Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ғаниев С. К


Download 3.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/170
Sana13.11.2023
Hajmi3.91 Mb.
#1770208
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   170
Bog'liq
axborot-kommunikatsion tizimlar xav- fsizligi

С -^RS - сервер RS дан ахборот ресурсининг (хизматнинг) сурови. 
6. RS 
» С - сервер i?5 нинг хакикийлигини тасдиклаш ва мижоз С га 
ахборот ресурсини (хизматни) такдим этиш. 
Мижоз билан сервер алокасининг ушбу модели факдт узатиладиган 
бошк,арувчи ахборотнинг конфиденциаллиги ва яхлитлиги таъминланганида 
ишлаши мумкин. Ахборот хавфсизлигини кдтъий таъминламасдан AS, TGS 
ва RS серверларга мижоз С суров юбораолмайди ва тармок, хизматидан 
фойдаланишга рухсат ололмайди.
Ахборотнинг ушлаб к,олиниши ва рухсатсиз фойдаланиши имконият-
ларини бартараф этиш мак,садида Kerberos тармокда х,арк,андай бошкдриш 
ахбороти узатилганида махфий калитлар комплексини (мижознинг махфий 
калити, сервернинг махфий калиги, мижоз-сервер жуфтининг махфий сеанс 
калитлари) куп марта шифрлашни ишлатади. Kerberos шифрлашнинг турли 
алгоритмларидан ва хэш-функциялардан фойдаланиши мумкин, аммо ма-
дадлаш учун Triple DES ва MD5 алгоритмлари урнатилган.
Kerberos 
тизимида ишонч хужжатларининг икки туридан фойдалани-
лади: мандат (tricket) ва аутентификатор (authentifacator).
Мандат серверга мандат берилган мижознинг идентификацион 
маълумотларини хавфсиз узатиш учун ишлатилади. Унинг таркибида ахбо-
рот хам булиб, ундан сервер мандатдан фойдаланаётган мижознинг хак,ик,ий 
эканлигини текширишда фойдаланиши мумкин.
Аутентификатор - мандат билан бирга курсатилувчи кушимча атри-
бут(аломат). Куйида Kerberos хужжатларида ишлатилувчи белгилашлар ти-
зими келтирилган:
С - мижоз;
S - 
сервер;
а - мижознинг тармок, адреси;
v - 
мандат таъсири вактининг бошланиши ва охири;


Г - вакт белгиси; К
х
 - 
махфий 
калит х; Кф - х ва у учун сеанс 
калити;
{т}К
х

субъект х нинг махфий калити К
х
 
билан шифрланган хабар 
m;
Т - у дан фойдаланишга мандат х;
A
XJ
 - 
х ва у учун аутентификатор.
Kerberos 
мандаты.
Kerberos 
мандати куйидаги шаклга эга: T
cs
 = S,{C,a,v,K
cS
}K
S
.
Мандат битта мижозга катъий белгиланган сервердан фойдаланиш 
учун катъий белгиланган вактга берилади. Унинг таркибида мижоз исми, 
унинг тармок, адреси, мижоз харакатининг бошланиш ва тугаш вакти ва 
сервернинг махфий калити K
s
 
шифрланган сеанс калити ^
С5
булади. Мижоз 
мандатни расшифровка к,илаолмайди (у сервернинг махфий калитини 
билмайди), аммо у мандатни шифрланган шаклда сервер га курсатиши мум-
кин. Мандат тармок, оркали узатилаётганда тармокдаги яширинча эшитиб 
турувчиларнинг бирортаси х,ам уни укий олмайди ва узгартира олмайди.
Kerberos 
аутентификатори.
Kerberos 
аутентификатори куйидаги шаклга эга: A
cs
 ={C,t,K.cuium}K
cs
Мижоз максадли сервердан фойдаланишни хохдаганида аутентифика-
торни яратади. Унинг таркибида мижоз исми, вакт белгиси, мижоз ва сер-
вер учун умумий булган сеанс калити K
cs

шифрланган сеанс калити
булади. Мандатдан фаркди х,олда аутентификатор бир марта ишлатилади.
Аутентификаторнинг ишлатилиши иккита мак,садни кузлайди. Бирин-
чидан, аутентификаторда сеанс калитида шифрланган кандайдир матн 
булади. Бу калитнинг мижозга маълумлигидан далолат беради. Иккинчидан, 
шифрланган очик, матнда вакт белгиси мавжуд. Бу вакт белгиси аутентифи-
катор ва мандатни ушлаб колган нияти бузук, одамга улардан бирор вакт 
утганидан сунг аутентфикациялаш муолжасини утишда ишлатишига имкон 
бермайди.
Kerberos 
хабарлари.


KerberosHHHr 5-
версиясида хабарларнинг куйидаги турлари ишлатила-
ди (6.3-расмга карал син).
1. 
Мижоз - Kerberos: C, tgs. 
2. Kerberos - 
мижоз : {K
c
,
tgs
}K
c
{T
cftgs
}K
tgs
. 
3. 
Мижоз- TGS:{A
C
,
S
}K
C
,
tgs
(T
C
,
tgs
)K
tgs
,
S
. 
4. TGS -
мижоз: {K
C
,
S
}K
C
,
tgs
{T
C
,
S
}K
S
,. 
5. 
Мижоз - сервер: {A
C
,
S
}K
C
,
S
{T
C
,
S
}K
S
. 
Ушбу хабарлардан фойдаланишни батафсил курайлик.

Download 3.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   170




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling