Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология институти механика ва архитектура- қурилиш факультети

Плитанинг 1 м²юзасига таьсир қиладиган доимий ва муваққат юкларни жадвал асосида аниқлаймиз:

Юкларноми	Меьёрий юк кН/м^2	Коэффициентлар			Ҳисобий юк юк, кН/м^2
Юклар номи	юк Кн/м^2 (qмеъёрий)	Юк бўйича ишончлилик коэф.γf	Бинонинг аҳамияти бўйича ишончлилик коэф. γn	Кн/м^2 (qҳис)
Доимийюк: 1. Бетон пол: 20x0.02	0.4	1.3	0.95	0.494
2. Иссиқликсақловчи қават11x0.09	0.99	1.3	0.95	1.22265
3.Темир бетон плита ρхhпл =25x0.08	1	1.1	0.95	1.045
Жами:	2.39			2.76
Муваққат (Р) юк	8.7	1.2	0.95	9,9
Тўлиқюк:	11.09			15.42 42

Эгувчи моментларни қуйидаги формулалардан аниқлаймиз:
M₁ =
M₂ =
Гардиш билан тўсинларга қистириб бириктирилган плиталарда горизонтал зўриқишлар ҳосил бўлганлиги сабабли равоқ ва таянчларда эгувчи моментнинг қиймати 20% га қисқартирилади.
M₃ = ± 0.8*M₂= 0.8*2.95 = 2.36 .
Плита кесим юзасини танлаш.
Дастлаб қабул қилинган плита қалинлигини эгувчи моментнинг энг катта қиймати бўйича аниқлаймиз: M_max = M₁ =
h₀
буерда׃ α_m=0.1 плитанинг иқтисодий жиҳатдан қулай бўлган қалинлигига мос қиймат, у ҳолда жадвалдан = 0.11...0,15, b = 100 см.
γ_bc = 0.9 сиқилган ва чўзилган бетон бўйича ишончлилик коэффициенти.
Плита кесишмасининг тўлиқ баландлиги.
h_пл= h₀ + а = 5.2+1 = 5.8 =6.5см.
а – бетоннинг ҳимоя қатлами.
Плитанинг баландлиги 16 см, унда плитанинг ҳақиқий ишчи баландлиги:
h₀= h_пл– а = 6.5 – 1 =5.5см.
Ишчи бўйлама арматуранинг кесим юзасини аниқлаймиз:
M₁=3.6

α_m нинг қийматига қараб жадвалдан η нинг қийматини аниқлаймиз: η= 0.785


η= 0.795
Арматуранинг кесим юзасини аниқлаймиз:

2 – 3 пролёт ва “С” таянч гардиши билан бириктирилган плиталар учун:

η= 0.800


Плитани арматуралаш.
С1 – =
С2 – =
С3 – =
С4 – =
Тўрларни танлаш.
С1 – =

см^2

С2 – =

см^2

С3 – =

см^2

С4 – =

см^2

Сетканинг энини аниқлаш.
8.0 м = 8000 мм
C₁ =8000 - (200-110) - (150-20) = 7780 мм
Сетканинг сони n = 4 та.

C₂ = 8000 - (150-20)*2 = 7740 мм




Ёрдамчи тўсин ҳисоби
Ёрдамчи тўсинга юкларни жамлаш

Юкларноми	Меъёрийюк, кН/м^2	Ишончлилик коэффициенти		Ҳисобийюк, кН/м^2
		Юк бўйича γf	Вазифаси бўйича γn
Доимий юк׃ Плита оғирлиги qмеъёх lп л = 2.89 *2.0 2.Ёрдамчи тўсин оғирлиги ( -h ) * b (0.5-0.08)*0,25*25	5.78 2.75	1,1 1,1	0,95 0.95	6.04 2.87
Жами	8.53	-	-	8.91
II. Муваққат юк Рхlпл=8,0x2.02	16	1,2	0,95	18.24
Тўлиқюк	24.53			34.28

Ёрдамчи тўсин кўправоқли узлуксиз тўсинлардек ҳисобланади. Бунда тўсиннинг кўндаланг кесими тавр шаклида қабул қилиниб, токчасининг эни плитанинг энига тенг қилиб олинади. Ёрдамчи тўсинлар учун бош тўсин ва девор таянч ролини ўйнайди. Ёрдамчи тўсиннинг деворга ўрнатилган қисми C=250мм. Бош тўсин ўлчамлари эса қабул қилиб, ёрдамчи тўсин учун ҳисобий узунликларни топамиз. Ёрдамчи тўсиннинг кўндаланг кесим юзаси ва ҳисобий схемасини чизамиз.
<sub>Четки оралиқларда:

Ўрта оралиқларда:</sub>

1. 
   Оралиқлардаги эгувчи моментлар қийматини аниқлаймиз.
   

Ёрдамчи тўсин баландлигини эгувчи моментларининг энг катта қийматини текширамиз:
Бунда = 0.35, α_m = 0.289деб қабул қиламиз.

Тўсин кесимида арматурани 2 қатор қилиб жойлаштириб, бетон ҳимоя қатламини а=30мм қабул қилиб, тўсиннинг тўлиқ баландлигини топамиз: d=20мм.

Ҳақиқий ишчи баландликни топамиз:

Четки таянчдаги кўндаланг кучнинг қийматини аниқлаймиз:
Q_A = 0.4ql_o1 = 0.4 * 16 * 7.625 = 48.8 Кн
Q_{B чап} = 0.6ql_o1 = 0.6 *  16* 7.625=73.2 Кн
Q_{B ўнг}= Q = ±0.5ql₀₂ = ±0.5 * 16*7.700= 61.6


Тусин учун мувозанат тенгламасини текширамиз.



Q_мах = Q_B =116,65 Кн 0.3
0.88 9 0.9 (10 ^-1) = 61,9 Kн.

Юқоридаги шарт бажарилди демак, тўсин кесимининг ўлчамлари етарли.


Эгувчи моментнинг букувчи эпюрасини қуриш
Юқорида эгувчи моментнинг таянч ва пролётдаги қийматлари аниқланди. Бу кесим юза учун етарли эмас. Шунинг учун ёрдамчи тўсиннинг пролётини
5 қисмга бўлиб, букувчи эпюранинг координаталарини қуйидаги формуладан топамиз:

0.2l оралиқдаги кесим учун β нинг қийматини v/g нисбатига қараб аниқлаймиз. Тўсиннинг схемаси ва унга таьсир қилаётган юклар симметрик бўлгани учун зўриқишлар тўсиннинг 2 ёки 2.5 пролёти учун қурилса етади.


Ёрдамчи тўсин ҳисоби
Ёрдамчи тўсинга юкларни жамлаш.
V₁=0,07*1,6*7,6 = 0,85м³
V₂ =2*0,07*1,6 = 0,3 м³
V₃= 3*0,03*0,15*8 = 0,108 м³
V₄=6,0*0,7*0,3 = 1,26 м³
V= V₁ +V₂ +V₃+ V₄=2,6 м³
m = r*V=2,6*2500 = 6500 кг
m₁ = = 148,9 кг/м²
М = 10,21 кн*м
g = 3 КН/м² КН/м²
Ҳисобий қийматларни жадвал усулида ҳисобланади ва натижалар жадвалга киритилади.

Юклар		Масофа	(g+v) l^2 Кн м	Коэффициентлар қиймати		М, Кн/м
T/рр.	Кесим			+ β	- β	max	min
1	0	-	-	-	-	-	-
	1	0,2l	1658	0,065		32,76
	2	0,4l	504	0,090		45,36
	2`	0,425l		0.091		45,86
	3	0,6 l		0,075		37,8
	4	0,8l		0,020		10,08
	5	l		-	0,0715		36,03
2	6	0,2 l	494	0,018	-0,03	8,89	14,82
	7	0,4 l		0,058	-0,009	28,6	4,44
	С	0,425l		0,0625	-0.0075	30,87	3,7
	8	0,6l		0,058	-0,006	28,65	2,964
	9	0,8l		0,018	-0,024	8,89	11,8
	10	l		-	-0,0625	-	30,87

Нормал кесим бўйича мустаҳкамликка хисоблаш.
Ёрдамчи тўсиннинг ҳисобий кесим юзаси сифатида тавр кесим юза қабул қиламиз.
Таврнинг энини тўсиннинг қадами ёки плитанинг пролётига тенг қилиб оламиз.



Таянчларда эса тўғри тўртбурчак қабул қиламиз.

1. 
   1 – пролётда
   

Жадвалдан η= 0.985 ни топамиз.

Сортаментдан 4 Ø18A – IIкесим юзаси A_S= 10,18см²арматурани қабул қиламиз.
Пролётнинг юқори стерженларини конструктив 2 Ø 10 A – II кесим юзаси
A_S= 1.57см²арматурани қабул қиламиз.

2. 
   2 – пролётда =127,02
   

Жадвалдан η= 0.990 ни топамиз.

Сортаментдан 4 Ø 40A – II кесим юзаси A_S= 12,56 см² арматурани қабул қиламиз.
K-1 ва K-2 каркасларнинг юқори стерженлари манфий эгувчи момент таъсирига ҳисоб қилинади.
Уларнинг қийматлари 6 ва 7 кесимлардаги момент қийматларнинг ўртачаси сифатида қабул қилинади:


Жадвалдан η= 0.995 ни топамиз.

Сортаментбўйичакаркасларнингюқористерженисифатида4 Ø 14A – IIкесим юзасиA_S= 1,5см²арматурани қабул қиламиз.

3. 
   Таянч “В”да
   

Жадвалдан η= 0.990 ни топамиз.

Юқорида топилган арматура плитанинг =200см қисмида 2та сетка кўринишида жойлашади. 1та сетка яьни 1 м дан арматуранинг кесим юзасини аниқлаймиз: n=2

Натижагақарабкўндалангишчиарматура 6Bp-II бўлган 2тасеткаяъни C-5ни қабулқиламиз.

2. 
   Таянч “С”
   

Жадвалдан η= 0.975 ни топамиз.

2 – сетка учун юзани топамиз n=9


Ҳар бир сетканинг эни
Стерженларни узилиш жойларини аниқлаш
K-1, K-2 каркасдаги стерженларни узилиш жойларини аниқлаш учун қабул қилинган материалларнинг эпюрасини қурамиз.
Четки 1- пролётда 2 Ø 16A – IIкесим юзаси A_S= 8,04см² арматуранинг қабул қила оладиган моментларини аниқлаймиз.

Жадвалдан η= 0.99ни топамиз.

4 –стержен учун момент қийматини аниқлаймиз:
4 Ø22A – II кесим юзаси A_S= 3,8см²

Жадвалдан η= 0.995 ни топамиз.

Ўртадагипролётларда4 Ø40A – II кесим юзаси A_S= 12,56см²

Жадвалдан η= 0.985 ни топамиз.

2 Ø 16A – IIA_S= 6,15см²

Жадвалдан η= 0.905 ни топамиз.

Оғма кесим бўйича мустаҳкамликка ҳисоблаш.
Хомутларнинг диаметри d=8 A – II қабул қиламиз (ишчи арматура диаметрига қараб) хомутларнинг кесим юзаси:
A_SW = 0.503см² R_SW = 225 МПа
Юқорида ҳисобланган кўндаланг кучлар.

Меьёрий хужжатларга асосан хомутнинг қадамини таянчларга яқин жойда пролёт оралиқда S=15см, хомутлар сони n=2 га тенг бўлганда ҳисоблаймиз.

оғир бетон учун 2 га тенг бўлган коэффициент.
Кўндаланг стерженлар диаметрини конструктив талабга мувофиқ қабул қилиб, улар орасидаги масофани аниқлаймиз:





ни аниқлаймиз׃

Кесимюзасиникўндалангкучганисбатанмустаҳкамлигинианиқлаймиз.


Шундай қилиб, таянч яқинида хомутлар орасидаги масофа S=15см, ўрта қисм­ларда эса
га тенг бўлади