Нурота саноат кончилик коллежи Педагогик кенгашининг 2020 йил 26 октябрдаги 1-сонли йиғилишида маъқулланган ва коллежнинг 2020 йил 31 октябрь 5- сонли буйруғи билан тасдиқланган.
Дастур номи
|
Техникавий чизмачилик
|
Ажратилган соат
|
40
|
Ўқитувчининг машғулотида қатнашиб ўзлаштирилиши лозим бўлган мавзулар сони
|
19
|
Дастурнинг мақсади
|
Бозор муносабатлари шароитида ўқувчиларга Техникавий чизмачилик фанини ўргатиш ва ўз касби ва мутахассислиги бўйича рақобатбардош ҳодим сифатида тайёрлаш.
|
Ўзлаштириш (ўқитиш) натижалари
|
Фаннинг мазмун-моҳиятини таърифлай олади;
Чизмачилик ва геометрия асосларини
Ишлов берадиган деталлар схемалар ва графикларини тушуниб таьрифлай олади;
|
Билимлар
|
Масштаб ва ўлчамлар;
Нуқтани проекцияси ва текисликлар;
Аксонометрик проекция турлари;
Геометрик жисмларни текислик билан кесишуви;
Текис шакл ва геометрик жисмларни расмлари;
Машинасозлик чизмаларида тасвирлар;
Кўринишлар, қирқимлар ва кесимлар;
Резбаларни тасвирлаш;
Деталларни эскизда бажариш усуллари;
Йиғиш чизмаси уни вазифаси ва ишлаб чиқаришдаги ўрни;
Мутахассислик бўйича чизмалар.
|
Кўникмалар
|
Чизмаларни чизиш техникасига эга бўлиш;
Чизмаларни Давлат стандартлари (ГОСТ ва ЕСКД) талабларига мувофиқ бажариш;
Геометрик сиртларни проекцияларини тасаввур қила билиш;
Нуқтани проекциясини ва текисликларини чиза билиш;
Деталларни аксонометрик проекцияларини ясаш;
Деталларни ички қисмларини қирқим ва кесимларда кўрсатиб бериш;
Машина деталларини эскизларини чизиш;
Йиғма чизмаларни чизиш;
Мутахассислик чизмаларни чизиш ва уларни ўқий олиш
|
Ўқув режасига мувофиқ ўзаро боғлиқ бўлган фаннинг номи
|
“Геология асослари” ва “Меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси”дастурлари
|
Ўқитишни ташкилий шакли
|
Н – Назарий таълим;
А – Амалий таълим;
НА – Назарий ва амалий таълим биргаликда ташкил этилади;
МХ – Махсус хонада ўтказиладиган машғулот.
|
Дастурга қўйилган талаб
|
Мажбурий
|
Ўқитиш тили
|
Гуруҳда белгиланган ўқитиш тили асосида
|
Баҳолаш тартиби
|
Баҳолаш бўйича амалдаги тартиб асосида
|
Ўқувчиларнинг билим ва кўникмаларини баҳолаш
|
Ёзма, оғзаки, савол-жавоб, тест, амалий топшириқ
|
№
|
Мавзунинг номи
|
Мавзунинг қисқача мазмуни
|
Жами
|
Ўқитишни ташкилий шакли
|
Мустақил таълим
|
1.
|
Кириш. Форматлар. Чизиқ турлари. Масштаблар ва ёзувлар. Чизмаларни расмийлаштириш тартиби.
|
Чизмачилик фанининг вазифалари, уни ўрганишдан мақсад.
Стандартлар ва чизмачилик (муҳандислик графикаси) тарихи ва ривожланиши ҳақида қисқача маълумот. Ўзбекистонда стандарт-ларнинг асосий йўналишлари, ривожланиш истиқболлари.Чизмачилик асбоблари, буюмларидан фойдаланиш. Чизиқ турлари ва асосий ёзувлар. Чизмачиликда ишлатиладиган асбоблардан фойдаланиш, уларни ишлатишни ўрганиш. Стандарт бўйича чизма қоғозларнинг форматлари. Чизма чизиқларнинг чизишда қаламдан фойдаланиш. Чизмаларда асосий ёзувларни ёзишда давлат стандартларида қабул қилинган ширфтлардан фойдаланиш. Чизиқ турларини чизиш ва асосий ёзувларни шрифтда бажариш. Масштаблар ҳақида тушунча.
|
2
|
Н
|
1
|
2.
|
Ўлчамлар қўйиш. Туташмалар.
Эгри чизиқлар.
|
Чизмаларга стандарт талаблари бўйича ўлчамлар қўйиш. Деталларни ташқи кўринишини чизиш усуллари: айланани тенг бўлакларга бўлиш. Машқ бажариш. Тўғри чизиқ ва айланани тенг бўлакларга бўлиш.
Лекало эгри чизиқлари ва туташмаларни ясаш. Икки тўғри чизиқни берилган радиус бўйича ёй ёрдамида туташиши.
Ташқи ички ва аралаш туташмаларни ясаш усуллари. Лекало эгри чизиқлари: эллипс, циклоида, эвольвента шаклларидан бирини чизиш.
Машқлар: асосий туташма турларини бажариш.
|
2
|
Н, А
|
1
|
3.
|
Нуқта, тўғри чизиқ ва текисликлар
|
Нуқта ва тўғри чизиқ. Нуқтанинг икки ва учта проекциялар текислигига проекциялаш.
Текисликларни тасвирлаш, нуқта ва ўқлар проекцияларини белгилаш.
Нуқтанинг проекцияларини комплекс чизмада жойлаши. Нуқтанинг координатлари ҳақида тушунча. Тўғри чизиқ кесмасини икки ва учта проекциялар текислигига проекциялаш. Тўғри чизиқ кесмасини проекция текисликларига нисбатан жойлашуви. Нуқта ва тўғри чизиқнинг текисликка нисбатан вазиятлари. Икки тўғри чизиқнинг текисликка нисбатан вазияти.
|
2
|
Н, А
|
1
|
4.
|
Чизмаларни қайта тузиш (айлантириш ва алмаштириш) усуллари:
|
Чизмаларни қайта тузиш (айлантириш ва алмаштириш) усуллари.
Эпюра (чизма)ни қайта тузиш. Айлантириш усули, Проекциялар текислигини алмаштириш усули.
Текис шаклларни хақиқий катталигини аниқлаш
|
2
|
Н, А
|
1
|
5.
|
Геометрик жисмлар проекциялари, уларни текислик билан кесилиши
|
Геометрик жисмлар проекциялари, уларни текислик билан кесилиши. Геометрик жисмларнинг ортогонал проекциялари, ўларни проекцияловчи текислик билан кесишуви
|
2
|
Н,А
|
1
|
6.
|
Геометрик жисмларнинг ўзаро кесишуви.
|
Геометрик жисмлардан бирини проекцияловчи текислик билан кесилиши,кесим юзасининг шақиқий катталигини аниқлаш. Геометрик жисм сиртининг тўла ёйилмасини чизиш.
|
2
|
Н, А
|
1
|
7.
|
Моделларнинг комплекс чизмалари: кўринишлар, кесим ва қирқимлар, материалларни чизмада шартли белгиланиши
|
Геометрик жисмларнинг ўзаро кесишув чизиғини ясаш.
Сиртларнинг ўзаро кесишув чизиғини ясаш: ёрдамчи кесувчи текисликлар усули, шарлар усули.
Геометрик жисмларнинг ўзаро кесишув чизиғини ясаш.
|
2
|
Н, А
|
1
|
8.
|
Аксанометрик проекциялар.
|
Стандарт аксонометрик проекциялар.
Ўқлар йўналишлари,қисқариш коэффицентлари. Текис шакллар ва геометрик жисмларнинг аксонометрик проекцияларини ясаш.
|
2
|
Н, А
|
1
|
9
|
Буюмлар ва конструкторлик ҳужжатлари турлари.
|
Машинасозлик чизмаси ва унинг вазифаси. Хозирги замон чизмалари хилларининг обзор. Асосий ва ёрдамчи ишлаб чиқариш буюмларининг иш чизмалари уларнинг турлари ва вазифаси.
|
2
|
Н, А
|
1
|
10
|
Машинасозлик чизмаларида шартлилик ва соддалаштиришлар. Қўшимча кўринишлар.
|
Тасвирлар, кўринишлар, қирқимлар, кесимлар.
Кўринишларнинг вазифалари. Асосий кўринишларнинг жойлашиши. қўшимча кўринишлар уларнинг жойланиши ва белгиланиши.
Айрим жой кўриниши, унинг қўлланилиши.
Жойлашиши ва белгиланиши. Горизантал, вертикал, ва қия қирқимлар, фронтал ва профел қирқимлар. Мураккаб қирқимлар. Кўндаланг ва бўйланма қирқимлар. Кесим чизиғи ва белгиланиши, іамда ёзувлари. қирқимларни жойлаштириш.
Айрим жой қирқимлари ярим кўриниш билан ярим қирқимни бирга чизиш.
Чорак кўриниш ва уч қирқимнинг чорагини билаштириш. қирқиш пайтида тушиб қоладиган элеметларни тасвирлаш.
Чиқарилган ва устига чизилган кесмани жойлаштириш ва унинг контурини устидан юргизиб чиқиш.
Шартлилик ва соддалаштиришлар. Симетрик кўриниш, қирқим ва кесмларни қисман тасвирлаш, сиртларнинг кесишиш чизиқларни соддалаштириб тасвирлаш ҳамда бир сиртдан иккинчисига равон ўтиш чизиқларини тасвирлаш юпқа деворлар. қобирғалар, кегай ва бошқалардан ўтувчи қирқимлар.
|
4
|
Н, А
|
2
|
11
|
Бирикмалар. Ажраладиган ва ажралмайдиган бирикмалар. Резьбалар.
Резьбали бирикмалар.
| |
