақбул техник
усулларни ишлаб чиқиш;
-мусобақа беллашувини олиб боришнинг мақсадга
мувофиқ бўлган тактик кўринишларини танлаш;
-мусобақа тажрибасига эга бўлиш;
-кучли рақобат шароитига мослаб руҳий сифатларни такомиллаштириш
|
Назорат
мусобақалари
|
-жисмоний, техник, тактик, рухий тайёргарликнинг барча томонларини баҳолаш асосида тайёргарлик даражасини назорат қилиш;
-спортчи ёки жамоа мусобақа фаолиятининг кучли ва заиф томон ларини аниқлаш;
-тайёргарликни боришига (зарур бўлса) тегишли
тузатишлар киритиш
|
Умумлаштириш
мусобақалари
|
-мусобақа фаолиятини андазасини ишлаб чикиш;
-мусобақа фаолиятинииг турли кўринишларини синаб кўриш Бу айниқса беллашув олиб бориш тайёргарлиги ва
тактикаси (усули) турлича бўлган рақиб билан учрашувда
фойдаланиладиган якка кураш ва спорт ўйинларига тааллуқи;
-асосий мусобақаларни ўтказиш мўлжалланаётган
шароитга имкони борича яқин бўлган ҳолат яратилади.
|
Саралаш
мусобақалари
асосий, бош, юқори пағона
мусобақалар
|
-асосий мусобақаларда иштирок эттириш учун
спортчиларни танлаш.
-талабага эришиш ёки юқори ўрин эгаллаш
|
Мусобақа ўтказиш усуллари (Ўйин тизими)
|
Ҳар хил спорт турлари бўйича мусобақа амалиётида мусобақа ўтказишнинг қуйидаги усуллари қўлланилади:
|
а)айланма усул
|
-бунда ҳар бир спортчи (жамоа) бошқалари билан бирма-
бир учрашиб чиққунга қадар мусобақа давом эттирилади;
|
б)ўйиндан
чиқиш
|
-бунда спортчи (жамоа) биринчилик учун курашда бир
ёки икки мағлубиятдан кейин (мусобақа шартига биноан)
беллашувни давом эттиришдан маҳрум этилади.
|
в) оралиқ
|
-бунда юқоридаги ҳар иккала усул аралаш ҳолда кўлланилади;
|
|
Мусобақа ўтказишнинг у ёки бу усулини қўллаш ушбу
мусобақа хақидаги низом билан белгиланади.
|
Одатда энг муҳим саналган йирик расмий мусобақалар спортчини тайёрлашдаги давомий жараённинг якуни ҳисобланади.Уларда имкони борича юқори спорт натижаларига эришиш зарурати кўпинча бундай мусобақаларнинг юксак мақомини,шунингдек уларга тайёргарлик тизимининг таркиби ва моҳиятини белгилайди. Бошқа мусобақалар саралаш, умумлаштириш, тайёрлаш ёки назорат характерига эга бўлиб, турли техник-тактик вазифаларни бажариши мумкин.
Мусобақа ўтказишнинг у ёки бу усули мусобақа олдига қўйилган вазифа, мусобақа якунланиши лозим бўлган муддат; спортчилар (жамоалар) сони, уларнинг спорт тайёргарлиги, ўқув ишлаб чиқаришда бандлиги ва худудий жойлашганлиги, қатнашчилар беллашувини ўтказиш учун зарур бўлган жойлар (майдон) миқдори ҳамда албатта маблағ билан таьминланишига қараб белгиланади.
Спорт мусобақалари педагогик, cпopт, методик ва ижтимоий сиёсий вазифаларни ечишга яқиндан ёрдам беради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
