Ўзбекистон республикаси қонун ҳужжатлари тўплами

1.19.00.00.00 Халқаро муносабатлар. Халқаро ҳуқуқ / 19.06.00.00 Халқаро шартномалар ҳуқуқи / 19.06.01.00 Умумий масалалар]
[ТСЗ:
1.Ташқи сиёсат ва халқаро муносабатлар / Халқаро шартномалар (битмлар)]

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАРИ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 й., 12-сон, 262-модда; 2003 й., 5-сон, 67-модда; 2004 й., 1-2-сон, 18-модда; Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 49-50-сон, 365-модда)
I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1-модда. Қонуннинг вазифалари
Ушбу Қонун Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиш, тўхтатиб туриш ва денонсация қилиш тартибини белгилайди.
2-модда. Халқаро шартномалар тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари халқаро ҳуқуқнинг умум эътироф этилган принциплари ва нормаларига, Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, шунингдек ушбу Қонунга ҳамда шартноманинг ўз қоидаларига мувофиқ тузилади, бажарилади, тўхтатилади, тўхтатиб турилади ва денонсация қилинади.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиш, тўхтатиб туриш ва денонсация қилишнинг ушбу Қонун билан белгиланган тартиби уларнинг тури, шакли ва номланишидан қатъи назар, Ўзбекистоннинг барча халқаро шартномаларига нисбатан қўлланилади.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасини бажариш мақсадида Ўзбекистон Республикаси қонунини, Олий Мажлис қарорини қабул қилиш, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармонини ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг қарорини, фармойишини чиқариш лозим бўлган ҳолларда, манфаатдор вазирликлар ва идоралар Адлия вазирлиги ва Ташқи ишлар вазирлиги билан келишилган ҳолда шундай актни қабул қилиш тўғрисида белгиланган тартибда таклиф киритадилар.
Қаранг: Ўзбекистон Республикасининг «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 14 февралдаги 62-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Иш тартиби»нинг III-бўлими.
3-модда. Халқаро шартнома тушунчаси
[СПиТ:
1.Халқаро шартномалар / Халқаро шартномалар]
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаси — республиканинг бир ёки бир неча давлат, халқаро ташкилот ёхуд халқаро ҳуқуқнинг бошқа субъектлари билан халқаро муносабатлар соҳасидаги ҳуқуқ ва мажбуриятларига доир тенг ҳуқуқли ва ихтиёрий келишувидир.
4-модда. Халқаро шартномаларнинг номланиши ва турлари
Халқаро шартномалар: шартнома, битим, конвенция, протокол, меморандум, декларация, хатлар ва ноталар алмашуви деб номланиши ва шундай кўринишда тузилиши, шунингдек бошқача номланиши мумкин.
Халқаро шартномалар унда иштирок этувчи субъектларнинг сонига қараб икки томонлама ва кўп томонлама шартномалар бўлади. Халқаро шартномалар мазмунига қараб иқтисодий, сиёсий, ҳуқуқий шартномалар бўлиши, шунингдек бошқа масалалар бўйича тузилиши мумкин. Муддатига қараб шартномалар муддатли ва муддатсиз бўлади. Халқаро шартномалар бошқа турларда ҳам тузилиши мумкин.
5-модда. Халқаро шартноманинг тили ва шакли
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномасининг тили Ўзбекистон Республикасининг давлат тили ва аҳдлашаётган бошқа томоннинг (томонларнинг) тили ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикасининг «Давлат тили ҳақида»ги Қонунига мувофиқ Ўзбекистон Республикасида давлат тили бўлиб ўзбек тили ҳисобланади.
Халқаро шартнома субъектларининг келишувига мувофиқ бошқа тил шартнома тили деб танланиши мумкин. Халқаро шартнома матни қайси тилда тузилган бўлса, у ушбу шартнома матнида кўрсатилади, унинг аутентиклиги ва расмийлиги белгиланади.
Халқаро шартномалар қоида тариқасида ёзма шаклда тузилади.
6-модда. Халқаро шартнома объекти
Давлатнинг сиёсий, иқтисодий, илмий-техникавий, маданий, ҳуқуқий ва бошқа соҳалардаги фаолияти Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномасининг объекти бўлиши мумкин.
7-модда. Халқаро шартномаларни тузиш ҳуқуқи
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш ҳуқуқи давлатга тегишлидир.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари қуйидагича тузилади:
Ўзбекистон Республикаси номидан — давлатлараро шартномалар;
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан — ҳукуматлараро шартномалар;
Ўзбекистон Республикаси вазирликлари ва идоралари номидан — идоралараро шартномалар.
[ОКОЗ:
1.19.00.00.00 Халқаро муносабатлар. Халқаро ҳуқуқ / 19.06.00.00 Халқаро шартномалар ҳуқуқи / 19.06.02.00 Шартномаларни тузиш ва уларнинг кучга кириши]
II. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАРИНИ ТУЗИШ ВА УЛАРНИ КУЧГА КИРИТИШ ТАРТИБИ
8-модда. Халқаро шартномаларни тузиш тўғрисидаги таклифлар
Ўзбекистон Республикаси номидан халқаро шартномаларни тузиш тўғрисидаги таклифлар — Ўзбекистон Республикаси Президентига, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфидаги масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан халқаро шартномаларни тузиш тўғрисидаги таклифлар эса — Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига киритилади.
Ўзбекистон Республикаси номидан халқаро шартномаларни тузиш тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентига Ташқи ишлар вазирлиги томонидан киритилади. Бошқа вазирликлар ва идоралар ўзларининг ваколатларига кирадиган масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан халқаро шартномалар тузиш тўғрисидаги таклифларини Ташқи ишлар вазирлиги билан бирга ёки у билан келишилган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Президентига киритадилар.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига Ташқи ишлар вазирлиги томонидан киритилади.
Бошқа вазирликлар ва идоралар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш тўғрисидаги таклифларини Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига Ташқи ишлар вазирлиги билан бирга ёки у билан келишилган ҳолда, мустақил равишда эса ушбу Қонунда назарда тутилган ҳоллардагина киритадилар.
Вазирликлар ва идоралар томонидан идоралараро шартномалар тузиш тўғрисида таклифлар киритиш тартибини Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайди.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш Тартиби.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентига ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига киритилгунга қадар Адлия вазирлиги, шунингдек бошқа манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан келишиб олинади.
Халқаро шартномани тузиш тўғрисидаги таклиф шартнома лойиҳасини ёки унинг асосий қоидаларини, уни тузиш мақсадга мувофиқ эканлигининг асосларини, шунингдек зарурат бўлганда, шартнома тузишдан келиб чиқиши мумкин бўлган молиявий-иқтисодий оқибатларга берилган баҳони ўз ичига олиши керак.
Зарур ҳолларда халқаро шартнома лойиҳасини тузиш ёки кўриб чиқиш учун манфаатдор вазирликлар ва идораларнинг вакиллари, мутахассислар ва мустақил экспертлардан иборат комиссия тузилади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 12 декабрдаги 473-сонли қарори билан тасдиқланган Халқаро шартномалар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалар бўйича мажбуриятларини бажариш Тартиби.
9-модда. Ташқи иқтисодий фаолият масалалари бўйича халқаро шартномаларни тузиш тўғрисидаги таклифлар
Ташқи иқтисодий фаолият масалалари бўйича, шу жумладан савдо-иқтисодий ҳамкорлик ва техникавий ёрдам кўрсатиш масалалари бўйича Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тузиш тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо вазирлиги томонидан мустақил равишда айни бир пайтнинг ўзида Ташқи ишлар вазирлигини огоҳлантирган ҳолда, киритилади.
Бошқа вазирликлар ва идоралар ташқи иқтисодий фаолият масалалари бўйича халқаро шартномалар тузиш тўғрисидаги таклифларни Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо вазирлиги билан бирга ёки у билан келишилган ҳолда киритадилар.
(9-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2005 йил 14 декабрдаги ЎРҚ-11-сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2005 й., 49-50-сон, 365-модда)
10-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасини тузиш тўғрисидаги таклифни кўриб чиқиш тартиби
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасини тузиш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Президенти ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан тегишли вазирликлар ва идораларнинг хулосалари мавжуд бўлган тақдирда кўриб чиқилади.
11-модда. Музокаралар олиб бориш тўғрисидаги ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш тўғрисидаги қарорлар
Музокаралар олиб бориш тўғрисидаги ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш тўғрисидаги қарорлар:
1) Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфидаги масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан эса, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
2) Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
3) идоралараро шартномаларга нисбатан — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайдиган тартибда қабул қилинади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 5-банди.
12-модда. Музокаралар олиб бориш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш ваколатлари
Музокаралар олиб бориш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш ваколатлари:
1) Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфига тегишли масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
2) Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
3) идоралараро шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайдиган тартибда берилади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 6-банди.
Музокаралар олиб бориш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш ваколатлари белгиланган ёзма шаклда берилади.
13-модда. Махсус ваколатларсиз музокаралар олиб бориш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш
Ўзбекистон Республикасининг Президенти давлат бошлиғи сифатида халқаро муносабатларда Ўзбекистон Республикаси номидан иш кўради ва халқаро ҳуқуқий нормалар ҳамда Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофиқ махсус ваколатларсиз музокаралар олиб боради ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолайди.
Ташқи ишлар вазири ҳам махсус ваколатларсиз музокаралар олиб боришга ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолашга ҳақли.
Ўзбекистон Республикасининг чет элдаги дипломатик ваколатхонасининг бошлиғи ёки Ўзбекистон Республикасининг халқаро ташкилот ёки конференция қошидаги ваколатхонасининг бошлиғи дипломатик ваколатхона жойлашган давлат билан ёки шу халқаро ташкилот, конференция доирасида махсус ваколатларсиз халқаро шартнома тузиш тўғрисида музокаралар олиб боришга ҳақли.
Вазир ёки идора раҳбари ўз ваколати доирасида махсус ваколатларсиз музокаралар олиб бориш ва идоралараро шартномаларни имзолашга ҳақли.
14-модда. Ўзбекистон Республикасининг ратификация қилинадиган халқаро шартномалари
Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари Олий Мажлис томонидан ратификация қилинади.
Қуйидагилар: Ўзбекистон Республикасининг ҳамкорлик ва ўзаро ёрдам тўғрисидаги шартномалари; давлатлараро муносабатларнинг асослари тўғрисидаги шартномалар; Ўзбекистон Республикасининг мудофаа қобилиятига дахлдор масалалар бўйича шартномалар; куч ишлатишдан ёки куч ишлатиш билан таҳдид қилишдан ўзаро воз кечиш тўғрисидаги шартномалар; тинчлик шартномалари ва коллектив хавфсизлик тўғрисидаги шартномалар; Ўзбекистон Республикасининг бошқа давлатлар билан ҳудудий чегараланиши тўғрисидаги шартномалар; Ўзбекистон Республикасининг давлатлараро иттифоқларда, халқаро ташкилотларда ва бошқа бирлашмаларда иштироки тўғрисидаги шартномалар; ижроси амалдаги қонунларнинг ўзгартирилишини ёки янги қонунлар қабул қилинишини тақозо этадиган, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг қонунларида назарда тутилганидан бошқача қоидаларни белгилайдиган халқаро шартномалар ратификация қилинади.
Тузиш вақтида томонлар келгусида уни ратификация қилиш тўғрисида келишиб олган Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари ҳам худди шундай ратификация қилинади.
Олий Мажлис Ўзбекистон Республикасининг бошқа халқаро шартномаларини ҳам ратификация қилиши мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан ёки у ваколат берган органлар томонидан халқаро молия институтлари билан тузилган Ўзбекистон Республикасининг халқаро заём ва кафолатли шартномалари ратификация қилинмайди ва Ўзбекистон Республикаси учун имзоланган пайтдан эътиборан кучга киради.
15-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини ратификация қилиш тўғрисидаги таклифлар
Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарорига мувофиқ имзоланган халқаро шартномаларни ратификация қилиш тўғрисидаги таклифлар Олий Мажлисга Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан киритилади.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг қарорига мувофиқ имзоланган Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини ратификация қилиш тўғрисидаги таклифлар Олий Мажлисга Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан киритилади, бу ҳақда тегишли қарор қабул қилинади.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини ратификация қилишга киритиш тўғрисидаги таклифлар Ташқи ишлар вазирлиги томонидан мустақил равишда ёки агар шартнома бошқа вазирликлар ва идораларнинг ваколатларига кирадиган масалаларга дахлдор бўлса, улар билан келишилган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Президенти ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига киритилади.
16-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини ратификация қилиш тўғрисида Олий Мажлиснинг қарори
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасини ратификация қилиш тўғрисидаги Олий Мажлиснинг тўхтами — қарор шаклида қабул қилинади.
17-модда. Ратификация ёрлиғи
[СПиТ:
1.Халқаро шартномалар / Ратификация ёрлиғи]
Ратификация ёрлиғи — Олий Мажлис халқаро шартномани кўриб чиққанлигидан гувоҳлик берувчи ва халқаро шартнома Ўзбекистон Республикаси учун мажбурийлигига рози эканлигини ифодаловчи махсус ҳужжат.
Ратификация ёрлиғининг шакли Ташқи ишлар вазирлигининг тақдимномасига биноан Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан белгиланади.
18-модда. Ратификация ёрлиғини имзолаш
Ратификация ёрлиғи Олий Мажлиснинг халқаро шартномани ратификация қилиш тўғрисидаги қарорига асосан Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзоланади, унинг муҳри ва Ташқи ишлар вазирининг имзоси билан тасдиқланади.
19-модда. Ратификация ёрлиқларини алмашиш ва уларни сақлашга топшириш
Ратификация ёрлиқларини алмашиш, Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларни ратификация қилганлиги тўғрисидаги ёрлиқларни сақлаш учун депозитарийларга топшириш Ташқи ишлар вазирлиги томонидан ёҳуд унинг топшириғига биноан Ўзбекистон Республикаси дипломатик ваколатхонаси ёки Ўзбекистон Республикасининг халқаро ташкилот ҳузуридаги ваколатхонаси томонидан амалга оширилади.
20-модда. Ўзбекистон Республикасининг ратификация қилинмайдиган халқаро шартномаларини тасдиқлаш (қабул қилиш)
Ўзбекистон Республикасининг ратификация қилинмайдиган, лекин уларнинг тасдиқланишини (қабул қилинишини) назарда тутувчи халқаро шартномаларни тасдиқлаш (қабул қилиш):
1) Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфидаги масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
2) Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузиладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
3) идоралараро шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайдиган тартибда амалга оширилади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 7-банди.
21-модда. Халқаро шартномаларга қўшилиш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларга қўшилиши тўғрисидаги қарор:
1) ратификация қилинадиган шартномаларга нисбатан — Олий Мажлис томонидан;
2) ратификация қилинмайдиган, уларга қўшилиш Ўзбекистон Республикаси номидан амалга ошириладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан, ратификация қилинмайдиган, уларга қўшилиш Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфидаги масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан амалга ошириладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
3) ратификация қилинмайдиган, уларга қўшилиш Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан амалга ошириладиган шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан;
4) идоралараро шартномаларга нисбатан, — Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайдиган тартибда қабул қилинади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 8-банди.
22-модда. Ўзбекистон Республикаси томонидан халқаро шартноманинг вақтинча қўлланилиши
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномани ёки унинг бир қисмини у кучга киргунга қадар вақтинча қўллаши мумкин, агар шартномада бу ҳол назарда тутилган бўлса ёки шартномани имзолаган томонлар билан шундай шартлашувга эришилган бўлса.
Ўзбекистон Республикаси томонидан халқаро шартномани ёки унинг бир қисмини вақтинча қўллаш тўғрисидаги қарор халқаро шартномани имзолаш ҳақида қарор чиқарган орган томонидан қабул қилинади.
23-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг кучга кириши ва амал қилиш муддати
Халқаро шартномалар Ўзбекистон Республикаси учун ушбу Қонунга мувофиқ шартномада назарда тутилган ёки аҳдлашувчи томонлар ўртасида келишилган тартибда ва муддатларда кучга киради.
24-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига доир қўшимча шартлар
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини имзолаш, ратификация қилиш, тасдиқлаш, қабул қилиш ёки шартномаларга қўшилиш вақтида шартнома шартлари ва халқаро ҳуқуқнинг тегишли нормаларига риоя қилинган ҳолда шартномаларга доир қўшимча шартлар қўйилиши мумкин.
Қўшимча шартлар қандай қўйилган бўлса, шундай тартибда исталган вақтда олиб ташланиши мумкин.
III. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАРИНИ ЭЪЛОН ҚИЛИШ ВА РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ
25-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини эълон қилиш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини эълон қилиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 17-бандида идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини нашр қилиш тартиби белгиланган.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари, уларнинг аутентик матнлари чет тилларда тузилган бўлса, давлат тилида эълон қилинади. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари бошқа тилларда ҳам эълон қилиниши мумкин.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари тўплами Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари эълон қилинадиган расмий манбадир.
(25-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 12 декабрдаги 568–II-сон Қонунига мувофиқ киритилган — Олий Мажлис Ахборотномаси, 2004 й., 1-2-сон, 18-модда)
26-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини рўйхатдан ўтказиш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Котибиятида ва бошқа халқаро ташкилотларнинг тегишли органларида рўйхатдан ўтказиш Ташқи ишлар вазирлиги томонидан амалга оширилади.
IV. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАРИНИ БАЖАРИШ
27-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига риоя этиш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига Ўзбекистон Республикаси халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ қатъий ва мажбурий равишда риоя этмоғи лозим.
28-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари бўйича мажбуриятларни бажариш
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофиқ республика томонидан тузилган шартномаларга, битимларга ва у қабул қилган мажбуриятларга риоя этилишини таъминлайди.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини бажариш чора-тадбирларини ишлаб чиқади ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари бўйича мажбуриятларнинг бажарилиши учун масъулият юклатиладиган вазирликлар, идоралар ва мансабдор шахсларни белгилайди.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати, вазирликлар ва идоралар, Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари билан тартибга солинадиган масалалар ваколат доирасига кирадиган бошқа давлат органлари шартнома бўйича Ўзбекистон томонидан қабул қилинган мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлайдилар, бундай шартномалардан келиб чиқувчи Ўзбекистон Республикасига тегишли ҳуқуқларнинг амалга оширилишини ва шартномалар бошқа иштирокчиларининг ўз мажбуриятларини бажаришини кузатиб борадилар.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари бўйича мажбуриятларнинг бажарилиши устидан назоратни амалга оширади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 12 декабрдаги 473-сонли қарори билан тасдиқланган «Халқаро шартномалар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалар бўйича мажбуриятларини бажариш тартиби»нинг II бўлими ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 9, 10 ва 11-бандлари.
29-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг бажарилишини кузатиш
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг бажарилишини Ташқи ишлар вазирлиги кузатиб боради.
30-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг матнларини сақлаш ва депозитарий вазифаларини амалга ошириш
Ўзбекистон Республикаси номидан ва Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузилган Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг асл нусхалари (тасдиқланган нусхалари, расмий таржималари) сақлаш учун улар имзоланган (тасдиқланган нусхалари, расмий таржималари депозитарийдан олинган) кундан эътиборан икки ҳафталик муддат ичида Ташқи ишлар вазирлигига топширилади, бу ҳужжатларнинг нусхаларини эса улар кучга кирган кундан эътиборан икки ҳафталик муддат ичида Ташқи ишлар вазирлиги тегишли вазирликлар ва идораларга юборади.
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг асл нусхаларини сақлаш тартибини ташқи ишлар вазири тасдиқлайди.
Идоралараро шартномаларнинг асл нусхалари тегишли вазирликлар ва идораларнинг архивларида сақланади, бу шартномаларнинг тасдиқланган нусхалари улар имзоланган (тасдиқланган нусхалари, расмий таржималари депозитарийдан олинган) кундан эътиборан икки ҳафталик муддат ичида Ташқи ишлар вазирлигига юборилади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 16-бандига мувофиқ бу шартномаларнинг тасдиқланган нусхалари мазкур идоралараро шартномалар келишилган органларга ҳам юборилади.
Кўп томонлама халқаро шартномалар депозитарийси вазифаларини, агар мазкур шартномаларнинг шартларига мувофиқ бундай вазифа Ўзбекистон Республикасига юклатилган бўлса, Ташқи ишлар вазирлиги бажаради.
Кўп томонлама халқаро шартномаларнинг депозитарийси вазифасини бажарувчи хорижий давлат органлари, халқаро ташкилотлар ёки уларнинг бош ижрочи мансабдор шахслари билан ёзишмалар Ташқи ишлар вазирлиги томонидан олиб борилади.
31-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини унинг бошқа иштирокчилари бузган тақдирда қўлланиладиган чоралар
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг мажбуриятларини унинг бошқа иштирокчилари бузган тақдирда Ташқи ишлар вазирлиги ёки бошқа манфаатдор вазирликлар ва идоралар Ташқи ишлар вазирлиги билан бирга Ўзбекистон Республикаси Президентига ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига халқаро ҳуқуқ нормаларига мувофиқ зарур чораларни кўриш тўғрисида таклифлар тақдим этадилар.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини унинг бошқа иштирокчилари жиддий бузган тақдирда, шунингдек халқаро ҳуқуқ нормаларида назарда тутилган бошқа ҳолларда, бундай шартнома ушбу Қонуннинг 38 — 43-моддаларида белгиланган тартибда тўхтатилиши мумкин.
[ОКОЗ:
1.19.00.00.00 Халқаро муносабатлар. Халқаро ҳуқуқ / 19.06.00.00 Халқаро шартномалар ҳуқуқи / 19.06.04.00 Шартномалар ҳаракатини ҳақиқий эмас деб топиш, тўхтатиш ва тугатиш]
V. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАРИНИНГ ҲАҚИҚИЙ ЭМАСЛИГИ, УЛАРНИ ТЎХТАТИШ, ДЕНОНСАЦИЯ ҚИЛИШ ВА АМАЛ ҚИЛИШИНИ ТЎХТАТИБ ТУРИШ
32-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг ҳақиқий эмаслиги
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари халқаро ҳуқуқ нормаларида назарда тутилган ҳолларда ҳақиқий эмас деб ҳисобланиши мумкин.
33-модда. Халқаро шартномани тўхтатиш ёки ундан чиқиш
Халқаро шартномани тўхтатиш ёки Ўзбекистон Республикасининг ундан чиқиши:
1) шартнома қоидаларига мувофиқ;
2) шартноманинг бошқа иштирокчилари билан маслаҳатлашувлар асосида исталган вақтда амалга оширилиши мумкин.
34-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасини денонсация қилиш ёки тўхтатиш тўғрисидаги қоидалари бўлмаган шартномадан чиқиш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида уни тўхтатиш тўғрисида қоида бўлмаса ва уни денонсация қилиш ёки ундан чиқиш назарда тутилмаган бўлса, бу шартнома денонсация қилинмайди ва ундан чиқишга йўл қўйилмайди, агар:
1) халқаро шартнома иштирокчилари шартномани денонсация қилиш ёки ундан чиқиш имкониятини яратиш ниятида бўлганлари белгилаб қўйилган бўлса;
2) шартнома хусусияти уни денонсация қилиш ёки ундан чиқиш ҳуқуқини назарда тутмайдиган бўлса.
Ўзбекистон Республикаси шартномани денонсация қилиш ёки ундан чиқиш ниятини камида ўн икки ой олдин хабар қилади.
35-модда. Халқаро шартноманинг амал қилишини Ўзбекистон Республикаси томонидан тўхтатиб туриш
Халқаро шартноманинг амал қилиши Ўзбекистон Республикаси томонидан шартноманинг ҳамма иштирокчиларига ёки шартноманинг алоҳида иштирокчисига нисбатан тўхтатиб туриш:
1) шартнома қоидаларига мувофиқ;
2) шартноманинг бошқа иштирокчилари билан маслаҳатлашувлар асосида исталган вақтда амалга оширилади.
36-модда. Кейинги шартноманинг тузилишидан келиб чиқиб халқаро шартноманинг амал қилишини Ўзбекистон Республикаси томонидан тўхтатиш ёки тўхтатиб туриш
Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаси, агар унинг барча иштирокчилари худди шу масала бўйича кейинги шартномани тузган бўлсалар ва:
1) ушбу масаланинг кейинги шартнома билан тартибга солиниши шу шартнома мазмунидан келиб чиқса ёки шундайлиги бошқача тарзда белгиланган бўлса;
2) Ўзбекистон Республикасининг кейинги шартномаси қоидалари олдинги шартнома қоидаларига зид бўлса ва иккала шартномани бир вақтда қўллаш мумкин бўлмаса, бекор қилинган ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикаси олдинги шартномасининг амал қилиши фақат тўхтатиб турилган ҳисобланади, агар унинг иштирокчилари шундай ниятда эканликлари кейинги шартнома мазмунидан келиб чиқса ёки шундайлиги бошқача тарзда белгиланган бўлса.
37-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномасининг бузилиши оқибатида уни тўхтатиш ёки тўхтатиб туриш
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномасининг ушбу шартнома иштирокчиларидан биронтаси томонидан жиддий бузилиши шартномани бутунлай ёки қисман амал қилишини тўхтатиш ёки тўхтатиб туриш учун Ўзбекистон Республикасига бу бузишни асос қилиб кўрсатиш ҳуқуқини беради.
Халқаро шартноманинг жиддий бузилиши қуйидагилардан иборат:
1) халқаро ҳуқуқ нормаларида зид тарзда шартномадан воз кечиш;
2) шартнома объекти ва мақсадининг амалга ошиши учун муҳим аҳамиятга эга бўлган қоиданинг бузилиши.
38-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги таклифлар
Ўзбекистон Республикаси номидан, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузилган Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг амал қилишини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги таклифлар тегишли тарзда Ташқи ишлар вазирлиги томонидан мустақил равишда ёки бошқа вазирликлар ва идоралар билан келишилган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Президентига ёки Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига киритилади. Ташқи иқтисодий фаолият масалалари бўйича Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг амал қилинишини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги таклифларни Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо вазирлиги Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматига киритиб, айни бир пайтнинг ўзида Ташқи ишлар вазирлигини хабардор қилишга ҳақлидир. Бошқа вазирликлар ва идоралар халқаро шартномаларнинг амал қилишини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги таклифларни Ташқи ишлар вазирлигига киритадилар.
(38-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2005 йил 14 декабрдаги ЎРҚ-11-сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2005 й., 49-50-сон, 365-модда)
39-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини Олий Мажлис томонидан тўхтатиш, денонсация қилиш
Ўзбекистон Республикаси номидан тузилган Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тўхтатиш, денонсация қилиш Ўзбекистон Республикаси Президентининг тақдимномасига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати тасарруфидаги масалалар бўйича Ўзбекистон Республикаси номидан тузилган шартномалар эса, Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг тақдимномасига мувофиқ Олий Мажлис томонидан амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузилиб, ратификация қилинган Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини тўхтатиш, денонсация қилиш Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг тақдимномасига мувофиқ Олий Мажлис томонидан амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномасининг тўхтатилиши, денонсация қилиниши, агар шартномада бошқача ҳол назарда тутилмаган бўлса ёки унинг ўзга иштирокчилари билан бошқача келишилмаган бўлса, Ўзбекистон Республикасини шартномани бажариш мажбуриятидан озод қилади ва шартноманинг амал қилиши давомида пайдо бўлган Ўзбекистон Республикасининг ҳуқуқ ва мажбуриятларига таъсир этмайди.
40-модда. Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларини Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан тўхтатиш, денонсация қилиш
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузилган ва ратификация қилинмайдиган халқаро шартномаларни, шунингдек Ҳукуматнинг қарорига асосан қўшилинган шартномаларни тўхтатиш, денонсация қилиш Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан амалга оширилади.
41-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг амал қилишини тўхтатиб туриш
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг амал қилишини тўхтатиб туриш шартноманинг ўзидан келиб чиқадиган шартлар ва халқаро ҳуқуқ нормаларига биноан Ўзбекистон Республикаси учун халқаро шартноманинг мажбурий эканлигига розилик тўғрисидаги қарорни қабул қилган орган томонидан амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаси амал қилишининг тўхтатиб турилиши, агар шартномада бошқача ҳол назарда тутилмаган ёки унинг ўзга иштирокчилари билан бошқача келишилмаган бўлса, Ўзбекистон Республикасини шартнома тўхтатиб турилган муддат давомида уни бажаришдан озод қилади.
42-модда. Ўзбекистон Республикаси идоралараро шартномаларининг амал қилишини тўхтатиш ва тўхтатиб туриш
Идоралараро шартномаларнинг амал қилишини тўхтатиш ва тўхтатиб туриш Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати белгилайдиган тартибда амалга оширилади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 12 январдаги 15-сон қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасининг идоралараро тусдаги халқаро шартномаларини тузиш, бажариш, тўхтатиб туриш, тўхтатиш ва бекор қилиш тартиби»нинг 14 ва 15-бандлари.
43-модда. Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларининг амал қилишини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги хабар
Ўзбекистон Республикаси номидан, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати номидан тузилган халқаро шартномаларнинг амал қилишини тўхтатиш, денонсация қилиш ёки тўхтатиб туриш тўғрисидаги расмий ахборот ушбу Қонуннинг 25-моддасида назарда тутилган тартибда эълон қилинади.
1995 йил 22 декабрь, 172-I-сон
«Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида» ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақида
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2012 й., 52-сон, 583-модда; 2014 й., 50-сон, 588-модда; 2015 й., 32-сон, 425-модда; 2016 й., 39-сон, 457-модда)
Қонунчилик палатаси томонидан 2012 йил 1 ноябрда қабул қилинган
Сенат томонидан 2012 йил 5 декабрда маъқулланган
1-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2000 йил 14 декабрда қабул қилинган «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида»ги 160–II-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2001 йил, № 1–2, 8-модда; 2004 йил, № 1-2, 18-модда; 2005 йил, № 1, 18-модда) ўзгартиш ва қўшимчалар киритилиб, унинг янги таҳрири тасдиқлансин (илова қилинади).
2-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:
ҳукумат қарорларини ушбу Қонунга мувофиқлаштирсин;
давлат бошқаруви органлари ушбу Қонунга зид бўлган ўз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини қайта кўриб чиқишлари ва бекор қилишларини таъминласин.
3-модда. Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.
Ушбу Қонун «Халқ сўзи» газетасининг 2012 йил 25 декабрдаги 250 (5670)-сонида эълон қилинган.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида
(янги таҳрири)
1-боб. Умумий қоидалар
1-модда. Ушбу Қонуннинг асосий вазифалари
Ушбу Қонуннинг асосий вазифалари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тушунчасини, турларини, ўзаро нисбатини аниқлашдан, норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш тартибига ва уларнинг мазмунига қўйиладиган асосий талабларни белгилашдан, шунингдек уларнинг ижроси ташкил этилишини таъминлашдан иборат.
2-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Қорақалпоғистон Республикаси норматив-ҳуқуқий ҳужжатларининг турлари ва ўзаро нисбати, норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш тартибига ҳамда уларнинг мазмунига қўйиладиган асосий талаблар ва уларнинг ижроси ташкил этилишини таъминлаш Қорақалпоғистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан ҳам белгиланади.
3-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат тушунчаси
[СПиТ:
1.Қонунчилик / Норматив-ҳуқуқий ҳужжат]
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат ушбу Қонунга мувофиқ қабул қилинган, умум мажбурий давлат кўрсатмалари сифатида ҳуқуқий нормаларни белгилашга, ўзгартиришга ёки бекор қилишга қаратилган расмий ҳужжатдир.
4-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлган органлар ёки мансабдор шахслар
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг палаталари, Ўзбекистон Республикасининг Президенти, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси, вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлган органлар ёки мансабдор шахслар (бундан буён матнда органлар деб юритилади) ҳисобланади.
2-боб. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг турлари ва ўзаро нисбати
5-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг турлари
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг турлари қуйидагилардир:
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси;
Ўзбекистон Республикасининг қонунлари;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари;
Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари;
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари;
вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари;
маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари.
6-модда. Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари
[СПиТ:
1.Қонунчилик / Қонун ҳужжатлари]
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қонун ҳужжатларидир ва улар Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари мажмуини ташкил қилади.
[СПиТ:
1.Қонунчилик / Қонунлар]
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари қонунлардир.
[СПиТ:
1.Қонунчилик / Қонун ости ҳужжатлари]
Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари, вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари қонун ости ҳужжатларидир.
7-модда. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларининг устуворлиги
Ўзбекистон Республикасида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларининг устуворлиги сўзсиз тан олинади.
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси олий юридик кучга эга ва Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида қўлланилади.
Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси асосида ва уни ижро этиш учун қабул қилинади ҳамда унинг нормалари ва принципларига зид келиши мумкин эмас.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 3-боби («Конституция ва қонуннинг устунлиги»).
8-модда. Ўзбекистон Республикасининг қонунлари
Ўзбекистон Республикасининг қонунлари энг муҳим ва барқарор ижтимоий муносабатларни тартибга солади ҳамда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси томонидан ёки референдум ўтказиш йўли билан қабул қилинади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикасининг референдуми тўғрисида»ги Қонуни.
Ўзбекистон Республикасининг қонунлари конституциявий қонунлар тарзида қабул қилиниши мумкин.
Кодекслар Ўзбекистон Республикасининг қонунлари билан тасдиқланади.
9-модда. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг палаталари Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари асосида ҳамда уларни ижро этиш учун қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси тўғрисида»ги Конституциявий Қонунининг 7-моддаси ва Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Сенати тўғрисида»ги Конституциявий Қонунининг 7-моддаси.
10-модда. Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишлари
Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари асосида ҳамда уларни ижро этиш учун фармонлари ва қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 94-моддаси.
11-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишлари асосида ҳамда уларни ижро этиш учун қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тўғрисида»ги Қонунининг 20-моддаси, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил, 14 февралдаги 62-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Регламенти» ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2005 йил 4 февралдаги Ф-2118-сонли «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишларини тайёрлаш, кўриб чиқиш ва имзолаш тартиби тўғрисида»ги Фармойиши.
12-модда. Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар ўз ваколати доирасида буйруқлар ҳамда қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишлари асосида ҳамда уларни ижро этиш учун қабул қилинади.
Буйруқлар вазирлар томонидан ёки идора номидан қарорлар қабул қилиш якка тартибда амалга ошириладиган идоралар раҳбарлари томонидан қабул қилинади.
Қарорлар давлат қўмиталари томонидан ёки идора номидан қарорлар қабул қилишни мазкур идоранинг коллегиал органи амалга оширадиган идоралар томонидан қабул қилинади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари бошқа вазирликлар, давлат қўмиталари ёки идоралар билан келишилган ҳолда қабул қилиниши мумкин.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар томонидан қўшма қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиниши мумкин.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг таркибий бўлинмалари ҳамда ҳудудий органлари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилишга ҳақли эмас.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сонли «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларининг қонунийлигини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги, 2000 йил 19 майдаги 197-сонли «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг меъёрий ҳужжатларини қабул қилиш тартибини такомиллаштириш тўғрисида»ги қарорлари ва «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари» (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.).
13-модда. Вазирликлар, давлат қўмиталари ёки идоралар томонидан қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга нисбатан ҳуқуқий ворислик
Вазирлик, давлат қўмитаси ёки норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш ҳуқуқи берилган идора қайта ташкил этилган тақдирда, ҳуқуқий ворисга ўз ваколати доирасида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш ҳуқуқи билан бирга илгари қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга ўзгартириш, қўшимчалар киритиш, уларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва тугатиш ваколатлари ҳам ўтади, ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Вазирлик, давлат қўмитаси ёки идора тугатилган ёхуд у тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қабул қилиш ҳуқуқини ҳуқуқий ворисига бермасдан қайта ташкил этилган тақдирда, илгари қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга ўзгартириш, қўшимчалар киритиш, уларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш ва тугатиш ваколатлари юқори турувчи ёки бошқа ваколатли органга ўтади.
Вазирликнинг, давлат қўмитасининг ёки идоранинг номи ўзгартирилган тақдирда, унинг илгариги номи кўрсатилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ўзгартирилган номга оид қисмига ўзгартириш ёки қўшимча киритилиши лозим. Бундай ўзгартиришлар ёхуд қўшимчалар киритилгунига қадар илгариги ном кўрсатилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг амал қилиши номи ўзгартирилган вазирликка, давлат қўмитасига ёки идорага тўлиқ ҳажмда татбиқ этилади.
Вазирлик, давлат қўмитаси ёки идора мақомининг ўзгартирилиши улар томонидан илгари қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар амал қилишининг тугатилишига олиб келмайди.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сон қарори билан тасдиқланган «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларини ҳуқуқий экспертизадан ва давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида»ги низомнинг 19-банди.
14-модда. Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари ўз ваколати доирасида қарорлар тарзида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилади.
Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишлари, шунингдек маҳаллий давлат ҳокимияти юқори турувчи органларининг қарорлари асосида ва уларни ижро этиш учун қабул қилинади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Маҳаллий давлат ҳокимияти тўғрисида»ги Қонунининг 6-моддаси.
15-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан тасдиқланадиган низомлар, қоидалар, йўриқномалар ва бошқа ҳужжатлар
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан ушбу ҳужжатларнинг таркибий қисми бўлган низомлар, қоидалар, йўриқномалар ва бошқа ҳужжатлар тасдиқланиши мумкин.
16-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ўзаро нисбати
Турли норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг юридик кучи бўйича ўзаро нисбати Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига, норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қабул қилган органларнинг ваколатига ва мақомига, ушбу ҳужжатларнинг турларига, шунингдек норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинган санага мувофиқ белгиланади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат ўзига нисбатан юқори юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ бўлиши шарт.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўртасида тафовут бўлган тақдирда юқори юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжат қўлланилади.
Тенг юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўртасида тафовут бўлган тақдирда кейинроқ қабул қилинган ҳужжат қоидалари амал қилади, ушбу модданинг бешинчи қисмида назарда тутилган ҳол бундан мустасно.
Агар норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган вазирликнинг, давлат қўмитасининг ёки идоранинг ижтимоий муносабатларнинг муайян соҳасини ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш учун махсус ваколати бўлса, ушбу орган қабул қилган ҳужжат бир хил даражадаги бошқа вазирлик, давлат қўмитаси ёки идора томонидан қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатга нисбатан юқори юридик кучга эга бўлади.
3-боб. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш
17-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлашни режалаштириш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қабул қилувчи (ишлаб чиқувчи) органлар ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солиш ёки қонун ҳужжатлари нормаларини такомиллаштириш мақсадида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлашнинг жорий (бир йилгача бўлган муддатга) ва истиқболга (бир йилдан ортиқ муддатга) мўлжалланган режаларини (дастурларини) ишлаб чиқиши ҳамда тасдиқлаши мумкин.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлашни режалаштириш тартиби норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қабул қилувчи (ишлаб чиқувчи) органлар томонидан белгиланади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 5 августдаги 227-сон қарори билан тасдиқланган «Қонунлар лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш бўйича дастурларини тайёрлаш ва қабул қилиш, шунингдек уларнинг бажарилиши мониторинги тартиби тўғрисида»ги низом, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 17 октябрдаги 345-сонли қарори билан тасдиқланган «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг қонун лойиҳаларига доир фаолиятининг намунавий регламенти»нинг 2-боби («Органларнинг қонун лойиҳаларига доир фаолиятини режалаштириш»).
18-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш тартиби
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш:
лойиҳани тайёрлаш тўғрисидаги таклифни кўриб чиқиш ва уни тайёрлаш ҳақида қарор қабул қилишни;
лойиҳа тайёрлашни ташкилий-техникавий ва молиявий жиҳатдан таъминлашни;
зарур материаллар ва ахборот тўплашни;
лойиҳанинг концепцияси баён қилинган тушунтириш хатини ишлаб чиқишни;
лойиҳани тузишни;
ҳуқуқий ва бошқа зарур экспертиза ўтказишни ўз ичига олади.
Ўзбекистон Республикасининг қонунлари лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасига киритишнинг хусусиятлари «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Регламенти тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларида белгиланади.
19-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлашни ташкил этиш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш учун лойиҳани ишлаб чиқаётган ташкилот (бундан буён матнда ишлаб чиқувчи деб юритилади) томонидан ишчи гуруҳ (комиссия) тузилиши мумкин.
Ишчи гуруҳ (комиссия) таркибига ишлаб чиқувчининг тегишли бўлинмаларининг, тегишли тармоқлар ҳолати ва ривожланиши учун масъул бўлган вазирликларнинг, давлат қўмиталарининг ёки идораларнинг, бошқа манфаатдор давлат органларининг, илмий ва бошқа ташкилотларнинг вакиллари, шунингдек фуқаролар киритилиши мумкин. Бунда нодавлат ташкилотлар вакиллари, шунингдек фуқаролар ўз розилиги билан ишчи гуруҳ (комиссия) таркибига киритилади.
Ишчи гуруҳ (комиссия) аъзолари норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш учун зарур бўлган тегишли билим ва тажрибага эга бўлиши керак.
Ишлаб чиқувчи ишчи гуруҳнинг (комиссиянинг) фаолиятини таъминлаш учун давлат органларидан ва ўзга ташкилотлардан норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш учун зарур бўлган материалларни, статистика маълумотларини ва бошқа маълумотларни олишга, лойиҳа юзасидан илмий ва бошқа ташкилотларнинг, олимлар ва мутахассисларнинг маслаҳатлари ҳамда тавсияларини, шунингдек экспертлар хулосаларини олишга ҳақлидир.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи орган, зарур ҳолларда, норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлашни давлат органларига, илмий ва бошқа ташкилотларга, айрим фуқароларга белгиланган тартибда ўз ваколатлари доирасида топширишга ёки уларга шартнома асосида буюртма беришга ҳақлидир.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи орган, зарур ҳолларда, норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг муқобил лойиҳаларини тайёрлашни бир нечта давлат органига, илмий ва бошқа ташкилотларга, айрим фуқароларга ўз ваколатлари доирасида топширишга ёки улар билан шартномалар тузишга, шунингдек энг яхши норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси учун танловлар ўтказишга ҳақлидир.
Шунингдек, қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Қонунининг 11-моддаси, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 17 октябрдаги 345-сонли қарори билан тасдиқланган «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг қонун лойиҳаларига доир фаолиятининг намунавий регламенти»нинг 3-боби («Қонун лойиҳаларини тайёрлаш, келишиш ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиш»), Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 14 февралдаги 62-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Регламенти»нинг V-бўлими («Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишлари лойиҳаларини ишлаб чиқиш, келишиш ва имзолаш тартиби»), «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги услубий кўрсатмаларнинг (рўйхат рақами 2352, 09.04.2012 й.) III-боби («Лойиҳаларни тайёрлашни ташкиллаштириш») ва «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари»нинг (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.) 2-боби («Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш»).
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар, шунингдек маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш бўйича ишини мувофиқлаштириш Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 23 августдаги ПҚ-1602-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги тўғрисида»ги низомнинг 8.1-кичик банди.
20-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлашда қонун ҳужжатларининг ҳолатини, қўлланилиш амалиётини, жамоатчилик фикрини ва халқаро тажрибани ўрганиш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлашда ишлаб чиқувчи:
қонун ҳужжатларининг ҳолатини, лойиҳани тартибга солиш предмети бўйича қўлланилиш амалиётини ўрганади;
ижтимоий муносабатларнинг муайян соҳасини ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солишга салбий таъсир кўрсатаётган нуқсонлар ва зиддиятларни, шунингдек ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солишга бўлган ижтимоий эҳтиёжни, қонун ҳужжатларининг самарадорлигига таъсир этувчи сабаблар ҳамда шароитларни аниқлайди;
давлат органлари ва бошқа ташкилотларнинг, шунингдек айрим фуқароларнинг таклифларини, оммавий ахборот воситаларининг материалларини, илмий ва бошқа ташкилотларнинг, олимлар ва мутахассисларнинг маслаҳатлари ва тавсияларини, жамоатчилик фикрини аниқлашнинг бошқа воситалари маълумотларини умумлаштиради ҳамда улардан фойдаланади;
халқаро ҳуқуқнинг умум эътироф этилган принциплари ва нормаларини ҳисобга олади, шунингдек ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш борасида бошқа давлатлар тажрибасини ўрганади.
Ўзбекистон Республикаси қонунларининг лойиҳалари қонунда белгиланган тартибда умумхалқ муҳокамасига қўйилиши мумкин. Бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг лойиҳалари жамоатчилик ёки мутахассислар муҳокамасига қўйилиши мумкин.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг жамоатчилик муҳокамаси манфаатдор давлат органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари ҳамда бошқа ташкилотлар вакиллари, олимлар ва мутахассислар иштирокида ўтказилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг мутахассислар муҳокамаси тегишли тармоқлар мутахассислари иштирокида ўтказилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасининг жамоатчилик ёки мутахассислар муҳокамаси иштирокчилари ишлаб чиқувчи томонидан унинг матни билан олдиндан таништирилиши лозим.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасининг муҳокамаси жараёнида баён этилган таклифлар ва мулоҳазалар тавсия хусусиятига эга ҳамда ишлаб чиқувчи томонидан кўриб чиқилиши керак. Инобатга олинмаган таклифлар ва мулоҳазалар юзасидан тегишли тушунтиришлар берган ҳолда маълумотнома тайёрланади. Муҳокама материаллари норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи органга кўриб чиқиш учун норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини киритиш билан бир вақтда киритилади.
Шунингдек, қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Қонунининг 14, 15 ва 16-моддалари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 17 октябрдаги 345-сонли қарори билан тасдиқланган «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг қонун лойиҳаларига доир фаолиятининг намунавий регламенти»нинг 4-боби («Қонун лойиҳаларининг жамоатчилик ва мутахассислар муҳокамаси»).
21-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасининг экспертизаси
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси ҳуқуқий экспертизадан ўтказилиши шарт.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси ишлаб чиқувчининг ёки норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи органнинг қарорига кўра иқтисодий, молиявий, илмий, экологик экспертизадан, шунингдек бошқа турдаги экспертизалардан ўтказилиши мумкин.
Экспертлар сифатида норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини тайёрлашда бевосита иштирок этмаган ташкилотлар ва (ёки) шахслар жалб қилинади. Экспертиза ўтказиш учун олимлар ва мутахассислар, шу жумладан бошқа давлатлар ҳамда халқаро ташкилотлардан олимлар ва мутахассислар жалб этилиши мумкин. Экспертлар норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасига баҳо беришда мустақилдирлар ва улар экспертиза ўтказишни топширган органнинг нуқтаи назари билан боғлиқ бўлмайди.
Экспертларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси бўйича хулосалари тавсия хусусиятига эга ва ишлаб чиқувчи ёки норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи орган томонидан кўриб чиқилиши керак. Хулосанинг инобатга олинмаган бандлари юзасидан тегишли тушунтиришлар берган ҳолда маълумотнома тайёрланади.
22-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасининг ҳуқуқий экспертизаси
Ҳуқуқий экспертиза давомида норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасининг Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунларига, унга нисбатан юқори юридик кучга эга бўлган бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга, қонунчилик техникаси қоидаларига мувофиқлиги, шунингдек ҳавола қилувчи нормалар қўлланилишининг асослилиги ҳамда мақсадга мувофиқлиги текширилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг ҳуқуқий экспертизаси ишлаб чиқувчининг ёки норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи органнинг юридик хизмати, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва бошқа ташкилотлар томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ ўтказилиши мумкин. Бунда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг ҳуқуқий экспертизасини бошқа турдаги экспертизалар ўтказилганидан кейин амалга оширади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 24 августдаги 182-сон қарори билан тасдиқланган «Давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг юридик хизмати тўғрисида» низомнинг 10-банди ва «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги услубий кўрсатмаларнинг (рўйхат рақами 2352, 09.04.2012 й.) VII-боби («Ишлаб чиқувчининг юридик хизмати томонидан лойиҳани ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш»).
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарорлари лойиҳаларининг ҳуқуқий экспертизаси Қорақалпоғистон Республикаси Адлия вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар адлия бошқармалари томонидан амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Адлия вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар адлия бошқармалари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг ҳуқуқий экспертизаси давомида мазкур лойиҳаларнинг уларда давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари тизимида коррупция, бошқа ҳуқуқбузарликлар содир этилиши учун шароит яратадиган, шунингдек тадбиркорлик субъектлари учун асоссиз харажатлар қилишга олиб келувчи ортиқча маъмурий ҳамда бошқа чекловларни жорий этадиган қоидалар ва нормалар бор-йўқлигини аниқлаш нуқтаи назаридан ҳам таҳлилини амалга оширади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 23 августдаги ПҚ-1602-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги тўғрисида»ги низомнинг 8.1-кичик банди, «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш услубиёти» (рўйхат рақами 2745, 25.12.2015 й.).
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби қонун ҳужжатларида белгиланади.
Шунингдек, қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Қонунининг 24-моддаси, «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги услубий кўрсатмалар (рўйхат рақами 2352, 09.04.2012 й.), Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сон қарори билан тасдиқланган «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларини ҳуқуқий экспертизадан ва давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида»ги низом, «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари» (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.) ва «Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан қабул қилинадиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги йўриқнома (рўйхат рақами 2420, 01.02.2013 й.).
23-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи органга киритиш
Тайёрланган норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилувчи органга тушунтириш хати билан киритилиб, унда ҳужжатни қабул қилишнинг зарурлиги асосланади, ишлаб чиқувчилар кўрсатилади, норматив-ҳуқуқий ҳужжат мазмунининг қисқача тавсифи берилади, лойиҳа келишилган давлат органлари ва бошқа ташкилотларнинг рўйхати келтирилади, норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси бўйича келишмовчиликларнинг мазмуни ҳамда улар ҳақидаги асослантирилган фикр қисқача баён этилади. Зарурат бўлганда, норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасига уни асослаш учун молиявий-иқтисодий ҳисоб-китоблар, статистика маълумотлари ва бошқа маълумотлар илова қилинади.
Ишлаб чиқувчи қонун лойиҳасини киритаётганда халқаро ҳужжатларнинг ва чет эл мамлакатлари қонун ҳужжатларининг, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларининг тегишли қоидаларини, тегишли халқаро тажрибани Ўзбекистон Республикаси шароитида қўллаш мақбуллиги тўғрисидаги асосли таклифларни кетма-кетлик тартибида кўрсатган ҳолда таҳлилий қиёсий жадвалларни тайёрлаши шарт.
Халқаро ҳужжатлар ва чет эл мамлакатлари қонун ҳужжатларининг принциплари, қоидалари ҳамда таърифларининг тайёрланган батафсил таҳлилини ўз ичига олган қиёсий жадвалсиз киритилган қонун лойиҳаси кўриб чиқилмайди.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Кенгашининг ва Сенати Кенгашининг 2015 йил 15 сентябрдаги № 220-III/КҚ-41-III-сонли «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасида қонун лойиҳаси кўриб чиқилаётганда қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъекти вакилларининг иштирок этиш тартиби тўғрисидаги низомни ҳамда Қонун лойиҳаси тайёрланаётганда халқаро ҳужжатлар ва хорижий мамлакатлар қонун ҳужжатлари қоидаларининг қиёсий таҳлилини ўтказиш услубиётини тасдиқлаш ҳақида»ги қўшма қарори, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 17 октябрдаги 345-сонли қарори билан тасдиқланган «Қонун лойиҳаси концепциясига, қонун лойиҳасига илова қилинадиган тушунтириш хати, таҳлилий ва ахборот материалларига қўйиладиган асосий талаблар» .
4-боб. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга қўйиладиган асосий талаблар
24-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат мазмунига қўйиладиган талаблар
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг матни лўнда, оддий ва равон тилда баён этилади. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатда фойдаланиладиган тушунчалар ва атамалар турлича изоҳлаш имкониятини истисно этадиган, уларнинг қонун ҳужжатларида қабул қилинган маъносига мувофиқ ягона шаклда қўлланилади. Эскирган ҳамда кўп маънони англатадиган сўзлар ва иборалар, мажозий таққослашлар, сифатлашлар, киноялар қўлланилишига йўл қўйилмайди.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатда уни амалга оширишнинг ҳуқуқий воситалари, шу жумладан молиялаштириш манбалари, рағбатлантириш, мукофотлаш ва назорат қилиш чора-тадбирлари кўрсатилиши мумкин.
Давлат органлари ва бошқа ташкилотларнинг, шунингдек мансабдор шахслар ҳамда фуқароларнинг мажбуриятларини белгиловчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатда ушбу мажбуриятларни бузганлик учун жавобгарлик чоралари, агар бундай чоралар қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган бўлса ёки алоҳида норматив-ҳуқуқий ҳужжатда белгиланмаслиги керак бўлса, назарда тутилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат унинг қабул қилиниши сабаблари ва мақсадларига оид тушунтиришни қамраб олган муқаддимага эга бўлиши мумкин. Ҳуқуқий нормалар муқаддимага киритилмайди.
Ўзбекистон Республикасининг қонунларида ҳуқуқий нормалар тартиб рақамига эга бўлган моддалар кўринишида баён этилади. Моддалар қисмларга ажратилиши мумкин. Моддаларнинг қисмлари бандлар, кичик бандлар ва хатбошиларни қамраб олиши мумкин. Бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда ҳуқуқий нормалар тартиб рақамига эга бўлган бандлар тарзида баён этилади. Бандлар кичик бандлар ва хатбошиларга ажратилиши мумкин.
Ҳажм жиҳатидан йирик норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг мазмунан яқин бўлган моддалари (бандлари) параграфлар ва бобларга бирлаштирилади. Зарур ҳолларда боблар бўлимларга ва кичик бўлимларга бирлаштирилиши мумкин. Бўлимлар, кичик бўлимлар, боблар ва параграфлар сарлавҳаларга эга бўлади ҳамда рақамланади.
Зарур ҳолларда, норматив-ҳуқуқий ҳужжатда юридик, техник ва бошқа махсус атамалар ҳамда тушунчаларнинг қисқача таърифи берилади, умум қабул қилинган қисқартмалар қўлланилади ва бошқа қисқартмаларга тушунчалар берилади.
Зарур ҳолда норматив-ҳуқуқий ҳужжатда юқори юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг айрим қоидалари мазкур ҳужжатга ҳавола қилинган ҳолда айнан такрорланади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатда, қоида тариқасида, худди шундай юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ҳуқуқий нормалари қайта айнан такрорланмайди.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда ҳаволалар ҳуқуқий нормаларнинг ўзаро боғлиқлигини кўрсатиш ёки такрорлашларга йўл қўймаслик зарурати бўлган ҳолларда қўлланилади. Ҳаволалар аниқ бўлиши ва норматив-ҳуқуқий ҳужжатни ёхуд унинг алоҳида қоидаларини кўрсатиши керак.
Шунингдек, қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Қонунининг 19—22-моддалари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Кенгашининг ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати Кенгашининг 2010 йил 30 декабрдаги 237–II/150–II-сонли қўшма қарори билан тасдиқланган «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасига киритиладиган қонун лойиҳаларини ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатига тақдим этилган қонунларни юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш қоидалари», «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги услубий кўрсатмаларнинг (рўйхат рақами 2352, 09.04.2012 й.) 18—54-бандлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сон қарори билан тасдиқланган «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларини ҳуқуқий экспертизадан ва давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида»ги низомнинг 8-банди, «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари»нинг (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.) 29—38-бандлари, «Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан қабул қилинадиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги йўриқноманинг (рўйхат рақами 2420, 01.02.2013 й.) III боби (»Лойиҳанинг матнига ва тузилишига қўйиладиган талаблар»).
Қонунда назарда тутилган ҳолларда норматив-ҳуқуқий ҳужжатда унинг (ёки унинг қисмларининг) кучга кириш муддати кўрсатилиши керак.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Тадбиркорлик фаолияти эркинлигининг кафолатлари тўғрисида»ги Қонунининг 18¹-моддаси.
(24-модда Ўзбекистон Республикасининг 2014 йил 11 декабрдаги ЎРҚ-381-сонли Қонунига асосан ўн биринчи қисм билан тўлдирилган — ЎР ҚҲТ, 2014 й., 50-сон, 588-модда)
25-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг реквизитлари
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қуйидаги реквизитларга эга бўлади:
ҳужжатнинг тури ва номи;
ҳужжат қабул қилинган жой, сана (Ўзбекистон Республикасининг қонунлари учун маъқулланган ва имзоланган сана ҳам), рақами (вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари учун улар давлат рўйхатидан ўтказилган сана ва рўйхатга олиш рақами ҳам);
тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжат матнини тасдиқлашга расман ваколати бўлган шахснинг лавозими, имзоси, исмининг бош ҳарфи ва фамилияси.
26-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг расмий матнини тасдиқлаш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг расмий матни унга имзо қўйиш йўли билан, яъни:
Ўзбекистон Республикасининг қонуни — Ўзбекистон Республикасининг Президенти;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг қарори — Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Спикери;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг қарори — Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Раиси;
Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари — Ўзбекистон Республикасининг Президенти;
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори — Ўзбекистон Республикаси Бош вазири;
вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари — норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган орган раҳбари;
маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари — тегишли ҳоким томонидан тасдиқланади.
27-модда. Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини давлат рўйхатидан ўтказиш
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилинган кундан эътиборан ўн кун ичида уларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигига тақдим этади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг давлат рўйхатидан ўтказилмаган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари тегишли ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш учун асос бўлиб хизмат қилиши мумкин эмас ва ҳуқуқий оқибатларга олиб келмайди.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг мансабдор шахслари давлат рўйхатидан ўтказилмаган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни амалга киритганлик учун маъмурий жавобгарликка тортилади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини давлат рўйхатидан ўтказиш тартиби қонун ҳужжатларида белгиланади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сон қарори билан тасдиқланган «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларини ҳуқуқий экспертизадан ва давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида»ги низом, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 19 майдаги 197-сонли «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг меъёрий ҳужжатларини қабул қилиш тартибини такомиллаштириш тўғрисида»ги қарори, «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари» (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.).
5-боб. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни эълон қилиш, уларнинг кучга кириши ва амал қилиши
28-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни эълон қилишга доир талаблар
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар расмий нашрларда эълон қилиниши керак. Расмий эълон қилинмаган қонун асосида ҳеч ким ҳукм қилиниши, жазога тортилиши, мол-мулкидан ёки бирон-бир ҳуқуқидан маҳрум қилиниши мумкин эмас.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат баён тарзида расмий эълон қилинишига йўл қўйилмайди.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат расмий эълон қилинганда унинг барча реквизитлари кўрсатилади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари, идоралар ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари матнларининг электрон шакллари уларнинг расмий веб-сайтларида эълон қилиниши шарт. Вазирликлар, давлат қўмиталари, идоралар ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари матнларининг электрон шаклларини эълон қилиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни норасмий нашрларда эълон қилишга, шунингдек уларни қонун ҳужжатларининг электрон маълумот тизимлари орқали тарқатишга норматив-ҳуқуқий ҳужжат расмий манбаларда эълон қилинганидан сўнг, уларнинг барча реквизитларини, улар эълон қилинган расмий нашрларни ва уларнинг кучга кириш санасини кўрсатиш шарти билан йўл қўйилади. Бунда расмий нашрларда эълон қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжат матнининг аниқ такрорланиши таъминланиши лозим.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг эълон қилиниши улар қўлланилишининг мажбурий шартидир.
Қўшимча маълумот учун қаранг: «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни эълон қилиш ва тарқатиш, қонун ҳужжатлари маълумотлари электрон базалари яратиш қоидалари» (рўйхат рақами 2290, 12.12.2011 й.).
29-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар эълон қилинадиган расмий манбалар
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси», «Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами», «Халқ сўзи» ва «Народное слово» газеталари, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари эълон қилинадиган расмий манбалардир.
«Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати қарорларининг тўплами», «Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами», «Халқ сўзи» ва «Народное слово» газеталари, Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари эълон қилинадиган расмий манбалардир.
«Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами», Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, шунингдек вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг расмий нашрлари вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари эълон қилинадиган расмий манбалардир.
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, шунингдек маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг расмий нашрлари мазкур органларнинг қарорлари эълон қилинадиган расмий манбалардир.
(29-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 2016 йил 23 сентябрдаги ЎРҚ-411-сонли Қонуни таҳририда — ЎР ҚҲТ, 2016 й., 39-сон, 457-модда)
30-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг кучга кириши
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар, агар ҳужжатларнинг ўзида кечроқ муддат кўрсатилган бўлмаса, улар расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.
31-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг орқага қайтиш кучи
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар орқага қайтиш кучига эга эмас ва улар амалга киритилганидан кейин юзага келган ижтимоий муносабатларга нисбатан татбиқ этилади, ушбу модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.
Ўзбекистон Республикасининг қонуни у амалга киритилишига қадар юзага келган ижтимоий муносабатларга нисбатан қонунда тўғридан-тўғри назарда тутилган ҳоллардагина татбиқ этилади. Агар Ўзбекистон Республикасининг қонуни содир этилган пайтда жавобгарликка сабаб бўлмаган ёки енгилроқ жавобгарликка сабаб бўлган хатти-ҳаракатлар учун юридик ва жисмоний шахсларнинг жавобгарлигини жорий этишни ёхуд кучайтиришни назарда тутса ёхуд юридик ва жисмоний шахсларга моддий зарар етказса, қонунга орқага қайтиш кучини бериш мумкин эмас.
32-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг ҳудуд бўйича амал қилиши
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг ҳудуд бўйича амал қилиши норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган органнинг юрисдикцияси билан белгиланади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган орган унинг ҳудуд бўйича амал қилиши доирасини чеклаб қўйиши мумкин.
33-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг вақт бўйича амал қилиши
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат, агар унинг матнида бошқача изоҳ берилмаган бўлса, муддатсиз амал қилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг амал қилиш муддати бутун ҳужжат учун ёки унинг қисмлари учун белгиланиши мумкин. Бундай ҳолда норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёхуд унинг қисми қайси муддатга ёки қандай ҳодиса юз бергунига қадар ўз кучини сақлаб қолиши кўрсатилиши керак.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қабул қилган орган белгиланган муддат тугагунига қадар ёки ҳодиса юз бергунига қадар ҳужжатнинг ёки унинг қисмининг амал қилишини янги муддатга, бошқа ҳодиса юз бергунига қадар узайтириш тўғрисида ёхуд норматив-ҳуқуқий ҳужжат қонун ҳужжатларига, ўтказилаётган ислоҳотларнинг устувор йўналишларига, жамиятдаги барқарор ҳуқуқий муносабатларга мувофиқ бўлган тақдирда ҳужжатга (унинг қисмига) муддатсиз тус бериш ҳақида қарор қабул қилиши мумкин.
34-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг шахслар доираси бўйича амал қилиши
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг амал қилиши Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари ва юридик шахсларига, шунингдек ўз фаолиятини Ўзбекистон Республикаси ҳудудида амалга оширганда чет эл юридик шахсларига, Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларга, агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, татбиқ этилади.
35-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжат амал қилишининг тўхтатиб турилиши ва тугатилиши
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг ёки унинг қисмининг амал қилиши уни қабул қилган орган ёхуд унинг юқори турувчи органи томонидан муайян муддатга ёки муайян ҳодиса юз бергунига қадар тўхтатиб турилиши мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 9 октябрдаги 469-сон қарори билан тасдиқланган «Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар меъёрий ҳужжатларини ҳуқуқий экспертизадан ва давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида»ги низомнинг 18-бандига ҳамда «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари» (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.) 121-бандига мувофиқ низоли масалалар келиб чиққанда, шунингдек идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатни қўллаш билан боғлиқ бўлган янги ҳолатлар аниқланганда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг ёки унинг тузилмавий бирлигининг амал қилишини тўхтатиб туришга ҳақлидир.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёки унинг қисми қуйидаги ҳолларда ўзининг амал қилишини тугатади:
норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёки унинг қисми мўлжалланган муддат тугаганда ёки ҳодиса юз берганда;
норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёки унинг қисми қонунда белгиланган тартибда Конституцияга хилоф ёхуд ҳақиқий эмас деб топилганда;
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 109-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди Ўзбекистон Республикаси қонунларининг ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорларининг, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонларининг, Ҳукуматнинг ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарорларининг, Ўзбекистон Республикасининг давлатлараро шартномавий ва бошқа мажбуриятлари Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига мослигини аниқлайди.
норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёки унинг қисми ўз кучини йўқотган деб топилганда;
норматив-ҳуқуқий ҳужжат ёки унинг қисми бекор қилинганда.
Ўзбекистон Республикаси «Маҳаллий давлат ҳокимияти тўғрисида»ги Қонунининг 26-моддасига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Халқ депутатлари вилоят, туман, шаҳар Кенгашининг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига зид келадиган қарорларини белгиланган тартибда бекор қилида. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президенти, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳокимларнинг Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ҳукумат ҳужжатларига, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг давлат манфаатларига зид келадиган ҳужжатларини тўхтатади ва бекор қилади.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 93-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Президенти Республика давлат бошқарув органларининг, шунингдек ҳокимларнинг қабул қилган ҳужжатларини тўхтатади, бекор қилади. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тўғрисида»ги Қонунининг 20-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 93-моддасига асосланган ҳолда Вазирлар Маҳкамаси қарорлари, фармойишларини ҳамда Бош вазир фармойишларини бекор қилишга ҳақлидир.
Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тўғрисида»ги Қонунининг 7 ва 11-моддаларига мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси вазирликлар, давлат қўмиталари, идоралар ҳамда давлат ва хўжалик бошқаруви бошқа органларининг ҳужжатлари амалдаги қонун ҳужжатларига зид бўлган ҳолларда уларни бекор қилиш ҳуқуқига эга, шунингдек вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимларининг қонун ҳужжатларига зид бўлган қарорлари ва фармойишлари ижросини тўхтатиб қўйиш ҳамда уларни бекор қилишга ҳақлидир.
Ўзбекистон Республикаси «Маҳаллий давлат ҳокимияти тўғрисида»ги Қонунининг 24-моддасига мувофиқ Халқ депутатлари Кенгаши ҳокимнинг ва қуйи Кенгашнинг Ўзбекистон Республикаси қонунларига мос келмайдиган қарорларини бекор қилади. Шунингдек, айтиб ўтилган Қонуннинг 25-моддасига асосан, ҳоким қуйи турувчи ҳокимларнинг қарорларини, башарти улар Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига, қонунларига ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари, Ўзбекистон Республикаси Президенти, Вазирлар Маҳкамаси ҳужжатларига, шунингдек юқори турувчи халқ депутатлари Кенгаши ва ҳокимнинг қарорларига зид бўлса, бекор қилади ва халқ депутатлари Кенгашига қуйи турувчи халқ депутатлари Кенгашларининг ҳужжатларини бекор қилиш тўғрисида тақдимнома киритади.
36-модда. Янги норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинганлиги муносабати билан илгари қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қайта кўриб чиқиш
Янги норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинганлиги муносабати билан илгари қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга зарур ўзгартиришлар ва (ёки) қўшимчалар киритилади ва илгари қабул қилинган барча ҳужжатлар ёки уларнинг қисмлари, агар улар янги ҳуқуқий нормаларга зид бўлса ёхуд янги ҳужжат билан тўлалигича қамраб олинган ёки амалда ўз аҳамиятини йўқотган, лекин расман ўз кучини йўқотган деб топилмаган бўлса, ўз кучини йўқотган деб топилиши керак.
Тенг юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга киритилаётган ўзгартиришлар ва (ёки) қўшимчалар, ўз кучини йўқотган деб топилаётган тенг юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ёки улар қисмлари рўйхати норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг ўзида кўрсатилиши лозим.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинганлиги муносабати билан ўзгартиришлар, қўшимчалар киритилиши ёки ўз кучини йўқотган деб топилиши лозим бўлган тенг юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ёки уларнинг қисмлари сони анча кўп бўлган тақдирда, мазкур ўзгартириш ва қўшимчалар, шунингдек ўз кучини йўқотган деб топилиши лозим бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар рўйхати алоҳида ҳужжат сифатида расмийлаштирилади. Бундай ҳужжат лойиҳаси ишлаб чиқувчи томонидан тайёрланади ва норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси билан бир вақтда тақдим этилади.
Қўшимча маълумот учун қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Кенгашининг ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати Кенгашининг 2010 йил 30 декабрдаги 237–II/150–II-сонли қўшма қарори билан тасдиқланган «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасига киритиладиган қонун лойиҳаларини ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатига тақдим этилган қонунларни юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш қоидалари»нинг 7-боби («Қонунларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш») ва 8-боби («Ўз кучини йўқотган деб топилиши лозим бўлган қонунлар рўйхати»), «Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник жиҳатдан расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги услубий кўрсатмаларнинг (рўйхат рақами 2352, 09.04.2012 й.), VI-боби («Қонуности ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек уларни ўз кучини йўқотган деб топиш тўғрисидаги лойиҳаларни тайёрлашнинг хусусиятлари»), «Идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш қоидалари»нинг (рўйхат рақами 2565, 28.02.2014 й.) 109—119-бандлари, «Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан қабул қилинадиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш, юридик-техник расмийлаштириш ва ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги йўриқноманинг (рўйхат рақами 2420, 01.02.2013 й.) V боби («Қарорларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш, шунингдек уларни ўз кучини йўқотган деб топиш тўғрисидаги лойиҳаларни тайёрлашнинг хусусиятлари»).
37-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар матнларини тарқатиш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар матнларини тарқатиш норматив-ҳуқуқий ҳужжат матни билан монеликсиз танишиш имкониятини таъминлайдиган ҳар қандай шаклда амалга оширилиши мумкин.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар матнларини тарқатиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг2000 йил 5 августдаги 304-сон қарори билан тасдиқланган «Меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларни тарқатиш тартиби тўғрисида»ги низом ва «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни эълон қилиш ва тарқатиш, қонун ҳужжатлари маълумотлари электрон базалари яратиш қоидалари» (рўйхат рақами 2290, 12.12.2011 й.).
6-боб. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этиш ва таъминлаш
38-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этувчи ва таъминловчи органлар
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларининг, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорларининг, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари ва қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарорларининг Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида ижросини ташкил этади ҳамда таъминлайди.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тўғрисида»ги Қонунининг 1-моддаси ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 14 февралдаги 62-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Регламенти»нинг 2-банди.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар, уларнинг мансабдор шахслари ўз ваколатларига киритилган масалалар бўйича норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этади ҳамда таъминлайди.
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини тегишли ҳудудда ташкил этади ва таъминлайди.
Шунингдек, қаранг: Ўзбекистон Республикаси «Маҳаллий давлат ҳокимияти тўғрисида»ги Қонунининг 1-моддаси.
39-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этиш ва таъминлаш борасидаги ваколатлари
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ўз ваколатлари доирасида:
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўз вақтида ижро этилишига қаратилган зарур тадбирларни ишлаб чиқади ва (ёки) қарорлар қабул қилади;
вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг ишини мувофиқлаштиради ҳамда йўналтиради, уларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ижро этиш борасидаги ваколатларини белгилайди;
Ўзбекистон Республикаси қонунлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ижро этиш учун зиммасига жавобгарлик юклатиладиган вазирликлар, давлат қўмиталари, идоралар ҳамда мансабдор шахсларни белгилайди;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўз вақтида ижро этилиши устидан назоратни амалга оширади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
40-модда. Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этиш ҳамда таъминлаш борасидаги ваколатлари
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар ўз ваколатлари доирасида:
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўз вақтида ижро этилишига қаратилган зарур тадбирларни ишлаб чиқади ва (ёки) қарорлар қабул қилади;
Ўзбекистон Республикаси қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари, қарорлари ва фармойишлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарорлари ижро этилишига қаратилган зарур норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари ишлаб чиқилишини амалга оширади;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар матнларининг тарқатилишини таъминлайди, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар бўйича бошқа ташкилотлар билан биргаликда зарур тушунтириш ишларини ташкил этади;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғри ва бир хилда қўлланилишини таъминлаш учун ўз ходимларини тайёрлаш, қайта тайёрлаш ҳамда уларнинг малакасини оширишни ташкил этади;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ижро этилиши устидан назоратни амалга оширади, тегишли тармоқда қонун ҳужжатларининг қўлланилиши амалиётини ўрганади ва, зарурат бўлганда, қонун ҳужжатларини такомиллаштириш юзасидан таклифлар киритади;
белгиланган тартибда норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг туркумлаштирилган ҳисобини юритади.
Вазирликлар, давлат қўмиталари ва идоралар қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
41-модда. Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросини ташкил этиш ва таъминлаш борасидаги ваколатлари
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари тегишли ҳудудда:
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўз вақтида ижро этилишига қаратилган зарур тадбирларни ишлаб чиқади ва (ёки) қарорлар қабул қилади;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар матнларининг тарқатилишини таъминлайди, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар бўйича бошқа ташкилотлар билан биргаликда зарур тушунтириш ишларини ташкил этади;
тегишли давлат органларининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ижро этиш бўйича ишларини мувофиқлаштиради ва йўналтиради;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижро этилиши устидан назоратни амалга оширади, қонун ҳужжатларининг қўлланилиши амалиётини ўрганади ва, зарурат бўлганда, қонун ҳужжатларини такомиллаштириш юзасидан таклифлар киритади;
белгиланган тартибда норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг туркумлаштирилган ҳисобини юритади.
Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
42-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросининг мониторинги ва назорати
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ижросининг мониторинги ва назорати давлат органлари ҳамда бошқа ташкилотлар томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
(42-модданинг иккинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2015 йил 10 августдаги ЎРҚ-389-сонли Қонунига асосан чиқарилган — ЎР ҚҲТ, 2015 й., 32-сон, 425-модда)
(42-модданинг учинчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2015 йил 10 августдаги ЎРҚ-389-сонли Қонунига асосан чиқарилган — ЎР ҚҲТ, 2015 й., 32-сон, 425-модда)
7-боб. Якунловчи қоидалар
43-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни расмий шарҳлаш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни расмий шарҳлаш норматив-ҳуқуқий ҳужжатда ноаниқликлар топилган, у амалиётда нотўғри ёки зиддиятли тарзда қўлланилган тақдирда амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари нормаларига расмий шарҳни Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди беради.
Қонун ости ҳужжатлари нормаларига расмий шарҳни уларни қабул қилган органлар беради.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни расмий шарҳлаш жараёнида уларга нормаларни аниқлаштиришга қаратилган тузатишлар, ўзгартиришлар, қўшимчалар киритилишига йўл қўйилмайди.
44-модда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни давлат ҳисобига олиш
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни давлат ҳисобига олиш ушбу ҳужжатларни марказлаштирилган тарзда йиғиш, қайд этишни, уларнинг фондларини яратиш ва назорат ҳолатида сақлаб туришни ҳамда бундай ҳужжатлар ҳақидаги марказлаштирилган ахборотларни ўз ичига олади. Қонун ҳужжатларида норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни давлат ҳисобига олишга доир қўшимча талаблар белгиланиши мумкин.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни давлат ҳисобига олишни амалга ошириш тартиби Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан белгиланади.
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 августдаги 304-сонли «Қонун ҳужжатларини туркумлашни такомиллаштириш ва ҳуқуқий ахборотларни тарқатишни тартибга солиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори ва «Ўзбекистон Республикаси норматив-ҳуқуқий ҳужжатларининг давлат ҳисоби тўғрисида»ги низом (рўйхат рақами 1856, 14.09.2008 й.).
2012 йил 24 декабрь, ЎРҚ—342-сон
PDF-файлидаги расмий манба
ГЕОГРАФИК ОБЪЕКТЛАРНИНГ НОМЛАРИ ТЎҒРИСИДА
(Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 41-сон, 448-модда)
Қонунчилик палатаси томонидан 2011 йил 4 мартда қабул қилинган
Сенат томонидан 2011 йил 26 августда маъқулланган
1-боб. Умумий қоидалар
1-модда. Ушбу Қонуннинг мақсади ва қўлланилиш соҳаси
Ушбу Қонуннинг мақсади географик объектларнинг номлари соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат.
Ушбу Қонуннинг амал қилиши Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан ташқарида жойлашган географик объектлар номларининг улардан Ўзбекистон Республикасида фойдаланишга доир қисмига ҳам татбиқ этилади.
2-модда. Географик объектларнинг номлари тўғрисидаги қонун ҳужжатлари
Географик объектларнинг номлари тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг географик объектларнинг номлари тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
3-модда. Асосий тушунчалар
Ушбу Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
[СПиТ: