Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги урганч давлат университети

Меҳнат муносабатлари қуйидаги омилларга боғлиқдир:

• 
  шахснинг амалий сифатлари;
  

• 
  шахснинг аҳволи (унинг мақсадлари, психофизиологик қоби-лияти, маънавий хислатлари, зиёлилиги);
  

• 
  ходимлар малакаси;
  

• 
  ходимнинг корхонадаги вазиятдан ҳамда корхонани ривож-лантириш истиқболидан хабардорлиги;
  
• 
  меҳнатга ҳақ тўлаш миқдори, мукофот ва имтиёзлар, иш ҳақи ошиш истиқболлари;
  

• 
  меҳнат таркиби ва тақсимоти;
  

• 
  меҳнатнинг ташкил этилиши ва меҳнат шароитларининг яхшиланиши;
  
• 
  ходимларнинг ишлаб чиқаришдаги шахсий мақсадлари, ижтимоий муҳит;
  
• 
  ходимлар ва раҳбарлар, жамоа аъзолари ўртасидаги муно-сабатлар;
  

• 
  бошқарув услуби.
  

Мазкур омиллар ҳар бир корхонанинг ўзига хос хусусиятларига қараб яхлит тизимни ташкил этади. Персонални самарали бошқариш ана шу омилларни билиш ва шу орқали корхонадаги табиий жараёнларни ривожлантиришга, ходимлар салоҳиятини корхона мақсадларига йўналтиришга боғлиқдир.
Бозор иқтисодиёти шароитларида -персонални бошқариш вазифаларига иккинчи даражали масала сифатида қараш барҳам топди. Ҳозирги вақтда ҳар бир хўжалик раҳбари бу вазифаларни ҳал этишдан манфаатдордир.
Шу билан бирга бозор иқтисодиёти маъмурий буйруқбозлик тизимидан фарқли равишда персонални бошқаришга янада қатъиятлироқ ёндашувни талаб этади. Бу, энг аввало, ҳар бир корхона ўз персоналининг бозор иқтисодиёти шароитларида таваккалчилик асосида фаолият юритишлари билан изоҳланади. Ана шундай вазиятда персонални бошқариш хизмати ходимларининг мулк эгалари олдидаги масъулияти кескин ортади.
Рақобатга асосланган бозор муносабатларига ўтиш бошқарув ташкилий тузилмаларини такомиллаштиришни, қатъий иерархияга асосланган таркибий тузилмаларни эгилувчан, мослашувчан, тадбиркорликнинг муайян турларига ихтисослашган бўлинмаларга айлантиришни ҳаётий заруратга айлантиради.