Ўзбэкистон рэспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкэнт давлат шарқшунослик институти

Малайзиянинг товар савдо экспорти 1960-2000 (%)
28
 
Йил 
Товар маҳсулот 
Ишлаб 
чиқарувчилар 
1960
94% 
6% 
1970 
92% 
8% 
1979 
82% 
18% 
1991 
39% 
61% 
2000 
20 
80 
Иқтисодий ривожланишнинг дастлабки босқичларида Малайзиянинг 
иқтисодий тузилиши товарлар экспортига катта даражада боғлиқ эди, бироқ у 
йиллар давомида босқичма-босқич диверсификация қилинди. 1958 йилда 
Малайзиянинг асосий экспорт маҳсулотлари каучук бўлиб, экспортнинг умумий 
қийматига қарийб 60 фоизни ташкил этган ва қалайни 12 фоизга оширган. 
Мустақилликка эришганидан сўнг, Малайзия ҳукумати нафақат қишлоқ 
хўжалиги соҳасини диверсификация қилиш учун катта куч сарфлади, балки уни 
тарғиб қилиб, ишлаб чиқаришга катта йўл очди. Бундан ташқари, Малайзия 
ташқи даромад олиш учун қишлоқ хўжалиги экспортига қарамлигини 
камайтирди. Ишлаб чиқариш маҳсулотлари асосий чет эл валютаси сифатида 
қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ортда қолдирди. Мисол учун, Малайзия 
дунёдаги яримўтказгич қурилмаларнинг энг йирик ишлаб чиқарувчилардан бири 
бўлди. Дастлабки ўзгариш импорт ўрнини босиш сиёсати билан боғлиқ бўлиб, 
истеъмол товарлари импорти қисқартирилди ва табиий ресурсларни қайта 
27
Malaysia's Economy in the Nineteen's. Ed. by Jonu K.S. Pelanduk Publication. Selangor, 1994.P-44-45
28
 
http://www.tradechakra.com/economy/malaysia/export-credit-in-malaysia-174.php
 
 

---

27 
ишлаш ҳажми ошди. Кейинчалик, 1970 йилларнинг бошида сиёсат Малайзия 
учун ўз ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий шароитларига хос бўлган, сармоядорлар 
билан экспортга йўналтирилган ўсишга айланди. Хусусан, чет эл сармояларини 
жалб қилиш учун савдо-сотиқ сиёсати солиқ имтиёзлари, экспорт-импорт ва 
эркин савдо зоналари яратилди. Чет эл тўғридан-тўғри инвестициялар (ДЙЙ) 
Малайзиянинг экспортга йўналтирилган иқтисодиёт сифатида ўзгаришида 
муҳим рол ўйнади. Энг эрта инвестицияларнинг айримлари Электр ва электрон 
саноати соҳасида бўлди. Мацушита, Санё, Тошиба ва Пҳилипс каби йирик 
халқаро брендлар Малайзияда жойлашган. Ўз навбатида тадбиркорлик фаолияти 
экспортга йўналтирилган ва бунинг натижасида юқоридаги ишлаб чиқарувчилар 
томонидан экспортнинг 1960 йилдан 2000 йилгача 13 баробарга ўсишига сабаб 
бўлди(1.2.1-жадвал). 
1.2.2-жадвал