Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти токсикологи кимё кафедраси

1 2 3 4

Bog'liq
7 маъруза новокаин димедрол

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ ФАРМАЦЕВТИКА ИНСТИТУТИ
ТОКСИКОЛОГИ КИМЁ КАФЕДРАСИ
Маъруза-21
МАВЗУ: Новокаин, дикаин, лидокаин, димедрол. Уларнинг токсикологик аҳамияти, объектлардан ажратиб олиш ва таҳлил усуллари.
Тошкент – 2023

Маъруза вақти - 2 соат.
Ўқитиш мақсади - Талабаларни токсикологик аҳамиятга эга бўлган синтезлаб олинган азот сақловчи асос хоссали моддалар: новокаин, дикаин, лидокаин, димедролни организмга таъсири, метаболизми, сифат ва миқдорини аниқлаш усуллари билан таништириш.
Маъруза режаси: Новокаин, дикаин, лидокаин, димедрол моддаларининг токсикологик аҳамияти, биологик объектдан ажратиш, сифат ва миқдор таҳлил усуллари.

Новокаин табиий кокаин алкалоиди ўрнида қўлланилувчи синтетик бирикмалардандир. Хақиқатан ҳам кокаинни организмга заҳарли ва хавфли таъсиридан ("кокаинизм") қутилиш мақсадида новокаин ва дикаин моддалари синтез қилинган.
Новокаин n-аминобензой кислотанинг диэтиламиноэтанол билан ҳосил қилган эфири.
Новокаин оқ кристалл порошок бўлиб, сувда ва этил спиртида яхши, хлороформда ва эфирда кам эрийди. У таъсири жихатидан кокаиндан кучсизроқ бўлиб, тиббиётда махаллий оғриқ қолдирувчи восита сифатида қўлланилади.

Ножўя таъсири

Баъзи бир кишиларнинг организми новокаинга жуда ҳам сезгир бўлади, шунинг учун бундай кишиларга новокаин берилса, заҳарланиш аломатлари пайдо бўлиши мумкин. Инсон новокаин билан заҳарланганда
боши айланади,
умумий дармонсизлик пайдо бўлади,
қон босими пасаяди,
коллапс ва шок холати вужудга келади.
Заҳарли дозада новокаин нерв фаолиятида қўзғалишни вужудга келтиради,
сўнг марказий нерв системасини фалажлайди.

Новокаин организмда n.аминобензой кислотаси ва диэтиламиноэтанолга парчаланиб, 2%га яқини эса ўзгармаган холда пешоб орқали чиқарилади.

Сифат реакцияси.
1. Новокаин эритмаси натрий нитрит ва  - нафтол эритмалари таъсирида қизил рангли азобўёқни ҳосил қилади.

2. Драгендорф реактиви новокаин билан ҳарактерли тўғри тўрт бурчакли қизил қўнғир рангли кристаллар ҳосил қилади.
3. ЮҚХ усулида аниқлаш: эритувчилар аралашмаси (циклогексан-бензол-диэтил эфири 75:15:10), аниқловчи реактив-Драгендорф реактиви.
новокаин учун Rf=0,33-0,35

4.УБ-спектрлари сувли эритмасида max=229нм, 2н H2SO4 даги эритмасида max = 228, 272, 279нм .
5. ИК- спектрида қуйидаги ютилиш чизиқлари 1690, 1274, 1605, 1174, 1116, 772 см -1 намоён бўлади.
6. Масс спектри бўйича 86, 99, 120, 58, 87, 30, 92, 71 m/z чўққилар ҳосил бўлади.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4