Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

i
i
ж
L
g
И
(1) 
Бунда 
g
i
- бино ѐки иншоотдаги айрим конструктив элементининг емирилиши, %; 
L
i
- шу элементнинг бутун бино қийматига нисбатан улуши %. 
Бино ва иншоотларнинг конструктив элементлари ва муҳандислик тизимлари 
қийматининг солиштирма қийматлари Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура-
қурилиш қўмитасининг тегишли йўриқномаларида келтирилган. 
Бино ва иншоотларнинг вазифавий емирилиши унинг элементларининг ва батамом 
ўзини қайта тикланиш ва тикланмаслигини инобатга олиб аниқланади: 
Ҳозирги замон талабларига жавоб бермайдиган, баҳоланувчи объектнинг 
бозордаги истеъмол қийматига салбий таъсир қилувчи, қуйидаги вазифавий емирилишни 
ташкил этувчи асосий ҳолатларни инобатга олиш тавсия этилади: 
- фойдаланиш жараѐнида қурилиш конструкциялари ва элементларининг, ички 
ҳажмнинг лойиҳавий талабларига жавоб беришини текшириш; 
- конструкциянинг техник ечими, мухандислик қурилмалари, хоналарнинг ички 
пардозлари инсонларнинг ўзига жалб қилиши ва қулайлиги бўйича замонавий талабларга 
мослигини таҳлил қилиш; 
- турли энергия манбаларидан оқилона фойдаланиш имконияти ва қурилиш 
конструкцияларининг ҳамда мухандислик тармоқлари ишлашининг замон талабларига 
мослигини таҳлил қилиш; 
- эҳтимоли мавжуд бўлган ноқулай таъсирлар, экологик, техноген ва ижтимоий 
омиллар хавфсизлигини таъминловчи қурилма ва воситаларнинг мавжудлиги; 
- бино ишлатилишига мос равишдаги замонавий вазифалар жараѐнларини 
таъминловчи элементларни ўрнатиш мумкинлигини таҳлил қилиш; 
- хоналардан ва қурилмалардан жорий фойдаланишнинг самарадорлигини 
баҳолаш; 
- вазифавий турдош замонавий бинонинг ташқи кўриниши билан бинонинг ташқи 
кўринишини таққослаш. 
Бино ва иншоотларнинг маънавий емирилишининг биринчи тури қиймат ифодаси 
(олдин қурилган биноларининг қадрсизланиши) % да, қуйидаги формула бўйича 
аниқланади: 
0
1
1
1
Km
m
M