Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус та’лим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети

2-расм. Ахборот тизимларини масалалар структуралаштирилиши белгиси асосидаги классификацияси
Ахборот қидирув тизимлари фойдаланувчини ахборот билан таъминлаш вазифасини бажаради,

• Информационно-поисковые геоинформационные системы обеспечивают информационную поддержку пользователя, яъни маълумотлар базасидаги ахборотга кириш ва олинган маълумотга қисман ишлов беришни амалга оширади.

  
  

Ахборотдан фойдаланиш нуқтаи назаридан геоахборот тизимлари иккига бўлинади:

• Ахборот-қидирув;

  
  

• Ахборот асосида ечимлар ишлаб чиқарувчи.

  
  

Ахборот-қидирув тизимларининг функциялари маълумотларни киритиш, тизимлаштириш, сақлаш, узатиш, маълумотларга қисман ишлов бериш вазифаларини бажаради.

Ахборот асосида ечимлар ишлаб чиқарувчи ёки ахборот - ечимлар тизимлар турли алгоритмлар бўйича ахборотга қайта ишлов бериш амалларини бажаради. Олинган маълумотнинг ечимлар қабул қилишга таъсири даражасига қараб ахборот - ечимлар икки синфга бўлинади:

• бошқарувчи,

  
  

• маслахат берувчи.

  
  

Бошқарувчи ГАТ фойдаланувчига қарор қабул қилиш имконини берувчи маълумот ишлаб чиқаради. Бундай тизимлар асосан хисоблаш характеридаги ва катта хажмдаги маълумотларга ишлов бериш каби масалаларни ечишга йўналтирилган.

Маслахат берувчи ГАТ лар фойдаланувчилар ахборот(маслахат) тарзида қабул қилиши мумкин бўлган ва олинган вақтидаёқ амалиётга қўлланилиши шарт бўлмаган маълумотлар олишга йўналтирилган. Бундай тизимлар маълумотлар билан эмас, балки билимлар билан иш кўришга асосланган, яъни бундай тизимлар етарлича юқори интеллектуал асосга эга.
Фойдаланиш мақсади ва ечиладиган масалалар мохиятига кўра геоахборот тизимлари бир нечта синфларга бўлинади:

• кўп мақсадли;

  
  

• ахборот-қидирув;

  
  

• мониторинг ва инвентаризация йўналишида иш кўрувчи;

  
  

• илмий-тадқиқот йўналишидаги;

  
  

• қарорлар қабул қилувчи;

  
  

• ўқув йўналишидаги;

  
  

• нашриёт йўналишидаги.