Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги с. Адилова Ў з б е к т и л и

 
 
2-топшириқ. Қуйидаги саволларга жавоб беринг: 
Нима сабабдан ХХI аср ахборот технологиялари асри ҳисобланади? 
Кундалик ҳаётингизда ахборот технологияларининг ўрни қандай? 
Машғулотларга, хусусан, “Ўзбек тили” дарсларига тайёргарлик кўришда 
компьютердан, Интернет тармоғидан қандай фойдаланиш мумкин? 
Тил ўргатувчи компьютер дастурларини биласизми?
Сизнингча, ўзбек тилидан мультимедиа дарслиги қандай бўлиши керак? 
3-топшириқ. Ўзингиз ҳақингизда қисқа маълумот ёзинг ва турли сайтларда 
танишиш учун эълон тайёрланг.
 
4-топшириқ. Дўстингизга ўзбек тилида электрон хат ёзинг ва уни е-mail орқали 
жўнатинг. Ёзишмани мунтазам давом эттиринг. 
 
5-топшириқ. Матнни ўқинг. 
 
ЭЛЕКТРОН ПОЙАФЗАЛ 
Дунёдаги энг биринчи электрон оёқ кийими АҚШнинг Массачусет 
технология институтида ишлаб чиқилган. “Veb for Shoe” деб номланган 
компьютерлаштирилган пойафзал ўз эгасининг юриш ёки югуриш услубига 
мослашиш, унга нима ёқишини эслаб қолиш, ҳатто унинг ўрнига кўчада 
бошқалар билан танишиш каби қобилиятларга эга. У махсус “Магеллан” 
операцион тизими томонидан бошқарилади. Товон томони ва уч қисмида 

---

22 
жойлашган камералар юриш ёки югуриш вақтида ҳавога тўлиб, ушбу 
ҳаракатларни 
енгиллаштиради. 
Сенсор, 
вибратор 
кабилар 
инсон 
ҳаракатланаётганида пайдо бўлаётган муаммолар ҳақида пойафзал 
эгасининг шахсий компьютери ёки қўл телефонига ахборот юборади. 
Экранда график тасвирлар ёрдамида қанча масофа қандай тезликда босиб 
ўтилгани, бунда қандай муаммолар, ноқулайликларга дуч келингани таҳлил 
қилинади. 
Бундай антиқа оёқ кийими эгалари виртуал ҳамжамият тузишлари мумкин. 
Яъни электрон туфли хотирасига унинг эгаси ҳақидаги маълумотлар, 
аудиофайллар киритилиши мумкин. Шунда кўчада “кўришиб қолган” 
турли электрон туфлилар бир-бирини танийди ва эгалари тўғрисида 
радиовизиткалар билан алмашади, ахборот компьютер экранига узатилади. 
Мазкур пойафзалнинг электрон қисмлари сув ва кучли зарбалардан 
ишончли воситалар ёрдамида ҳимояланган.
Бу туфлиларнинг оғирлиги одддий оёқ кийиминикидай 500 грамм. 
Интернет орқали буюртма беришда уларнинг бичими, размери, дизайни, 
электрон қисмидаги имкониятлар миқдори, турини танлаш мумкин.
Массачусет технология институтида олиб борилаётган тадқиқотлардан яна 
бири толаларига микрокомпьютерлар қўшиб тўқилган антиқа мато ва шу 
матодан тикилган либосларга бағишланган бўлса, иккинчиси ўтказгичсиз 
тармоқ ёрдамида кўрадиган кўзойнак-мониторлар билан боғлиқдир. Бу 
маҳсулотлар электрон дастур асосида кийим эгаларининг шифокори, 
маслаҳатчиси, ҳамкори сифатида йўл қўйилиши мумкин бўлган хато-
камчилик, дуч келиши эҳтимоли бор нохушлик ҳақида огоҳлантиради. 
Эгнидаги электрон системага инсон оддий овоз билан буйруқ бериши кўзда 
тутилган. 
Олим ва дастурловчи мутахассислар фикрича, яқин келажакда либослар 
олами янги, ниҳоятда ривожланган босқичга кўтарилади.