Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti «metallurgiya»

Ishlab chiqarish unumdorligini katalog va ma’lumotlardan aniqlash. Bahzi apparatlar (masalan tishli maydalovchi valoklar, kontsentratsion stollar)ning ishlab chiqarish unumdorligi ularni tayyorlagan zavod kataloglari yoki ma’lumotnomalardan olinadi. Yuzli yoki konusli maydalagichlarning ishlab chiqarish unumdorligi ham odatda maydalanayotgan mahsulotning zichligiga va maydalagich bo’shatish tuynugining kengligiga tuzatish koeffitsienti kiritib kataloglardan olinadi.O’rnatiladigan apparatlarning soni dastgohning tanlangan o’lchamiga bog’liq. Kichik o’lchamdagi apparatlarni ishlatish binoning katta maydonini egallaydi, ularga hizmat ko’rsatish va tahmirlashni qiyinlashtiradi. Ikkinchi tomondan katta o’lchamdagi apparatlarni ishlatish binoning balandligini, kranlarning yuk ko’tarish qobiliyatini oshirishga xamda bitta apparat to’xtaganda katta miqdorda unumdorlikning yo’qolishiga olib keladi. SHuning uchun xar qaysi loyixalanayotgan boyitish fabrikasi uchun o’rnatiladagan dastgohning optimal o’lchamini aniqlash kerak. Bahzi hollarda apparat o’lchamini tanlash faqat texnik shartlar orqali aniqlanadi. Masalan, maydalanuvchi bo’lakning o’lchamiga qarab tanlangan yuzli maydalagich ortiqcha unumdorlikka ega bo’lsa, qolgan barcha variantlar bekor qilinadi, chunki kichik o’lchamli maydalagichni o’rnatish mumkin emas.
Agar texnik shartlarga asosan yirik va kichikroq dastgohlarni o’rnatish mumkin bo’lsa, apparatlar o’lchamini tanlash bir necha variantlarni asosiy ko’rsatgichlar – dastgohning og’irligi, narxi, quvvati,binoning talab qilinadigan maydoni va xajmini texnik –iqtisodiy taqqoslash orqali tanlanadi.
Umumiy holat sifatida quyidagilarni ehtiborga olish kerak: agar qandaydir operatsiya uchun bir turdagi apparatlarning hisoblangan soni 4-6 dan ko’p chiqsa, o’lchami kattaroq apparatga o’tish afzal (bu xolatdan teskari hulosa chiqarish mumkin emas).
Zaxiradagi maydalagich va elaklarning soni maydalash tsexi ishining sutkalik davomiyligi, qabul qiluvchi bunkerlarning xajmiga bog’liq.. Maydalashning birinchi bosqichi uchun zaxira maydalagich o’rnatilmaydi. Maydalashning ikkinchi va uchinchi bosqichida 2-3 ta ishlovchi maydalagich uchun bitta zaxira maydalagichi, 3-4 ta ishlovchi elak uchun bitta zaxira elak o’rnatiladi.Yanchish, boyitish va quyultirish operatsiyalari uchun zaxira apparatlari o’rnatilmaydi.Bunda dastgohlarni tahmirlash uchun kerak bo’ladigan vaqt kalendar kunlarga nisbatan bir yildagi ish kunlari sonini qisqartirish hisobiga ko’zda tutiladi.
Kontsentratlarni quritish va filg’trlash uchun dastgohlar ishlab chiqarish unumdorligining zaxirasi bilan loyixalanadi.
Ishlab chiqarish unumdorligi o’rtacha va katta boyitish fabrikalarida filg’trlash va quritish tsexlari odatda boyitish tsexi bilan bir vaqtda ishlaydi. Bu holda bosh binoning ishini chegaralamaslik uchun filg’trlash va quritish tsexlarida 3-4 ishlovchi apparatga bitta zaxira o’rnatiladi. Ishlab chiqarish unumdorligi kichik fabrikalarda, shuningdek, ishlab chiqarish unumdorligi katta, lekin kontsentratning chiqishi kichik (masalan, molibden) fabrikalarda kontsentrat quyultirgichlarda va bufer chanlarida to’planishi mumkin. Bunda filg’trlash va quritish tsexining ishi bitta smenaga zaxira dastgohlarisiz loyixalanadi.
Bo’tanani bir joydan ikkinchi joyga xaydash uchun nasoslar yo galma-gal ishlaydi, yo ikkita ishlovchi nasosga bitta zaxira o’rnatiladi.