Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

Я
ij
 x X
i 
+ Ч
Ч
+Т
д
 
(8) 
бунда
И
к
- бино бўйича бутун мажмуавий қурилиш ишлар қиймати қимматлашувининг индекси; 
Я
ij
: - иш турлари қийматининг яхлитланган кўрсаткичи; 
X - иш турлари ҳажми; 
N - иш турлари сони; 
Ч
ч
- меъѐрларда ҳисобга олинмаган бошқа чиқимлар; 
Т
д
- тадбиркорлик даромадлари. 
Бино қисмлари бўйича жамлаш қиймати қуйидаги формуладан аниқланади: 
m
I
к
кк
И
Км
1
Я
ij 
+ Ч
Ч
+Т
д
(9) 
Бунда: 
Я
ij
- конструкция, бино қисми қийматининг яхлитланган кўрсаткичи, бутун бино бўйича 
иш турлари. Масалан, бутун пойдеворни қуриш қиймати. Бу бино ва иншоотларнинг яхлитланган 
смета меъѐрлари тўплами бўйича аниқланади.
m - бино қисмлари сони; 
Бу усулдаги ҳисоб-китобларда 10% атрофида хатолар бўлиши мумкин. 
3. Бирлик нархлар усули 
Мазкур усулнинг моҳияти айрим бирлик нархларни қўллаш орқали баҳоланаѐтган 
объект қурилишининг тўлиқ сметасини ишлаб чиқишда, ѐки баҳоловчи томонидан мазкур 
бинонинг мавжуд сметасини таҳлил этиш ва қайта ишлашда кўринади. Қурилиш-монтаж 
ишлари ҳажмининг кенг маълумотлари усулни қўллашда асос саналади. 
Айрим бирлик нархлар усулининг бир неча хиллари мавжуд: заҳира, базис-
индексли ва уларнинг турлари - базис-компенсацияли, заҳира-индексли ва ҳ.к. 
3.1 Заҳира усули лойиҳа қарорини амалга ошириш учун зарур бўлган ҳаражат 
элементларини жорий нарх ва таърифда калькуляция қилишни англатади. Материал 
заҳиралар ҳажми лойиҳа материалларидан ѐки ўлчов ишлари натижасига кўра 
аниқланади. Бунда иш ҳақи ва машина, механизмларнинг эксплуатацион даврийлиги 
меъѐрий маълумотлар бўйича олинади, ҳар бир заҳиранинг ҳажмий бирлиги қийматини 

---

69 
жорий бозор қабул қилади. Ҳозирги шароитда ушбу усул қурилишни лойиҳалаштиришда 
катта аҳамиятга эга. 
Қурилиш қиймати заҳира усули қўлланилганда қуйидаги ифода бўйича 
аниқланади: