Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах политехника институти


Download 1.92 Mb.
bet56/68
Sana02.10.2020
Hajmi1.92 Mb.
#132177
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   68
Bog'liq
мажмуа


2-шакл.

2, а-шаклда тезлик векторининг икки хил кўриниши, келтирилган, табиий ўқларда у фақат уринма ўқ бўйлаб йўналади, Декарт ўқларида эса Ох ва Оу ўқларидаги проексиялари мавжуд бўлиб шаклда улар тасвирланган.

(10) тенгламалардан вақт бўйича бир марта ҳосила олиб, нуқтанинг тезлигини аниқлаймиз,



 (12.)
(12) формуладан (т=0 c.) да нуқтанинг тезлиги в0 - га тенг бўлган экан, сўнгра унинг модули мунтазам равишда ортиб борар экан.

(10) тенгламалардан вақт бўйича икки марта ҳосила олиб, нуқтанинг тезланишини аниқлаймиз,



 (13)

2, а-шаклда тўлиқ тезланиш векторининг икки хил ифодаси тасвирланган бўлиб, табиий ўқларда уринма ва нормал ўқлар бўйлаб йўналади, Декарт ўқларида эса Ох ва Оу ўқларидаги проексиялари мавжуд бўлиб шаклда ифодаланган.

Нуқтанинг уринма тезланишиини топамиз, бунинг учун (14) формуладаги тезликнинг функсиясидан вақт бўйича хосила оламиз,

 (15)

Нормал тезланишни аниқлаш учун, қуйидаги вектор тенгламага мурожаат қиламиз,



(13) ва (15) тенгламалардан тезланишларнинг қийматларини юқоридаги тенгликка қўйсак, нормал тезланишнинг модулини аниқлаймиз,





ёки


 (16)

Нуқтанинг оний эгрилик радиусини (17) формуладан аниқлаймиз,


 (17)

Юқоридагилардан кўриниб турибдики, агарда ҳаракат қонуни берилган бўлса унинг траекториясини, тезлигини, тезланишини ва исталган вақтдаги оний эгрилик радиусини аниқлашимиз мумкин экан.



3-масала. Самосвал машинасини тормозлаганда машинанинг секинлашувинги характерловчи тезланишнинг қиймати 0,8 с давомида вақтга пропорсионал равишда нолдан 3,2 м/с2 ўсади ва кейин ўзгармас бўлиб қолади. Самосвалнинг тормозлаш бошланган вақтдаги тезлиги 18 км/соат бўлса, тормозлаш вақти ва тормоз йўли топилсин.

Ечиш:Масаланинг шартига асосан самосвалнинг тормозланиш вақти икки даврдан иборат бўлади.

И-тормозланиш даври , оралиқда ҳаракат текис секинланувчи бўлади, яъни тезланиш камайиб боради ва унинг абсолют қиймати вақтга пропорсионал равишда а=ст қонун билан О дан амах гача ўсади. Бу эрда С=пропорсионаллик коефитсиенти.



Шу давр учун тезликни ўзгариш қонунини тезланиш қонуниятини интеграллаб топамиз, яъни

дан дттенгламани

т=0 даВ=В0

т=т1да В=В1

бошланғич ва чегаравий шартлар асосида интеграллаймиз.





Бошланғич шартларни ҳисобга олсак C10 келиб чиқади.



У ҳолда шу оралиқда тезликни ўзгариш қонуни



кўринишда бўлади.

Шу даврнинг охирида т=т1да в=в1 эканлигидан

Самосвални тормозлаш бошлангандаги тезлиги В0=18 км (cоат=5м/с) ва тезланиш секинлашувининг максимал киймати амах эканлигини ҳисобга олса тормозлаш биринчи даврининг охирида самосвал тезлиги





бўлади.


ИИ тормозланиш даври (т1) да тезланиш секинлашуви ўзгармай амах га тенг бўлиб қолади.У ҳолда



тенглама




шартларда интегралласак

В=амах.т+C2

т=т1да В=В1лигидан

С21махт1

келиб чиқади. У ҳолда шу давр учун тезлик

В=амахт+В1махт=В1мах(т-т1)

қонунбўйича ўзгарибВ1ДАНтормозланишдавринингохири т=ткда В=Вк=0 қийматгаеришади, яъни

0=В1махТ1)

бўлади.


Бу тенгламадан тормозланиш вакти тТ топилади.

тТ=

Тормозланиш биринчи ва иккинчи даврида тезликларни ўзгариши мос равишда





қонуниятлар билан ифодаланишини билган ҳолда тормозланиш йўлини қуйидагича аниқлаймиз.



+



Жавоб: тТ=1,96 с; СТ=5.83 м.




Download 1.92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling