Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти кимё – технология факультети «озиқ-овқат технологияси»

Тайёр маҳсулот тавсифи. Бу бўлимда тайёр маҳсулотни физик-кимёвий хоссаларини, олиниши ва ишлатилишини ўз ичига олади.
Жараённинг физик-кимёвий асослари. Бу бўлимда ҳом-ашё маҳсулотлари асосида тайёр маҳсулот олиш жараёни тавсифланади.
Технологик схема баёни. Бу бўлимда жараёнга таъсир қиладиган ҳар хил факторлар тахлили ва технологик схеманинг асосий кўрсаткичлари танланади (ҳарорат, босим, концентрация ва бошқалар). Технологик схема баёнида жараённинг бориши, турли хил қурилмаларнинг боғланиш босқичлари, ундаги технологик параметрлар ҳақида ёзилади. Булардан ташқари заҳарли чиқиндиларни ушлаб қолиш ва тозалаш усуллари, оралиқ маҳсулотларни утилизация қилиш ҳақида кўрсатмалар берилади. Технологик схема баёнида қурилмалар позициясининг тартиб номери баёнда кўрсатилади.
Технологик ҳисоб. Бу бўлимда қурилмани технологик ҳисоблашдан мақсад, унинг моддий ва иссиқлик ҳисобини, асосий қурилмани конструкцион (баландлиги, диаметри), иссиқлик алмашиниш юзаси ва бошқа ўлчамларини аниқлашдан иборатдир. Қурилмани асосий ўлчамларини аниқлангандан сўнг, ҳужжат нормативи – давлат стандартлари ва бошқалар бўйича танлаб олинади. Сўнгра қурилманинг бошқа элементлари штуцерлар диаметри аниқланади. Ҳисобларда керак бўладиган моддаларнинг физик-кимёвий хоссалари (зичлиги, иссиқлик сиғими, қовушқоқлиги ва бошқалар) жадваллар ёки формулалар ёрдамида аниқланади. Бу бўлимда ёрдамчи қурилмалар (калорифер, насос ва вентиляторлар, барометрик конденсаторлар ва бошқалар), каталог ва давлат стандартлари бўйича танлаш олинади.
Барча ҳисоблар Халқаро бирликлар системасида ҳисобланиши керак.
Механик ҳисоби. Озиқ-овқат саноатида ишлатиладиган ускуна ва жиҳозлар ички ва ташқи босимларда ишлайди. Бу босимлар ускуна ва жиҳозларга таъсир қилганлиги сабабли ускуна ва жиҳозларнинг девор қалинлиги ва туб ҳамда қопқоқларнинг тузилиши турли бўлади. Шунинг учун бу бўлимда ускуна ва жиҳозларнинг девор ва қопқоқ қалинлиги ҳисобланади.
Гидравлик ҳисоби. Реал суюқликлар ҳаракатланганда уларнинг гидравлик қаршиликлар ҳисоби гидродинамиканинг асосий масалаларидан бири ҳисобланади. Қурилма ва трубаларнинг гидравлик қаршилиги суюқлик ва газларни напори ёки босимини йўқотилиши тушунилиб шу йўқотилишларни ҳисобланади. Напорнинг йўқотилиши деганда умумий ҳолда ишқаланиш ва механик қаршилик йиғиндиси тушунилади.
Ишқаланиш қаршилиги - бу реал суюқликлар трубанинг узунлиги бўйлаб ҳаракат қилганда содир бўлади. Бу катталикларга суюқликларнинг ҳаракат режими, гидродинамик шароитлар, энергиянинг йўқотилиши, суюқликлар ҳаракати киради.
Маҳаллий қаршилик - оқим тезлигини йўналиши ўзгарганда ҳосил бўлади. Бунга суюқлик ва газларни трубага кириш ва чиқиши, сиқилиш ва кенгайиш, бурилиш, тирсак ва созлаш қурилмалари (вентиль, кран, задвижка) киради.