Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

8.1-жадвал 
Текширув амалиѐтида қабул қилинган жисмоний емирилиш даражаси 
баҳосининг ўлчовлари. 
№ 
Техник ҳолатнинг умумий мазмуни 
Техник ҳолат 
баҳоси 
Жисмоний 
емирилиш 
% ҳисобида 
Созлашнинг 
тахминий нархи. 
Тикланма 
қийматдан % да 
1. 
Асосий, юк кўтарувчи конструкция, бузилган 
ҳолатлари йўқ. Ажратиб турувчи конструкция, 
шикастланган жойлари бор. Уларни жорий 
созлаш тузатиш давомида тез тиклаш мумкин. 
Яхши 
20% гача 
10% гача 
2. 
Асосий 
юк 
кўтарувчи 
конструкциянинг 
шикастланган жойлари бор, аммо фойдаланишга 
яроқли. Айрим қисмлар капитал таъмирни талаб 
қилади. 
Қониқарли 
40 % гача 
35 % гача 
3. 
Бинонинг, юк кўтарувчи қисмлари жиддий 
шикастланган. Айрим қисмларни қўшимча 
кучайтириш зарур ѐки янгисига алмаштириш 
керак. 
Фақат 
йирик 
капитал 
таъмирлаш 
қилингандагина шикастланган жойларни тиклаш 
мумкин. 
Қониқарсиз 
60 % гача 
90 % гача 
4. 
Аксарият юк кўтарувчи конструкциялар авария 
ҳолатида. 
Уларни 
кучайтириш 
иқтисодий 
фойдасиз, 
фақат 
янгилари 
билан 
тўла 
алмаштирилиши лозим. 
Омонат 
70 % гача 
120 % гача 
5. 
Асосий юк кўтарувчи ва ажратиб турувчи 
конструкция қулаш ҳолатида. Конструкция 
қисмлари 100 % эскирган. 
Яроқсиз 
100 % гача 
Емирилиш даражаси баҳосининг объективлиги охир-оқибат муҳандис - эксперт, 
баҳоловчининг тайѐргарлик даражаси ва тажрибасига боғлиқ. Чунки, юк кўтарувчи 
конструкциялардаги шикаст ажратиб турувчи конструкция қисмларига қараганда анча 
жиддий аҳамиятга эга.
Бинонинг жисмоний емирилиши айрим конструктив элементларнинг узил-кесил 
емирилиши (1) сифатида белгиланади.