Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қоракалпоқ давлат университети Техника факультети «архитектура ва шахарсозлик»


Download 1.15 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/61
Sana09.06.2023
Hajmi1.15 Mb.
#1475737
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   61
Bog'liq
Kitob 2904 uzsmart.uz

 
 
 
 
 
 
 
 
 


23 
 
 
 
 
Маъруза-7 
 
Якка тартибдаги уй-жойлар.
 
Режа: 
1.Якка тартибдаги уй-жойлар турлари. 
2.Турар жойларнинг шахарсозликда жойлаштирилиши.
3.Кам каватли уйларнинг тархий ешими. . 
4.Кам каватли уйларнинг ховлилик турлари.
Якка тартибдаги уй-жойлар  
Якка тартибдаги уйлар 2 хил куринишига эга буладилар:шахар ва кишлок уйлари.Улар бир-
биридан ховли юзасини сатхи ва уларни ишлатиши услуби билан тула фарк килади ва уйлар
меъморий-тархий ечимларини бир-биридан ажратиб туради. Якка тартибдаги шахар уйларни ер
сатхи унча катта булмасдан /200-400м2/ ташкил этади ва улар асосан ёз вактларида 
фойдаланадилар. Ховлиларда ховузлар, гулзорлар, соябонлар, супалар болалар майдончаларни ва
дарахтлар утказилиб, ёзги ошхоналар ташкил килинади. Уйга кириш куча томонидан ташкил 
килинади. 
Биринчи вариантдаги ечим албатта иктисодий тарафдан тугри бу-либ кучанинг чузилиб кетишдан 
сакласада, иккинчи вариантида кучанинг узунлиги 3-4 марта купрокдир.


Турар уй жойлар. Шахар ва кишлок уйлари 1-2 каватли килиб курилади.2 каватли уйларда ховли
билан тугридан тугри богланиши уларни 2 ярусга жойлаштириш хисобига эришилади.2 каватли уйлар 
бир каватли уйлардан афзаллиги билан фарк килади, чунки улар ер сатхини том сатхини, пойдевор ва 
цокол хамда уй хажми 2 марта кис-картирилишига олиб келади ва шу билан уларнинг нархини 
арзонрок булишига сабаб булади. 
Лекин кишлок ахолиси 1 каватли уйларни курилишга мойилрок буладилар, чунки улар ер билан 
узвий богланган буладилар /горизонталь буйича/ ундан ташкари 1 каватли уйларнинг тархи оиланинг 
усишига мос булиб, купинча уйларни куришга кулайдир. Уй майдончасини купайтириш учун шароит 
булса бу жамоа хужалиги ишчиси учун кулайдир, чунки узлаштирилган ерни бошка ерга 
алмаштириш бу кийин ва нокулайдир. 
Паст каватли уйларни куп томонга каратилиши /ориентацияси/ куп каватли биноларга караганда
унча катта ахамиятга эга эмасдир, чунки паст каватли бинони дарахт ва буталар билан ураб уларни 
куёшдан саклаш мумкиндир. 
Шунинг учун бинони гарбга караб куриш мумкиндир. Бундай уйларда факат ётокхоналарни
шимол томонга каратишидан сакланиш лозим у ерда яхши санитар гигиена шароитини яратиш лозим. 
Ваннахона ва хожатхоналарни табиий ёритиш тавсия этилади, чунки бундай биноларда бунга 
имконият бор. Икки каватли уйларда хожатхонани дахлизда ёки /шлюзда/ ваннахона эса хожатхона 
билан бирлаштирилган холда 2 каватда жойлаштириш мумкин. 
Кир ювиш асосан ваннахонада бажарилади. Ваннахонанинг 2-инчи каватида жойлашиши 
нокулайлик тугдиради. Шунинг учун энг кулайи ошхона энига махсус кир ювадиган хона /кир ювиш
машинаси, сув кетадиган жой, дазмоллаш ва кийимларнинг тахлайдиган жой, куритиш шкафи/ 
жойлаштиришдир. 
Ховлили биноларни куришда асосан махаллий киммат булмаган курилиш материалларидан 
фойдаланиш керак: хом гишт, пишган гишт, пахса ганч, алебастр ва хокозолар. Аммо кишлок 
курилишни индустриаль ва механизация усули билан тез куриш учун заводда тайёр буладиган
элементлар: блоклар, панеллар, темир-бетон, ёпкичлар ва бошкаларга утиш тугри келди ва булар 
ховлили уйларнинг лойихалари характерига таъсир килди. Шунинг учун заводда тайёр буладиган 
элементларнинг улчовига караб лойихалаш пайтида бино улчовлари шу элементлар улчовига караб 
олинади. 
Аммо махаллий курилиш материаллари хали хам уз кимматини йукотгани йук ва шунинг учун 
меъмор олдида уларни заводда тайёр буладиган курилиш материаллари билан аралаштирилиб 
ишлатилиш вазифаси куйилади. 


24 

Download 1.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling