Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «ижтимоий фанлар» кафедраси

7.2.Ташқииқтисодий фаолиятнинг халқаро ҳуқуқий асослари.
Ташқи иқтисодий фаолиятнинг халқаро ҳуқуқий асосларига Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг товарларни халқаро сотиш шартномалари тўғрисидаги конвенцияси (1980 йилги Вена конвенцияси)киради.
Ушбу ҳужжат ёзма ва оғзаки шартномалар тузиш имкониятини назарда тутади. Конвенсия кўплаб давлатлар, шу жумладан бугунги кунда 80 давлат унга аъзо.
Бундан ташқари Медиация шартномаларига татбиқ этиладиган ҳуқуқ ҳақидаги 1978 йилги Гаага конвенцияси ҳам мухим халқаро хужжатдир.
Гаага конвенцияси, агар агент учинчи шахс билан муносабатларда директор номидан ҳаракат қилиш ҳуқуқига эга бўлса, ҳаракат қилса ёки унинг мақсади бўлса, пайдо бўладиган халқаро характердаги муносабатлар учун амалдаги қонунни ўрнатади.
Халқаро товарларни сотиш шартномаларига қўлланиладиган ҳуқуқ тўғрисидаги Гаага конвенцияси, 1986 йил қабул қилинган.
Ҳужжат низоларни ҳал қилишда шартнома тузилган вақтда сотувчи жойлашган давлат қонуни қўлланилишини назарда тутади.
1988 йил Халқаро молиявий лизинг бўйича конвенцияси.
Ушбу Конвенция молиявий лизинг операцияларини тартибга солади ва лизинг берувчининг ва ижарачининг иши турли штатларда жойлашганида амал қилади.
Шартномасиз мажбуриятларга нисбатан қўлланиладиган ҳуқуқ тўғрисидаги Рим Низоми 2007 йилда қабул қилинган. Унда шартномавий бўлмаган мажбуриятларга нисбатан қўлланиладиган қонунни белгилаш масалаларини қонунга зид тартибга солиш мавжуд. Низомда айбловларга нисбатан қўлланиладиган қонунни аниқлаш, асоссиз бойитиш оқибатида мажбуриятлар, шартнома тузилгунга қадар кўрсатмаларсиз ва ҳаракатларсиз бошқа одамларнинг ишларини юритиш масалалари кўриб чиқилади. Ҳужжат "универсал", яъни Рим қоидасида кўрсатилган қонун Европа Иттифоқига аъзо давлатлардан бирининг қонуни бўлмаса ҳам қўлланилади.
Шартномавий мажбуриятларга нисбатан қўлланиладиган ҳуқуқ тўғрисидаги Рим Низомида, агар ҳуқуқий муносабатларда бегона элемент бўлса ва шунга мос равишда тартибга солиниши мумкин бўлса, қайси давлатнинг (Европа Иттифоқига аъзо давлат бўлиши шарт эмас) қонунини қўллаш кераклигини белгилайдиган қонунлар зиддиятли қоидалари мавжуд.