Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат аграр университети

2.Қора доғланиш касаллигини қўзғатувчиси – Dothidella ulmi 
замбуруғи. Ҳар хил ёшдаги дарахтнинг баргларида кўплаб, бўртган 
думалоқ қора ёки кулранг қорамтир доғлар ҳосил бўлади. Доғлар 
бир-бири билан қўшилиб кетади. Уларнинг юзасида стромалар ( 
замбуруғ гифаларнинг тўплами) вужудга келади. Доғ юзасида 
гифалар ичига ботиб кирган ҳолда жойлашган, ўз қобиғига эга 
бўлмаган перитецийлар замбуруғнинг мева таналари шаклланади. 
Кучли касалланган барглар тез тўкилиб кетади. Замбуруғ стромалар 
ҳолида баргларда қишлаб чиқади.
Препарат: Dothidella ulmi замбуруғи перитецийларини 
микроскопда кўриш. 
3.Ун 
–шудринг 
касаллигини 
қўзғатувчиси 
Uncinula 
clandestina замбуруғи.
Ушбу касаллик билан қайрағочнинг барги 
зарарланади. Касалланган барг юзасида замбуруғ мицелий ва 
конидияларидан иборат оқ ғубор пайдо бўлиб, бутун баргни қоплаб 
олади. Кузга келиб оқ ғубор устида қора нуқталар яъни замбуруғ 
мева таналари клейстотецийлар пайдо бўлади. Кучли зарарланган 
барглар қуриб тўкилиб кетади. Касаллик қўзғатувчи замбуруғ 
клейстотеций меватана ҳолида зарарланган ўсимлик қолдиқларида 
қишлаб чиқади.
Препарат: Uncinula clandestina замбуруғини конидия ва 
клейстотецийларини микроскопда кўриш. 

---

34 
 
Назорат саволлари: 
1. Қора доғланиш касаллигини аниқлаш усулини айтинг? 
2. Ун-шудринг касалигининг белгилари қандай? 
МАВЗУ: ЭМАН КАСАЛЛИКЛАРИ. 
Иш режаси. 
1. Ун-шудринг – Microsphaera alphitoioles 
2. Баргларни қўнғир доғланиши – Gloeosporium guerainum 
3. Новда ва шохларнинг қуриб қолиши ёки цитоспороз –
Cytospora intermedia. 
4. Меваларни мумиёланиши - Stromatinia pseudotuberosa