Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус та’лим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети

Фанидан Мустақил иш Мавзу

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТА’ЛИМ ВАЗИРЛИГИ МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ
ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ

______________________________________ Факултети

_________________________________________ Йўналиши
________________________________________ Фанидан
Мустақил иш
Мавзу : _________________________________________________________________

Бажарди: _______________________________
Текширди:______________________________

Тошкент-2023
Режа :

1. 
   
   Кириш
   
2. 
   
   Геология қидирув ишларини ташкиллаштириш
   
3. 
   
   Геоахборот тизимлари тарихи
   
4. 
   
   Геоахборот тизимларида “маълумотлар”, “ахборот”, “билим” тушунчалари
   
5. 
   
   Карталарда ракамли малумот тупланиши
   
6. 
   
   Хулоса
   
7. 
   
   Фойдаланилган адабиётлар
   

Кириш
“Геоахборот тизими – бу асосий вазифалари табиат ва жамият ҳодисаларининг геофазовий ма’лумотларини махсус воситалар ёрдамида тўплаш, сақлаш, бошқариш, таҳлил қилиш, моделлаштириш ва тасвирлашдан иборат бўлган мутахассис ва таҳлилчилар бошқаруви остидаги умумлашган дастурий тизимдир”. Геоахборот тизимига яна турлича та’рифлар келтириш, у ҳақидаги муҳокамаларни давом эттириш мумкин, бироқ барча та’рифларнинг замирида юқорида келтирилган асосий ма’но ётади. Шунинг учун келтирилган та’рифни бош та’риф деб қабул қилиш мумкин. Юқорида берилган та’рифдаги фазовий-географик ма’лумотлар туркуми деганда барча ер тўғрисидаги ма’лумотларни, жумладан координаталарни, ер участкалари чегараларини, улар жойлашган жой тўғрисидаги ма’лумотларни, жойнинг ҳуқуқий ва иқтисодий ма’лумотларини ҳамда кўплаб муҳим бўлган фазовий ма’лумотларни тушуниш лозим. Геоахборот тизимининг илмий асослари 7 Қуйидаги расмда геоахборот тизимининг умумий кўриниши келтирилган бўлиб, ушбу тизим турли адабиётларда янада батафсилроқ ёки соддалашган ҳолда берилган бўлиши мумкин. Географик ахборот тизими — асосий вазифалари фазовий-географик маʼлумотларни тўплаш, сақлаш, бошқариш, таҳлил қилиш, моделлаштириш ва тасвирлашдан иборат бўлган мутахассис таҳлилчилар бошқаруви остидаги умумлашган компютер тизимидир.Содда қилиб айтганда, географик ахборот тизими (ГАТ) ўз ичига хариташунослик, статистик таҳлил ҳамда маʼлумотлар базасини мужассамлаштиради. ГАТ кенг тармоқли соҳа бўлиб, хариташуношлик, масофадан зондлаш, ер тузиш, табиий ресурсларни бошқариш, фотограмметрия, география, шаҳарсозлик, самовий видео ҳамда маҳаллий қидирув тизимларида кенг фойдаланиб келинмоқда. Бу маълумотларни бошқариш, картаграфик тасвирлар ва таҳлил қилиш учун яратилган ички позицияланган фазовий ахборот тизимидир. ГАТ бу инсон фаоллиги ва дастурий аппаратнинг географик маълумотни сақлаш, бошқариш ва тасвирлашга мўлжалланган кампютер тизимидир. ГАТ илк бора ХХасрнинг 60- йилларида АҚШ ва КАНАДАда ҳарбий мақсадларда фойдаланиши натижасида вужудга келган. Кейинчалик бу тизим ёрдамида кадастр малумотлари сифатида кенг фойдаланилиб келмоқда.