Ўзбекистон республикаси санитария қоидалари, меъёрлари ва гигиена нормативлари


Download 493.95 Kb.
bet64/77
Sana26.02.2023
Hajmi493.95 Kb.
#1232441
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   77
Bog'liq
0342-17

Х2= 52 S4
100
бунда:
X: - мукаммал тозалашлар учун муассасаларда дезинфекция воситаларига бўлган йиллик эҳтиёж (литрда);
S2 мукаммал тозалашлар сони (ҳафтасига бир маротаба ўтказилади);
N- 1 кв метрга (л) дезинфекцияловчи эритма сарф-ҳаражат нормаси;
К - дезинфекцияловчи эритма қуюқлиги (концентрацияси) (%);
S4- дезинфекция қилинадиган майдон
S4 = шифтS* + пол S + девор S.
ШифтS* = полS= ab;
Девор S= 2h(a+ b), бунда а – хона узунлиги, bхона кенглиги; hхона баландлиги.


* полга ишлов бериш зарур бўлганда ҳисоб-китоб учун инобатга олинади.


118




    1. Тиббий буюмларни дезинфекция қилиш учун дезинфекция воситаларгабўлганэҳтиёжҳисоб-китобиқуйидагиформулагакўрааниқланади:

Р х К
Хз= М --- 365
100
бунда:
Хзтиббий буюмларни дезинфекция қилиш учун йил давомида зарур дезинфекция воситалари миқдори (кг, литрда);
М – дезифекция қилинадиган анжомлар (тўпламлар) сони;
Р бир анжомга дезинцекция воситаси сарф-ҳаражати (ўрта ҳисобдаги шприц учун 0,1 л; бачадон бўйни кўриги бир тўплами учун 2,5 л; туғдириш бир тўплами учун 3,0 л эритма ва шу каби);
К - дезинфекцияловчи эритма қуюқлиги (концентрацияси) (%).

    1. Ботирибқўйиш (ивитибқўйиш) усулидазарарсизлантиришдатиббийбуюмлар, боғлашматериаллари, беморнингқонивабошқабиологиксуюқликларибиланифлослангантўшак тўпламлари, идиш-товоқ, бемор чиқиндилари, беморга қараш анжомлари (тувак, тувакча, клеёнка, сувичиргич ватермометрлар), қўлқоплар, тиббиёт ходим махсускийими, овқатқолдиқларивабошқаларзарарсизлантиришобъектлариҳисобланади.

    2. Дезинфекция воситаларигабўлганэҳтиёжниҳисоб-китобқилишдан аввалзарарсизлантириладиганобъектларнитўлиққамраболишучунишчиэритмаҳажминианиқлаболишзарур (зарарсизлантиришобъектлариустидан қуйиладиганишчиэритмақатламикамида 1 см бўлишилозим).

    3. Ботирибқўйишусулидазарарсизлантиришучунидишлардазарарсизлантириладигантиббийбуюмвашу кабиларсониданкелибчиқилганқайдларбўлишикерак.

    4. Анжомнингэритмагатўлиқботирилишиваунингбўшлиқларитўлдирилишиҳисобгаолинганишчиэритмасарф-ҳаражатиқуйидагиларниташкилэтади:

  • бир дона шприц учун - 0,1 л.,

  • бир дона қон қуйиш тизими учун- 0,5 л,

  • бачадон бўйни кўриги бир тўплами учун - 2, 5 л,

  • туғдириш бир тўплами учун- 3 л.

  • гинекология бўшлиғи операцияси тўплами учун - 10 л.

  • акушерлик операцияси тўплами учун (кесар кесиш) - 6 л.

  • чотни тиклаш тўплами (перинеотомия ёки эпизиотомия билан кечган туғишда) - 3 л.

  • Идиш-товоқ бир тўплами учун (тарелка, кружка, ошхона анжомлари) - 2л.

  • Чиқинди ёки овқат қолдиғи 1 кг учун ишчи эритманинг 2 ҳажми зарур, яъни1:2.

  • Биологик суюқликлар билан ифлосланган 1 кг боғлашматериалларига4 - 5 л. сарфланади

  • 1кг чойшаб тўпламига - 4 л.

2.12. ДПМ дезинфекция воситаларига бўлган эҳтиёжи қуйидаги формула бўйича аниқланади:


119






Дез. Восита номи



Харид санаси



Ҳисоб



Миқдори (кг. л)

Яроқлилик муддати

Дез. Восита сарф-ҳаражати

Бўлим

Берилган сана

Миқдори (кг, л)
























































  1. Таркибида хлор сақловчи дезинфекция воситаларининг асосий ишчи эритмаларини тайёрлаш қоидалари

    1. Ишчи дезинфекцияловчи эритмаларни сифатли тайёрлаш учун препаратда таркибида фаол хлор сақланишини инобатга олган ҳолда 5 фоизли тиндирилган дезинфекцияловчи бошланғич эритмасинимарказлаштирилганравишдатайёрлашзарур.

    2. Истеъмолмиқдориҳисоб-китобиқуйидагиформулагакўраамалгаоширилади:

Грамм/литр Эритмафаоллиги % х 1000 концентрат

    1. Кундаликтозалашва дезинфекция қилишучун 5% эритмадан 1 қисмолиниб, 9 қисмсувқўшиладива 0,5 фоизли олинганэритмакундалик дезинфекция қилишучунишлатилади.

    2. Қуруқ кукундан хлорли эритма тайёрлаш учун таркибида хлор сақловчи дез.воситанинг қуюқлигини (концентрациясини) текшириш керак.

Оқартиргичнингталабэтиладиганмиқдорини 1 литр сувбиланаралаштиринг.
Мисол: эритилгантаркибида хлор сақловчиэритманитайёрлаш (35%) хлор фаоллигигаэга0,5 фоизи қуюқлашганкукундан)
1-қадам: Грамм/литр ҳисоблабчиқинг [0,5/35] х 1000 ~ 14,2 г/л
2-қадам: 1 литр сувга 14 грамм қўшинг

    1. Дезинфекция қилишдафақаттиндирилган эритмаларниқўлланг. Са гипохлоритинингтиндирилган эритмаларинитайёрлашучун хлор оҳаги 2 та идиш олиниб, препарат 1-идишда тиндирилганидансўнгэритма 2-идишга эҳтиётлабқуйилади, қолганқоришмаси сантехника асбоб-ускуналаринитозалашда ишлатилишимумкин.

    2. Таркибида хлор сақловчи дезинфектантлардаги фаол хлор концентрациясини аниқлаш учун “Хлор-Тест” ва унга ўхшаш ташҳислаш тизими ишлатилиши мумкин. “Хлор-Тест” сув (анолит, натрий гипохлорит, хлорамин, хлор оҳаги ва бошқалар) эритмаларидаги фаол хлор таркиби миқдорини тезкор аниқлаш учун мўлжалланган.Усул тамойили қўлланиладиган эритмага ивитилган оқ рангли индикатор чизиқчасининг оч пушти рангдан тўқ сариқ-қизил ранггача ўзига хос рангга кириши фаол хлор мавжудлигини кўрсатишга асосланади, бунда рангга кириш ранги ва изчиллиги фаол хлор концентрациясига боғлиқ бўлади.Унинг таркиби 100 дан 5000 гача ва ундан ортиқ мг/л миқдорда белгиланади. Ушбу “хлор-тест” қўлланилиши тегишли йўриқномада батафсил баён этилган.


120




Ишчи эритма таркиби

Пергидрольмиқдори
мл

Сув миқдори,
мл

Ювиш воситаси миқдори, г

Водоров пероксиди концентрацияси,%

Ювиш воситаси концентрацияси, %

1

0,5

400

9550

50,0

2

0,5

800

9150

50,0

3

0,5

1200

8750

50,0

4

0,5

1600

8350

50,0

6

0,5

2400

7550

50,0



    1. Дезинфекция воситалари эритмаларида тўшак тўпламлари, идиш-товоқ ва бошқа буюмларни ивитиш, беморлар ва улар буюмларига инсектицидлар билан ишлов бериш вентиляция тизими мавжуд махсус хоналарда олиб борилади.

    2. Бўлимларда дезинфекция ишчи эритмаларни тайёрлаш бўлим ўрта тиббиёт ходимлари томонидан яхши шамоллатиладиган хоналарда амалга оширилади. Эритмаларваулардаишловбериладиганобъектларзичёпиладиганидишлардасақланади. Препаратларзаҳиралариумумийфойдаланишданузоқжойдагиқуруқ, қоронғувасалқинхонадасақланади. Барча дезинфекция воситалариваэритмаларноми, қуюқлиги (концентрацияси), тайёрлангансанасикўрсатилганёрлиққаэгабўлишикерак. Дезинфекция воситаларияроқлиликмуддатикўрсатилганёрлиққаэгабўлишилозим.

    3. Бўлимларда дезинфекция воситалари ва уларнинг эритмалари бола ва дезинфекция билан шуғулланмайдиган шахслар қўли етмайдиган жойда дори препаратларидан алоҳида қулф остида ҳолатда сақланади.

    4. Ювишва дезинфекция воситақолдиқлариишловбериладиганобъектларданмаксимал даражадатозалашнитаъминловчиювишва зарарсизлантиришкетма-кетлигивабарчабосқичларигақатъийриояэтилишизарур.

    5. Дезинфекция, стерилизация, кимёвийвоситаларваинсектицидларбиланбоғлиқ барчаишларяхшишамоллатиладиганхоналардамахсускийим, резина қўлқоп, герметик кўзойнаква 4 қаватли дока ниқобёкичанггақаршиёки универсал респираторлардаолибборилади. Ишлартугалланганидансўнг душ қабулқилишкерак.



  1. Дезинфекция препаратларидантасодифанзаҳарланишдабиринчиёрдамкўрсатиш

    1. Ишлаштартибибузилганда, эҳтиёткорликчораларигариояэтилмагандаваавария вазиятларида ходимларда дезинфекция препаратлартуфайли умумийзаҳарланишёкимаҳаллийзарарланишҳолатлариюзагакелишимумкин.

    2. Қўлланиладиган дезинфекциява стерилизация воситалар аксариятиучунтериқоплами, кўзшиллиққатламиванафасйўлларига нисбатан зарарловчитаъсирхосдир.

    3. Препаратларҳимояланмагантеригатушгантақдирдакўрсатиладиган биринчиёрдамўшажойнитозасувбиландарҳоляхшилабювишданиборатбўлади. Формальдегид биланзарарланиш рўй берганда терига 5 фоизлинашатирспиртибиланишловберишмақсадгамувофиқдир.

    4. Нафасйўлларизарарланишиюзагакелгандажабрланувчидарҳолхонадантозаҳавоёкияхшишамоллатиладиганхонагаолибчиқилади.

    5. Оғизва бурун-ҳалқумнисувбиланчайишкерак.

    6. Формальдегид биланзаҳарланишданашатирспиртибирнечтатомчиситомизилгансувбуғлари биланнафасолиштавсияқилинади. Буҳолатларда натрий гидрокарбонати (ичиладиган сода) қўшилганилиқсутичишбелгиланган. Кўрсатмаларбўйичаюрак, тинчлантирувчи, йўталгақаршивоситалар, кислородданнафасолишбуюрилади. Оғирҳолатлардакасалхонагаётқизилади.


122




    1. Ҳар қандай препарат кўзга тушганда кўз дарҳол сув ёки 2 фоизли натрий гидрокарбонат эритмаси билан бир неча дақиқа давомида ювиб ташланади. Кўз зарарланганда альбуцид эритмаси, оғриқда 1-2 фоизли новокаин томизилади.

    2. Хлор фаол препаратлар тасодифан ошқозонга тушганда ошқозон 2 фоизли натрий тиосульфат (гипосульфит) билан ювилади ҳамда 5-15 томчи нашатир спирти сув, сут, ичимлик содаси, магнезиали суспензия билан (бир стакан сувга 1-2 ош қошиқ) ичилади.

    3. Формальдегид билан заҳарланишда ошқозон сувга нашатир спирти ёки 3 фоизли натрий (аммоний) карбонати ёки ацетати қўшган ҳолда ювилади. Ошқозон ювилгандан сўнг хом тухум, оқсил суви, сут берилади.

    4. Фосфор-органик инсектицидлар (ФОИ) билан ишлаш натижасида қоринда оғриқ, кўнгил айниши, баъзан қайт қилиш, ич кетиш, сўлак ажралиши кучайиши, кўзлар ёшланиши, умумий ҳолсизлик, бош оғриғи, кўз қорачиғи торайиши, томир уриши секинлашиши, мушаклар қалтираши кузатилиши мумкин.

    5. Инсектицидлар сепиш ҳолатида заҳарланиш аломатлари пайдо бўлган тақдирда, жабрланувчи ишлаш хонасидан олиб чиқилади, ифлосланган кийими ечиб олинади, оғзи қайнаган сув ёки 2% сода эритмаси билан чайдирилади ва тинчлиги таъминланади.

    6. Препарат тасодифан ошқозонга тушган тақдирда қайт қилдирилади, бунинг учун бир неча стакан сув (илиқ бўлгани маъқул) ёки оч пушти ранг калий перманганат (1:5000) ичирилади ҳамда томоқ орқа девори қичитилади. Муолажа 2-3 марта такрорланади ёки ошқозон 1-2 фоизли ичимлик суви, аччиқ магнезия сув суспензияси, фаоллаштирилган кўмир эритмасида ювилади. Қайт қилдириш ёки ошқозон ювишдан сўнг бир стакан сувга эритилган 1-2 ош қошиқ фаоллаштирилган кўмир ёки аччиқ магнезия суспензияси ичирилади, сўнгра тузли сурги берилади. Канакунжутмойиберишмумкинэмас.

    7. Эритилмаган инсектицид ёкиконцентрацияланган эмульсия теригатушгантақдирда улар эҳтиётликбилан, пахта тампониёкилаттачабиланартмай,олибташланиб, сўнгратерисовунлисувбиланювибташланади.

    8. Фосфор-органик инсектицид қолдиқларитаъсиринийўқотишучунтеринашатирспиртиёки 2-5 фоизли хлорамин эритмасибиланартиладиҳамдақайтадансувбиланювилади.

    9. Препарат кўзгатушгантақдирдакўз сувёки 2 фоизли ичимлик содасибиланяхшилабювилади. Кўзшиллиқпардасизарарлангантақдирдақовоқ ичига 30% альбуцид, оғриқда – 2% новокаин томизилади.

    10. Фосфор-органик инсектицидларбиланзаҳарланишнингҳар қандай аломатларипайдобўлгандабеладоннапрепаратлари (бесалол, бекарбон, белалгин 2-3 таблеткалари) ичилади.

    11. ФОИ биланзаҳарланишаломатларикучайгантақдирдажойидаёкиполиклиникададарҳолтиббийёрдамкўрсатилади. Ушбу мақсаддамушакостига 0,1 фоизли атропин сульфатиэритмаси 1-2 мл, оғирдаражадазаҳарланишдаэса 3-5 мл юборилади. Зарурҳолатларда атропин 10 дақиқадансўнгтакроранюборилади.


123




XVIII. Патологоанатомиябўлимидаги санитария-гигиеникваэпидемиягақарширежим
1. Умумийқоидалар

  1. Патологоанатомиябўлимихоналаритаркибивамайдонлариамалдаги норматив ҳужжатларталабларигамувофиқбўлишилозим.

  2. Мурдаларкечмурдаўзгаришлариҳосилбўлишигатўсқинликқилувчишароитда 0+2°С хона ҳароратидасақланади.

  3. Ўтахавфлиинфекционкасалликлар (ўлат, вабовабошқалар), вируслигепатитлар, контагиозвируслигеморрагикбезгаккашубҳа туғилгандаёкибундай касалликлар аниқлангандашифокорўзишидапатологоанатомикбўлимларва суд-тиббиёт экспертиза бюроларидаэпидемиягақарширежимни жорий қилишни тартибгасолувчиҳужжатларгаамалқилади.

  4. Мурданипатологоанатомиктекширувдан ўтказишхоналариҳаркуниювишвоситаларибилан дезинфекция воситаларёрдамида намлабтозаланади.

  5. Мурдаларнитекширувдан ўтказишишларитугаганидансўнгмурдаваунингорганларинитекширишда фойдаланиладиган секция стол, столча, тоғоравабошқабуюмлар, полдагипанжаралар, секция залидагиполларвамурдасақлашхонаси, асбоб-анжомлар, қўлқоплар, клеёнкалифартукларваенгчаларҳаркуниювишва дезинфекция воситаларёрдамидаҳолдаяхшилабювилади.

  6. Секция залида вамурдасақлашхонасиҳарҳафтадеразавадеворларювилганҳолдамукаммалйиғиштирилади. Ҳаройдаваинфекционкасалликларданўлганмурдалараниқланганҳолатлардабарчахоналарякуний дезинфекция қилинади.

  7. Мурдаларсақланадиганхоналарда (мурдасақлашхонаси, секция хоналаривабошқалар) дератизация тадбирлариниташкилэтишваолиббориш санитария қоидаларига амалқилганҳолдакемирувчиларнийўққилишбўйичаишларамалгаоширилишизарур.

  8. Дезинфекция, дезинсекция ва дератизация воситаларини, шунингдек, улар биланишлашқоидаларинитанлашдатегишли санитария қоидалариталабларигаамалқилинишикерак.

  9. Касалликқўзғатувчанликнинг 1 ва 2-гуруҳ микроорганизмлари қўзғатадиган ўтахавфлиинфекцияларга шубҳа қилинганмурдаларнипатологоанатомиктекширувикасалликқўзғатувчанликнингушбугуруҳмикроорганизмларибиланишлашхавфсизлигитўғрисидаги санитария қоидаларигамувофиқолибборилишилозим.

  10. ОИТ вирусиюққанмурдаларнипатологоанатомиктекширувиЎзбекистонРеспубликасиқонунчилигигамувофиқолибборилади.

  11. ОИТ вирусиюққан материал ваасбоб-анжомларнизарарсизлантириштегишли санитария қоидалариталабларигаамалқилинганҳолдахуддигепатитдагидекамалгаоширилади.

  12. Мурданитекширувдан ўтказишдаишлатилган секция асбоб-анжомларимаркировкаланганмахсус герметик ёпиладиганконтейнергасолинади. Такроранфойдаланишучунушбуанжоилартозаланади, қуритиладивадезинфекцияловчиэритмалиидишларда дезинфекция қилинади.


124


    1. Лаборатория таҳлилигаюбориладиган секция материалисолинган банка ёкибошқа идиш-товоқларда огоҳлантирувчиёзув қолдирилади. Материал солинганбарчабанкаларниташишдауларни резина тиқинва резина плёнка билан герметик ёпишҳамда герметик ёпиладиганиккинчисувўтказмасвашикастланмаганконтейнергажойлашзарур. Барча материалларфақатчопарбиланюборилади. Қайд қилинган секция материалимахсусажратилганвамуҳрланганёпиқ хонадасақлаш мақсадга мувофиқ. Ушбу материалнисақлашва у билан кейинчаликишлашбелгилангантартибгақатъийриояэтганҳолдаолибборилишилозим.

    2. Материал билан ишлаш тугаганидан ва ҳимоя кийими ечилганидан сўнг барча тиббиёт ходимлари қўлларини яхшилаб ювиши ва антисептик билан ишлов бериши шарт.

    3. Лаборатория текширувларидаишлатилиб, эҳтимол заҳарланган барчаматериаллартегишлирежимлардазарарсизлантирилишилозим.

    4. Фартукни ечишдан аввал у дезинфектант эритмасига ботирилган докали салфеткада яхшилаб артиб чиқилади, шундан сўнг у ечилиб, ташқи томони ичкарига қилиб тахланади. Дезинфектантга кучли ботирилган алоҳида салфеткалар билан енгчалар, резина қўлқоплар артиб чиқилади. Мурдани текширишда ишлатилган халат, қалпоқ, дока ниқоб инфекция билан зарарланган чиқиндиларни йиғиш ва йўқотиш учун мўлжалланган аниқ огоҳлантирувчи ёзуви бўлган рангли, сув ўтмайдиган қоп ёки пластик халтачага жойланади.


125


1-илова





Download 493.95 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling