Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

педагогик шериклик даражасида бўлиши лозим. Шериклар бир мақсад 
йўлида ҳаракат қилишлари зарур, лекин бир хил фикрлашлари асло шарт 
эмас. Синфдаги барча ўқувчиларнинг бирор асар юзасидан бир хил хулосага 
келиши ўйламасликнинг оқибатидир. Бирор нарса юзасидан мустақил 
фикрламаслик эса, ўқувчиларни интеллектуал қарамликка олиб боради. 
Маълумки, ақлий ва эстетик қарамлик сиёсий ва ҳуқуқий қарамликдан кўра 
хавфлироқ ҳолатдир.
Бўлажак адабиёт муаллимидаги бу хусусиятни шакллантириш олий 
ўқув юртида амалга оширилиши зарур. Олий мактаб талабаси педагогик 
амалиёт даврида ўқувчилар билан ҳамкорликда бадиий кечалар, адабий 
учрашувлар, саёҳатлар, давра суҳбатлари уюштиришга одатланиши лозим. 

---

52 
Шундагина синф ўқувчилари билан иш олиб борадиган ўқитувчи уларни 
бир жамоа сифатида уюштириб, турли тадбирларни ташкил қилишнинг 
уддасидан чиқа олади. 
Адабиёт ўқитувчиси ташкилотчилик сифатига ҳам эга бўлиши 
керакки, бусиз у ўқувчиларни ўзига жалб қила олмайди. Чунки ҳар қандай 
синфда ҳам турли табиатга эга ўқувчилар бўлади. Ўқитувчи ана шу ҳар хил 
табиатли ўқувчилар билан умумий тил топиши лозим бўлади. Бир бутун 
жамоа ҳисобланган синф билан олиб бориладиган машғулотларни самарали 
бўлиши учун ўқитувчи ижтимоий ташкилотчи бўлиши шарт. 
Синфдаги турли табиатли, ҳар хил мақсадли ўқувчиларни бир хилдаги 
тартиб-интизомга риоя қиладиган жамоага айлантириш, уларни дарсга 
қизиқтириб, ўзлаштириш даражасини ошириш ва энг муҳими, уларда 
шахслик сифатларини шакллантириш ўқитувчидан ташкилотчиликни талаб 
этади.
Дарс умумий характердаги ташкилий жараён. Шунга кўра, адабиёт 
ўқитувчиси фаолияти ҳам умумга қаратилган бўлиши керак. Ўтилаётган 
сабоқ эса ҳар бир алоҳида ўқувчига бевосита тегишли бўлгандагина яхши 
ўзлаштирилади. Бинобарин, адабиёт ўқитувчиси бир вақтнинг ўзида ҳам